İç Anadolu Bölgesi'nde küresel ısınmanın etkileri hissediliyor

Niğde Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sosyal Bilgiler Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Vildan Türkan Altın, Yrd. Doç. Dr. Bekir Necati Altın ile danışmanlığını yaptığı, coğrafya uzmanı Belma Barak'ın hazırladığı ''İç Anadolu Bölgesi'nde Küresel Isınma Sürecinde Yağış ve Sıcaklık Verilerinde Meydana Gelen Değişimler ve Eğilimler'' başlıklı tez çalışması ve sonuçları hakkında bilgi verdi.

Altın, 800 sayfayı bulun tez çalışmasında, İç Anadolu Bölgesi'nin küresel ısınma gerçeğinin ortaya konulduğunu kaydetti.

Bilimsel çalışmada, bölgenin 1975-1990 ve 1991-2006 yılları arasındaki değerlerin 14 ildeki 60 meteoroloji istasyondan elde edilen yağış ve sıcaklık verilerinden yararlanılarak karşılaştırıldığını anlatan Altın, çalışmanın alanında bir ilk olduğunu ifade etti.

Çalışmanın, Türkiye'nin küresel iklim değişikliği gerçeğini ortaya koyduğunu vurgulayan Altın, ''İç Anadolu Bölgesi'ni tercih etmemizde yarı kurak iklime sahip olması etken oldu. Çünkü bu özellikteki yerler iklim değişikliklerine çok çabuk cevap verirler ve kendilerini hemen belli ederler'' dedi.

Altın, verileri iki dönemde incelediklerini ifade ederek, ''Bunu yapmamızın nedeni küresel ısınmanın etkilerinin net olarak görülmeye başladığı doksanlı yıllarla önceki dönemi karşılaştırabilme olanağı yakalamaktı'' şeklinde konuştu.

Yağış durumu

Değerler incelendiğinde son dönemde sıcaklıkların giderek arttığının tespit edildiğini vurgulayan Altın, şöyle devam etti:
''Sıcaklık artışı yüzde 3 olarak gerçekleşmiş. Bu da derece olarak İç Anadolu Bölgesi'nde sıcaklıkların 0,4-1 derece arttığını gösteriyor. Özelikle Konya, Karaman ve Çumra'da sıcaklıklar artarken yağışların da azaldığını belirledik. Dağlık alanlara yakın yerleşim yerlerinde yağış azalışları kendisini pek fazla hissettirmezken, çukur alanlarda azalmanın etkileri çok net bir biçimde hissediliyor.
Yağış yoğunluğu ortalama değerlerine baktığımızda önemli bir azalış olduğunu gözlemledik. İlkbahar mevsiminde özellikle Karaman, Aksaray, Çorum ve Konya'nın da aralarında bulunduğu 13 istasyon bölgesinde azalış olduğunu saptadık.
Sonbahar döneminde ise Karaman, Aksaray, Kırıkkale, Çorum, Kırşehir, Konya, Ankara ve Kayseri'nin de aralarında bulunduğu 15 ilde azalış gözleniyor.''

İklim değişikliği

Yaptıkları hesaplamalarla istasyon bazında iklim değişikliği gösteren bölgeleri tespit ettiklerini vurgulayan Altın, ''Ürgüp, Kırıkkale, Develi, Kırşehir 1975-1990 yılları arasında 'step iklimi'ne sahipken, 1991-2006 yılları arasında bu yerlerin 'çölümsü step iklimi'ne dönüştüğünü yani yılda aldığı yağış miktarının düştüğünü ve buraların buharlaşmanın fazla olduğu alanlara dönüştüğünü gördük. Bilindiği gibi buharlaşmanın fazla olması sıcaklığın fazla olmasından kaynaklanan bir durumdur'' şeklinde konuştu.

Akşehir'in aynı dönemlerde ''park görünümlü orman iklimi'' görülürken yani nemli bir iklime sahipken buranın ''step iklimi''ne dönüştüğünü, yani biraz daha kurak bir iklime sahip olduğunu belirlediklerine dikkati çeken Altın, şöyle devam etti:
''İç Anadolu Bölgesi'nde batıdan doğuya gittiğimizde Sivrihisar'dan başlayıp Sivas'a kadar olan bölge yağış etkinliği eğilim oranı bakımından incelendiğinde batıdan doğuya doğru gidildikçe sürekli bir azalış olduğu görülmektedir. Bu da bize küresel ısınmanın etkilerinin net bir şekilde görüldüğünü belirtiyor.
Kuzeyden güneye baktığımızda Çankırı'dan Karaman'a kadar olan bölgede de önemli bir azalma olduğunu belirledik. Güneybatıdan kuzeydoğuya baktığımızda da yağış etkinliği eğilim oranının azaldığını, 1991-2006 arasındaki dönemde küresel ısınmanın etkililerinin net olarak görüldüğünü saptadık. Güneydoğudan kuzeybatıya baktığımızda da aynı sonuçlarla karşılaştık.''

Altın, tüm İç Anadolu Bölgesi ele aldığında yağış etkinliği eğilim oranının sürekli azaldığını belirlediklerine sözlerine ekleyerek, ''Karapınar, Çumra, Niğde gibi bazı bölgelerde ciddi düşüşler olduğu ortaya çıktı. Bu da bize etrafı dağlarla çevrili ve daha az yağış alan çukur yerlerde küresel ısınmanın etkilerinin daha net bir biçimde görüldüğü sonucunu veriyor. Eğer ciddi önlemler alınmazsa bu durumun önümüzdeki yıllarda daha da kötüye gideceğini tahmin ediyoruz'' şeklinde konuştu.