Irak ziyaretinin ayrıntıları

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ile birlikte 2 günlük Irak ziyaretine katılan Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen, Irak'ta yaptıkları görüşmeler ve yapılan anlaşmalarla ilgili soruları yanıtladı.

Irak'ta Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani'nin huzurunda ''Türkiye-Irak Kapsamlı Ekonomik Ortaklık Anlaşması''nı imzaladıklarını ifade eden Bakan Tüzmen, ''Bu anlaşma ekonomilerimizin geniş kapsamlı entegrasyonunu sağlayacak bir anlaşmadır. Bu anlaşma ile iki ülke birbirine en çok kayrılan ülke statüsü tanımıştır. Anlaşma ile iki ülke transit geçişlerin serbestleştirilmesi, tarife ve tarife dışı engellerin kaldırılması, iş ve yatırım ortamının iyileştirilmesi, şirketlerin faaliyetlerinin kolaylaştırılması, enerji işbirliği gibi avantajlar sağlanmıştır'' dedi.

Yapılan anlaşmanın önümüzdeki dönemde yapılacak işlere ve yapılacak anlaşmalara esas olacak bir çerçeve anlaşması olduğuna dikkat çeken Bakan Tüzmen, şunları söyledi:
''Irak'la 20 milyar dolarlık ticaret için yol haritasını imzaladık. Bundan sonra imzaladığımız bu çerçeve anlaşmasını esas alarak yolumuza devam edeceğiz. Yaptığımız görüşmeler çok verimli geçti. Irak yönetiminin ve Iraklı bakanların da Türkiye ile işbirliği konusunda kararlı olduklarını net bir şekilde gördük. Önümüzdeki dönemde Irak Türkiye'nin en önemli ticari partnerlerinden biri olacak. En çok ticaret yaptığımız ilk 5 ülke arasında olacak. Irak'ta Başbakan Yardımcısı Behram Salih, Ticaret, Ulaştırma, Telekomünikasyon, Sanayi ve Maliye Bakanları ile toplu görüşmeler yaptık. Bu toplantılara Türk işadamları da katıldı. Projeler tek tek ele alındı. Yaptığımız çalışmaların sonucu önümüzdeki günlerde net olarak görülecek.''

 

İki milyar dolarlık müteaahitlik projesi

Bakan Tüzmen, yurt dışı müteahhitlik sektöründe 2008 yılında Irak'ta 1,3 milyar dolarlık proje üstlenildiğini ifade ederek, 2009 yılında 2 milyar dolarlık iş almayı hedeflediklerini bildirdi.

Tüzmen, ''2009 yılının ilk iki ayında müteahhitlerimizin Irak'ta aldığı iş 320 milyon dolardır. Bu da hedefimize ulaşacağımızı gösteriyor. Orta vadede hedefimiz yılda 4 milyar dolarlık proje üslenmektir'' diye konuştu.

Sıfır noktasında nitelikli serbest bölge

Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani, Irak Başbakanı Nuri El Maliki, Başbakan Yardımcısı Behram Salih ve Iraklı bakanlarla yapılan görüşmelerde, Türkiye-Irak sınırında sıfır noktasında, Nitelikli Serbest Bölge kurulması konusundaki Türkiye önerisinin de gündeme geldiğini belirten Bakan Tüzmen, şu bilgileri verdi:
''Irak'la sınırın sıfır noktasında Nitelikli Serbest Bölge kurulması konusunda prensipte anlaştık. Bu konuda hemen harekete geçme ve fizibilite çalışmalarına başlamak üzere, iki ülke heyetleri mayıs ayında bir araya gelecekler. Kurulacak Nitelikli Serbest Bölgede yatırım yapmak için birçok firma hazır. Türk önerisi gündeme gelir gelmez talepler gelmeye başladı. Elektrik üretimi, petrokimya, gübre sektöründe yatırım yapmak isteyenler var. Proje geliştikçe yatırım yapmak isteyenlerin sayısı artacaktır. Bu projenin hayata geçmesiyle hem Irak hem Türkiye kazanacaktır.''

20 yeni proje

Irak'a yapılan ziyarette Irak hükümetine kısa ve orta vadede gerçekleştirilecek 20 yeni proje önerdiklerini kaydeden Bakan Tüzmen, bu projelere Irak hükümetinin çok sıcak yaklaştığını söyledi.

Tüzmen, Irak'a önerilen projeleri şöyle sıraladı:
- Mal ve hizmetlerin serbest dolaşımını öngören iki ayrı anlaşma imzalanması,
- Gümrük alt yapı ve mevzuatlarında ''tek pencere'' uygulaması,
- Türk Eximbank'ının Irak'a uygun ülke kredisi açması,
- Türk Eximbank'ın Irak'a revolving kredisi açması ve geri ödemelerin kara yoluyla petrol ithalatı yoluyla yapılması,
- Türk-Irak sınırının sıfır noktasında Nitelikli Serbest Bölge kurulması,
- Bağdat'ta Türk ticaret merkezi kurulması,
- Bağdat Uluslararası Fuar Merkezinin Türk firmalarınca yenilenmesi,
- Bağdat'ta 9 adet Türk Ürünleri Fuarının düzenlenmesi,
- Qasap petrol sahasının geliştirilmesi ve elektrik santralı yapımı projesinin hayata geçirilmesi,
- Irak'ta geniş bant internet altyapısının Türk ve Irak firmalarınca ortaklaşa yapılması,
- Irak'ın vagon ve lokomotif ihtiyaçlarının Türkiye tarafından karşılanması,
- Hızlı elektrik üretimi projelerinde Türk-Irak işbirliğinin sağlanması,
- Irak'ın çeşitli bölgelerinde 5 hastane yapımını Türk firmalarının üstlenmesi,
- İki ülke demiryollarının bağlanması,
- Basra-Bağdat-Gaziantep Mersin koridorunun yapımı,
- Türkiye-Irak doğalgaz boru hattının yapımı,
- İki ülke elektrik sistemlerinin yüksek kapasiteli hatla bağlanması,
- Irak petrol sahalarında Türk-Irak ortaklığının geliştirilmesi,
- Kerkük-Yumurtalık boru hattının tam kapasite ile çalıştırılması,
- İskenderun-Nusaybin-Al Yarubiyah-Musul tren yolunun etkin şekilde kullanılması.