İki kadından birinin güvencesi yok

Kayıtdışı istihdam oranının 3.5 puan azalışla yüzde 37.5 düzeyinde gerçekleştiği Şubat 2012'de, Türkiye genelinde istihdam edilen 23 milyon 338 bin kişiden 8 milyon 741 bin kişisinin kayıtdışı olduğu belirlendi. Bu dönemde toplam istihdamın yüzde 29'unu oluşturan 6 milyon 716 bin kadın çalışanın, yüzde 51'inin herhangi bir sosyal güvencesi olmadan çalıştırıldığı tespit edildi.

Türkiye İstatistik Kurumu(TÜİK) verilerinden yapılan belirlemeye göre, Şubat 2012'de kayıtdışı istihdam oranı geçen yılın aynı dönemine göre 3.5 puan gerilemeyle yüzde 37.5 oldu. Kayıtdışı istihdam oranı, Hanehalkı İşgücü Anketi'nin aylık bazda açıklanmaya başladığı 2005'ten bu yana ilk kez yüzde 37.5 seviyesine geriledi. 2012 yılı Ocak ayında kayıtdışı istihdam oranı yüzde 38.4 düzeyinde gerçekleşmişti. Bu dönemde kayıtdışı istihdam edilen kişi sayısında da gerileme dikkat çekti.

8 milyon 741 bin kişi kayıtdışı

Şubat'ta istihdam edilen 23 milyon 338 bin kişiden, 8 milyon 741 bininin kayıtdışı istihdam edildiği belirlendi. İstihdam eden kişi sayısının 536 bin kişi arttığı son 1 yıllık dönemde kayıtdışı istihdam eden kişi sayısı 611 bin kişi azaldı. Kayıtdışı istihdam bir önceki aya göre (Ocak) ise 273 bin kişi geriledi. Şubat dönemi itibarıyla değerlendirildiğinde, kayıtdışı istihdam eden kişi sayısı bu düzeyi ile son 3 yılın en düşük seviyesini gördü. 2009 yılı Şubat'ta kayıtdışı istihdam edilen kişi sayısı 8 milyon 70 bin kişi olarak belirlenmişti.

Kadınlarda kayıtdışı istihadam oranı yüzde 51.3

Şubat döneminde kadınlar arasında kayıtdışılık oranı geçen yılın aynı dönemine göre 5.1 puan azalışla yüzde 51.3'e, erkeklerde 3.1 puan azalışla yüzde 31.9'a geriledi. Şubat itibariyle 6 milyon 716 bin kadın çalışanın 3 milyon 443 binini, erkeklerde ise 16 milyon 621 bin çalışanın 5 milyon 298 binini kayıtdışı çalışanlar oluşturdu.

Bir başka ifadeyle, toplam istihdamın yüzde 29'unu oluşturan kadın çalışanlar içinde kayıtdışılık daha yaygın. TÜİK'in verilerine göre kayıtdışı istihdam eden 8 milyon 741 bin kişinin yüzde 40'ını kadınlar oluşturdu.

Kendi adına çalışam 3 milyon kayıtdışı

Şubat itibariyle kendi hesabına çalışan 4 milyon 675 bin kişiden yüzde 64.4'ünü oluşturan 3 milyon 12 bin kişinin kayıtdışı istihdam içinde bulunduğu belirlendi. Ücretli ve yevmiyeli olarak çalışan toplam 14 milyon 668 bin kişiden yüzde 20.4'ünü oluşturan 2 milyon 991 bin kişisinin kayıt dışı çalıştığı tespit edildi. İşveren olarak faaliyet gösteren 1 milyon 228 bin kişiden yüzde 18.7'sini oluşturan 230 bin kişinin de sosyal güvenlik kaydı bulunmadığı öğrenildi.

Sosyal güvencesi olmayan ücretisz aile işçisi sayısı 2.5 milyon

Kayıt dışı "çalışanlar" içinde en büyük grubu ücretsiz aile işçileri oluşturdu. Büyük bölümü tarım kesiminde bulunan ve standart bir istihdamdan farklı olarak tarım ya da ticaretle uğraşan, ailesine yardım eden bu kişilerin toplam sayısı 2 milyon 766 bin kişi. Bunların yüzde 90.7'sini oluşturan 2 milyon 508 bin kişisinin sosyal güvenlik sistemine kayıtlı olmadığı görüldü. Normal bir istihdam olanağı elde edemediği için mevcut konumda yer alan bu kişilerin, ücretsiz aile işçisi şeklinde tanımlanması, Türkiye'deki işsizliğin boyutlarını da olduğundan küçük gösteriyor.

Kayıtdışı çalışanların yüzde 51'i tarımda

Şubat itibarıyla 8 milyon 741 bin kişi düzeyinde gerçekleşen kayıtdışı çalışanların 4 milyon 458 bin kişi ile yüzde 51'ini tarımda, 4 milyon 283 bin kişi ile yüzde 49'unu tarım dışı alanlarda çalışanlar oluşturdu. Tarım sektöründe sosyal güvenlikten yoksun çalışanların oranı Şubat 2011'de yüzde 83.3 iken, bu oran 2012 Şubat'ta yüzde 82.1'e geriledi. Tarım dışı sektörlerde istihdam edenler içinde sosyal güvenlikten yoksun olanların oranı ise 2011 yılı Şubat dönemindeki yüzde 27.3'lük seviyesinden yüzde 23.9'a indi.

/**
İstihdamdaki nüfus ve kayıt dışı çalışanlar
2012 Şubat, (bin kişi,15 yaş üzeri)
Toplam Kayıtdışı Kayıtdışı
İstihdam İstihdam Oranı(%)
Toplam 23.338 8.741 37,5
Ücretli/yevmiyeli 14.668 2.991 20,4
İşveren 1.228 230 18,7
Kendi hesabına 4.675 3.012 64,4
Ücretsiz aile işçisi 2.766 2.508 90,7
Tarım 5.427 4.458 82,1
Tarım dışı 17.911 4.283 23,9
**/
.
/**
Kayıtdışı istihdam (bin)
Kayıtdışı
İstihdam Kayıtdışı İstihdam
Dönemler Edilenler İstihdam Oranı (%)
2004 Yıllık 19.632 9.843 50,1
2005 Yıllık 20.067 9.666 48,2
2006 Yıllık 20.423 9.593 47,0
2007 Yıllık 20.738 9.423 45,4
2008 Yıllık 21.194 9.220 43,5
2009 Yıllık 21.277 9.328 43,8
2010 Yıllık 22.594 9.772 43,3
2011 Ocak 22.461 9.180 40,9
Şubat 22.802 9.352 41,0
Mart 23.286 9.626 41,3
Nisan 23.955 10.090 42,1
Mayıs 24.445 10.430 42,7
Haziran 24.901 10.841 43,5
Temmuz 24.953 10.829 43,4
Ağustos 24.884 10.851 43,6
Eylül 24.749 10.600 42,8
Ekim 24.486 10.236 41,8
Kasım 24.267 9.885 40,7
Aralık 23.678 9.285 39,2
Yıllık 24.110 10.139 42,1
2012 Ocak 23.475 9.014 38,4
Şubat 23.338 8.741 37,5**/