Hindistan-Türkiye ticareti pamuk ipliğine bağlı

Hindistan, yerli üreticiyi korumak amacıyla geçen yıl Temmuz ayından itibaren pamuk ipliği ithalatında getirilen kg başına 1 dolarlık ek mali yükümlük nedeniyle, 6 Mart'ta Dünya Ticaret Örgütü'ne (DTÖ) başvurarak, ''Korunma Önlemleri Anlaşması'' uyarınca danışma talebinde bulundu. Pamuk ipliği ihracatçısı olarak bu uygulamadan olumsuz etkilendiğini belirten Hindistan, Türkiye'nin uyguladığı ek mali önlem hakkında görüş alış verişinde bulunarak anlaşmaya varılması için DTÖ nezdinde danışma istedi. Bu aşamadan sonra, iki ülke yetkilileri, DTÖ prosedürü çerçevesinde bir araya gelerek, karşılıklı görüşlerini savunacak.

Önemli bir tekstil ve konfeksiyon ihracatçısı durumunda olan Türkiye, sahip olunan pamuk ipliği kapasitesini korumak amacıyla, açılan korunma önlemi soruşturması sonucunda, ''ithalat artışının ve ithalatın gerçekleşme koşullarının yerli üretimde neden olduğu ciddi zarar ve ciddi zarar tehdidinin ortadan kaldırılabilmesini teminen'' geçen yıl 15 Temmuz'dan geçerli olmak üzere pamuk ipliği ithalatında ek mali yükümlülük getirmişti. Resmi Gazete'nin 21 Ekim 2008 tarihli sayısında yayımlanan karar uyarınca, 15 Temmuz 2008'den itibaren bir yıl süreyle pamuk ipliği ithalatında kg başına en az 0,35 dolar, en çok da 1 dolar olmak üzere yüzde 20 oranında ek mali yükümlülük uygulanacak. Yüzde 20'lik bu oran, 2011 yılının Temmuz ayına kadar her yıl yüzde 1 oranında düşürülecek ve 15 Temmuz 2010-14 Temmuz 2011 arasında kg başına en çok 0,90 en az 0,31 dolar olarak ödenecek.

Söz konusu korunma önlemi, sadece Hindistan'a değil, pamuk ipliği ithalatı yapılan bütün ülkelere yönelik uygulanırken, toplam ithalattaki payı yüzde 35'e yakın olan Hindistan, ''menfaatinin zedelendiğini'' öne sürüyor.

Pamuk ipliği ithalatına ek mali yükümlülük getiren karara, tekstil ve konfeksiyonda maliyetleri artırarak ihracatında rekabet gücünü olumsuz etkileyeceği gerekçesi ile Türk tekstil ve konfeksiyon ihracatçıları da karşı çıkmıştı.

Yetkililer, Hindistan'ın başvurusunun panel konusu olacak nitelikte olmadığını, korunma anlaşmasının uygulanmasına yönelik bilgi istediğine işaret ediyor. Hindistan, karşılıklı görüşmeler sonucunda verilen bilgilerden tatmin olmazsa o zaman dava konusu etmek üzere konuyu yine DTÖ'ye götürebiliyor.

Türkiye açık veriyor

Verilere göre, 2004'de 249 milyon dolar olan Türkiye'nin pamuk ipliği ithalatı, 2005'de 258,5 milyon dolar, 2006'da 286,3 milyon dolar, 2007'de 547 milyon dolara yükselmiş, 2008'de ise 407,5 milyon dolar düzeyine gerilemişti.

Türkiye'nin Hindistan'dan pamuk ipliği ithalatı ise 2006 yılında 37 milyon dolar iken, 2007'de 197 milyon dolara çıkmış, geçen yıl 141 milyon dolara inmişti.

İki ülke arasındaki ticarette, Türkiye sürekli açık veriyor. Türkiye, Hindistan'a 2007'de 348 milyon dolar, 2008'de 543 milyon dolar ihracat yaparken, aynı yıllarda Hindistan'dan ithalat, sırasıyla 2,3 milyar dolar ve 2,5 milyar dolar oldu. Türkiye bu ülke ile ticaretinde, geçen yıl yaklaşık 2 milyar dolar açık verdi.

