Her yıl 3 bin yunus yok ediliyor

Yasaklanmasına rağmen özellikle dip uzatma ağlarıyla yapılan avcılık nedeniyle, halen her yıl yaklaşık 3 bin mutur ve afalina türü yunus yok ediliyor.

Türk Deniz Araştırmaları Vakfı'na göre (TÜDAV), balıkçılık faaliyetlerinin yoğun olduğu Karadeniz başta olmak üzere Türkiye'de, 1954- 1983 yılları arasında 200 bin 700, 1970-1983 yılları arasındaki 13 yıllık dönemde 25 bin 678 ton yunus avlandı. 20'nci yüzyılda Karadeniz'de önce Çarlık Rusyası, ardından SSCB tarafından 1.5 milyon, diğer ülkelerin avcılığıyla da toplam 4-5 milyon yunus avlandığı tahmin ediliyor.

Bu yok edici aşırı avcılık yüzünden yunus popülasyonunun tahrip edildiği ve neslinin tehlike altına girdiğini anlatan TÜDAV Başkan Yardımcısı ve İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Araştırma Görevlisi Dr. Arda Tonay, Türkiye denizlerindeki kitlesel yunus avcılığının 1983'te yasaklandığı, ancak yasağın başladığı 1983 yılından 1991'e kadar zaman zaman kaçak av vakaları bildirildiğini söyledi.



Sadece 1970 ile 1983 yılları arasında Türkiye'de 25 bin 678 ton, 1954-1983 yılları arasında ise 200 bin 700 yunus avlandığına dikkati çeken Dr. Arda Tonay, şu bilgileri verdi:

"20'nci yüzyılda Karadeniz'de Rus İmparatorluğu ve SSCB tarafından üç yunus türünün 1,5 milyon, diğer ülkelerle birlikte 4-5 milyon adet avlandığı tahmin edilmektedir. Sadece 1970 yılında Marmara Denizi'nde 1.5 ton, Ege Denizi'nde de 0.5 ton yunus avlandığı tahmin edilmektedir. Bu yok edici aşırı avcılık nedeniyle yunus popülasyonları aşırı derece tahrip edilmiş ve nesli tehlike altına girmiştir. Özellikle dip uzatma ağlarla yapılan avcılık nedeniyle, her yıl yaklaşık 3 bin mutur ve afalina türü yunusun öldüğü tahmin edilmekte. 2003-2012 yılları arasında sadece Batı Karadeniz'de 647 adet ölü ve canlı yunusun karaya vurduğu tespit edilmiştir."

YUNUS YAĞI İNSANA ZARARLI

Yunus yağının özellikle çocuk gelişimi açısından faydalı olduğuna dair bilgilerin doğru olmadığına işaret eden Dr. Arda Tonay, tersine ağır metalleri barındırdıkları için insan sağlığı açısından zararına ve gereksizliğine dikkati çekti.

Dr. Tonay, "Yunuslar, kara memelileri gibi aldıkları ağır metal ve kimyasalları vücutlarından atamazlar ve bunlar yağ dokularında birikir. 1990'da yapılan araştırmalara göre, muturların vücutlarındaki DDT ve HCH gibi tarım ilacı kalıntıları dünyanın diğer denizlerinde yaşayan muturlara göre oldukça yüksektir. Dolayısıyla yunus yağının faydadan çok insan sağlığına zararı vardır. Ayrıca bu çağda petrol ve plastik kaynaklı ürünler bu kadar yaygınken, yunus yağının sanayide kullanılması gereksiz ve işlevsizdir" dedi.

MİLYONLARCA YUNUS YOK

Karadeniz'de yunus sayısının 3 ila 5 milyon arasında olduğu yönündeki bilgilerin de yanlış olduğunun altını çizen Dr. Tonay, bir günde kat edebildikleri mesafe göz önüne alındığında yunusların popülasyon büyüklüklerinin belirlenmesinin oldukça zor olduğunu söyledi.

Dr. Tonay, her ne kadar Karadeniz'de yunus popülasyonunun miktarı kesin olarak bilinmese de son araştırmalarla afalina türü için birkaç bin, mutur için birkaç bin ile on binler, tırtak için ise birkaç on bin rakamları telaffuz edildiğini dile getirdi.