Hükümeti korkutan rapor

Cumhuriyet, hükümetin Meclis’te yapılan düzenlemeyle Sayıştay’ın elinden kamu zararı denetimi yapma yetkisini almak istemesine neden olan üç Sayıştay raporundan Deriner Barajı Raporu’na ulaştı. Sayıştay Başkanı’nın “masasında tutmakla” suçlandığı raporda, “Deriner Barajı ve Hidroelektrik Santralı Projesi’nin yürütülmesinde; verimlilik, etkinlik ve tutumluluk ilkelerine uyulmaması, kaynakların sağlıklı bir planlama ve iyi bir proje yönetimi ile kullanılmaması nedeniyle 2009 yılı fiyatları ile 461.3 milyon TL kaynak israfına yol açılmıştır” denildi.

Cumhuriyet’in ele geçirdiği “Deriner Barajı ve Hidroelektrik Santralı (HES) Projesi, Taslak Rapor, Temmuz 2009” başlıklı raporda şu ifadeler yer aldı:

İhalesiz 711 milyon dolara verildi: Deriner Barajı ve HES Projesi, Türk-Rus Karma Ekonomik Komisyonu’nca imzalanan ve 18.05.1994 tarihli Kararname ile onaylanan Protokol kapsamında oluşturulan Konsorsiyum tarafından yürütülmektedir. Sözleşme 04.11.1997 tarihinde 711.4 milyon ABD Doları bedelle imzalanmıştır.

5 yıl gecikti: 08.01.1998 tarihinde işe başlanılmış olup, işin 2005 yılı itibarıyla bitirilmesi planlanmışsa da projenin gövde inşaatına ancak 2005 yılının aralık ayında başlanabilmiştir. 2009 yılı ocak ayı itibarıyla projenin tamamlanma oranı yüzde 70 civarındadır.

Maliyet ikiye katlandı: Yapılan yüzde 94.99 oranındaki keşif artışları ile sözleşme bedeli 1.38 milyar doları bulmuştur. Bu bedele fiyat farkı, baraj alt kalemleri ve faiz giderleri gibi diğer harcama kalemleri dahil değildir. Yapılan sözleşme kapsamı dışında çeşitli kalemler için iç ve dış kaynak kullanımı söz konusu olmuştur. Vergi, resim ve harçlar, kamulaştırma, müteferrik iş kalemleri, ihaleli yaptırılan yollar ile DSİ’nin müşavirine yapılan ödemeler de ayrıca baraj maliyetine eklenmelidir. Dış finansmanla yürütülen proje için kullanılan kredilerin faiz giderleri ve masrafları da sözleşme kapsamı dışında kaynak kullanımına sebep olan unsurlardır.

Maliyet 3.2 milyar TL’ye çıktı: Bu kalemlerin sözleşme tutarına eklenmesiyle 670 megavatlık Deriner Projesi’nin toplam maliyeti yaklaşık 3.2 milyar TL’ye ulaşmaktadır.

461.3 milyon TL’lik kamu zararı: Deriner Barajı ve HES Projesi’nin yürütülmesinde; verimlilik, etkinlik ve tutumluluk ilkelerine uyulmaması, kaynakların sağlıklı bir planlama ve iyi bir proje yönetimi ile kullanılmaması sonucu “34 km’lik relokasyon yolunun ihale edilmemesi nedeniyle 138 milyon TL, varyant yol kazı imalat kaleminin baraj fiyatlarından yapılması nedeniyle 151.4 milyon TL, varyant yolun bir kısmının su altında kalması nedeniyle 29.6 milyon TL, yeni birim fiyatlarda ihale indirimi yapılmaması nedeniyle 38.6 milyon TL, yapımından vazgeçilen RBR-11 yolu nedeniyle 38,6 milyon TL, fiyat farkı formülünde müteahhit kârına fiyat farkı ödenmesine yol açan yüzde 10 kesinti yapılmaması nedeniyle 51.5 milyon TL, fiyat farkı formülünün ikinci bölümünden kesinti yapılmaması nedeniyle 13.6 milyon TL” olmak üzere 2009 yılı fiyatları ile 461.3 milyon TL kaynak israfına yol açılmıştır.