Hükümetten işkence 'açılım'ı

Hükümetin, "demokratik açılım" kapsamında değerlendirecek, tasarı işkence ve diğer zalimane, gayriinsani veya küçültücü muamele veya cezayı önlemek üzere, uluslararası ve ulusal bağımsız kuruluşların, kişilerin özgürlüklerinden yoksun bırakıldığı yerlere düzenli ziyaretler yapmasına olanak veren bir sistem kuruyor.

Protokol ile işkence ve diğer zalimane, küçük düşürücü muamele ve cezanın önlenmesi amacıyla, gözaltı merkezlerine bağımsız uluslararası ve ulusal organlar tarafından ziyaretler yapılmasını da getiriyor. Tasarı ile işkenceye karşı sözleşmenin denetim organı olan işkenceye karşı komiteye bağlı önleme alt komitesi kuruluyor.

Komite üyeleri yüksek ahlaklı, özellikle ceza hukuku, cezaevi ya da polis yönetimi ya da özgürlüklerinden yoksun bırakılmış kişilere yönelik muameleye ilişkin alanlarda mesleki deneyimini kanıtlamış kişiler arasından seçilecek. Komiteye seçilecek üyeler kişisel çalışma yapacak, üyeler, bağımsız ve tarafsız hizmet verecekler arasından seçilecek.

Alt-Komite üyeleri 4 yıllık bir dönem için seçilecek, komite kendi tüzüğünü hazırlayacak, kararlar üye çoğunluğunun oyuyla alınacak, toplantılar gizli yapılacak.
Komite'nin görevleri ise tasarıda şöyle sıralanıyor:
"Önleme Alt-Komitesi, danışmalar üzerine, ziyaretlerin gerçekleştirilebilmesi için, gereken uygun düzenlemeleri gecikmeksizin yapabilmeleri için programını taraf ülkelere bildirecek. Ziyaretler komitenin en az iki üyesi tarafından gerçekleştirilecek. Gerektiğinde bu üyelere; Taraf Devletlerin, BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği'nin ve BM Uluslar arası Suçun Önlenmesi Merkezi'nin önerileri esas alınarak hazırlanmış uzmanlar listesinin seçilen, Protokolün kapsamına giren alanlarda mesleki deneyim ve bilgisini göstermiş uzmanlar eşlik edebilecek. Komite uygun bulursa, düzenli ziyaretten sonra, kısa bir izleme ziyareti yapılmasını önerebilecek."
 

Gözaltına alma şekli de izlenecek

Protokole göre, kurulan komite gözaltına alma şekli ve yerini de inceleyebilecek. Komite gözaltına alınan kişilerle ilgili her türlü gizli bilgiye de ulaşma hakkına sahip olabilecek.
Hiçbir makam ya da kamu görevlisi, doğru ya da yanlış herhangi bir bilgiyi ulusal önleme mekanizmasına iletmiş olması dolayısıyla herhangi bir kişiye ya da uygulanmasını hoş görmeyeceği gibi, bu kişi veya örgüte karşı başka şekilde taraflı davranamayacak.