 

Türkiye'nin AB kotalarını pylaşması da sorun olmuştu

Hindistan, Türkiye ile ticaretinde avantajlı konumda olmasına karşın, Türkiye'yi, ihracatını zorlaştırdığı, engellediği gerekçesi ile DTÖ'ye şikayet etmekten çekinmedi. Türkiye'yi önemli ihracat pazarlarından biri olarak gören Hindistan, gümrük birliği nedeniyle Türkiye'nin AB'nin tekstil ve konfeksiyon ithalatında kota uygulamasını 1996'da DTÖ'ye şikayet etmişti.
DTÖ nezdinde kurulan panel, Türkiye'nin kota uygulamasını ''serbest ticarete aykırı'' bularak, uygulamayı düzeltme yönünde Türkiye'yi, 1999'da mahkum ederken, daha sonra iki ülke görüşerek, karşılıklı ticaretin kolaylaştırılmasına yönelik bazı tavizler vererek, uzlaşma sağlanmıştı.

Türkiye'nin ihracatta Asya-Pasifik açılımı stratejisi kapsamında hedef ülkelerden biri seçilen ve geçen yıl itibariyle en fazla ticaret yapılan ülkelerden biri olan Hindistan ile ticaret hacminin 3 yılda 5 milyar dolara ulaştırılması hedefleniyor. Türkiye, Hindistan ile serbest ticaret anlaşması da imzalamak istiyor.

 

Türkiye'yi DTÖ'ye 8 kez şikayet etti

Dış Ticaret Müsteşarlığı verilerine göre, Türkiye, şimdiye kadar DTÖ nezdinde 2 kez şikayetçi 8 kez şikayet edilen taraf konumunda bulundu. Ayrıca, 9 şikayette üçüncü taraf olarak yer aldı.
Türkiye, 2000 yılında Mısır'ın Türkiye menşeli çelik çubuklara uygulanan damping önlemlerini, 2003 yılında da Güney Afrika'nın Türkiye menşeli battaniyelere uyguladığı damping önlemlerini DTÖ'ye şikayet etmişti.

Tekstil ve giyim ürünleri ithalatında uygulanan kısıtlamalar nedeniyle 1996'da, Çin ve Hong Kong, Tayland ile Hindistan Türkiye'yi DTÖ'ye şikayet etmişti. Yabancı film gelirlerinin vergilendirilmesi olayını ABD 1996'da DTÖ'ye götürmüş ve danışmalarda uzlaşma sağlanmıştı. Brezilya, 2000 yılında demir ve çelik boru bağlantı parçalarına uygulanan damping vergisini, Ekvador 2001'de taze meyve ithalatındaki bazı işlemleri, Macaristan 2002'de Macaristan menşeli ev hayvanı yemlerine uygulanan ithalat yasağını, ABD 2005'te pirinç ithalatını etkileyen önlemleri DTÖ'ye götürmüştü.

Hindistan'ın tekstil ürünleri, ABD'nin pirinç ithalatı şikayetleri ile ilgili DTÖ'de kurulan panel sonucunda Türkiye, sonraki yıllarda ithalat şartlarını değiştirmek durumunda kaldı.
Serbest ticaretin önlendiği gerekçesi ile 1995'ten itibaren DTÖ Anlaşmazlıkların Halli Organı'na, şimdiye kadar ülkeler 390 danışma talebinde bulundu. Danışmalarda anlaşmaya varılamaması nedeniyle, 108 dosyanın paneli onaylanarak rapora bağlandı.

Türkiye, AB'nin, dünya bor rezervlerinin yüzde 70'inden fazlasına sahip olan Türkiye'nin itirazlarına rağmen, geçen yıl boru ''üremeye olumsuz etkili toksik madde'' listesine alması üzerine, DTÖ'ye dava açmaya hazırlanıyor. Kararın; AB'ye bor ihracatının yüzde 70'ini olumsuz etkileyeceği belirtiliyor.