"Irak'ın parçalanması Türkiye'yi istikrasızlaştırır"

Ekonomi gazetesi Financial Times, "Bağdat, komşular arasındaki gerilimin ve Irak içerisindeki derinlesen gerginliklerin son işareti olarak Türkiye ile büyük bir petrol boruhattı inşa etme planlarına saldırdı" yorumunu yaptı.

"Bu hareket, hafta sonunda göstericiler, güneydeki Basra kentinde Türk Konsolosluğu dışında bir Türk bayrağını yakmalarının ve Başbakan Nuri El Maliki'nin Türkiye'yi düşmanca davranan bir devlet olarak nitelemesinin ardından geldi" diyen gazete, plananan boruhattının günden 1 milyon varil petrol taşıyabileceğine, Türkiye'ye de yarı özerk Kürt bölgesindeki petrole doğrudan erişim sağlayacağına dikkat çekti.

"Bağday, projeyi veto edebileceğinde ısrarlı"

İngiliz gazetesi, söz konusu planlarının Kürt Petrol Bakanı Asthi Hawrami tarafından hafta sonunda Erbil'de TC Enerji ve Tabii Taynaklar Bakanı Taner Yıldız'la birlikte açıkladığını ancak Bağdat'ın, Pazartesi günü projeyi veto edebileceğinde ısrar ettiğini belirtirken, Maliki'nin danışmanı Ali El Musavi'nin, herhangi bir anlaşmanın anayasaya ve Bağdat ile Kürt bölgesi arasındaki ilişkileri düzenleyen yasalara uygun olması gerektiğini söylediğini kaydetti.

Bağdat'ın, Kürt Yönetimi ile ExxonMobil arasında geçen yıl yapılan anlaşmaya kızdığını da anımsatan gazete şöyle devam etti:

"Hem Ankara'nın, hem de Kürt Bölgesel Yönetimi'nin, Türkiye'nin, Sünniler ile Kürtler arasında mezhepçiliği körüklemekle suçladığı Sayın Maliki ile zor ilişkileri var. Türk yetkilileri de, bir Şii olan Sayın Maliki, Ankara'nın iktidarı bırakması gerektiğini söylediğini Suriye Cumhurbaşkanı Beşar Esad'ı desteklemek için İran'ın yanında yer aldığından kuşkulanıyorlar."

FT, Maliki'nin de, "Basra'daki göstericilerin öfkesine hedef olan kaçak Irak Cumhurbaşkanı Yardımcısı Tarık Haşimi'ye sığınak sağladığı için Türkiye'ye sert biçimde saldırdığına" dikkat çektiği haberinde Türkiye ile Iraklı Kürt Bölgesi arasındaki ilişkilerdeki yakınlaşmaya işaret ederken, Irak'ın, halen Türkiye'nin ikinci büyük ticaret ortağı olduğunu, ticaret hacminin hemen hemen tümünün Kuzey Irak'tan kaynaklandığını kaydetti.

"Irak'ın parçalanması Türkiye'yi istikrasızlaştırır"

Türkiye'nin aynı zamanda Iraklı Kürt liderlerden PKK'yi "frenlemeye yardım etmeleri"ni istediğini yazan FT, "Yetkililer, uzun vadede Irak'ın parçalanmasına yönelik herhangi bir hareketten Türkiye'yi istikrasızlaştırabileceğini kabul ediyorlar" dedi.

Bu bağlamda haberde Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız'ın, kısa bir süre önce FT ile yaptığı bir mülakatta sarfettiği "Bu (enerji) projeleri ele aldığımızda bimiz önceliğimiz Irak'ın toprak bütünlüğüdür" sözleri de aktarıldı.

"Ankara, projeler için Bağdat'ın onayını tercih eder"

Türkiye'nin, Exxon'ın örneğini takip etme gereğini görmediğini ifade eden Yıldız'ın "Türkiye, herhangi bir ülke değil, Irak'ın komşusudur" dediğini de aktaran FT, Yıldız'ın değerlendirmelerini, "Ankara'nın herhangi bir proje için Bağdat'ın onayı vermesini tercih ettiği"nin bir işareti olarak yorumladı.

Bu arada, İngiliz gazetesi haberinde ABD'deki Lehigh Üniversitesi öğretim üyelerinden Henri Barkey'in değerlendirmelerine de yer verdi.

Henri Barkey, muhtemelen Kürt bağımızlığına veya özerkliğine ilişkin daha uzun vadeli kaygıların, Ankara'nın Bağdat ile kısa vadedeki ihtilaflardan daha ağır basacağını savundu.
Türkiye'nin "büyük önceliğinin, kendi Kürt azınlığıyla cözülmemiş sorun olduğunu" söyleyen Barkey, bu sorunun, Maliki ile problemler ne olursa olsun Kürt Bölgesel Yönetimi ile işbirliğini sınırlayacağı görüşünü savunurken "Nihayet, Ankara her zaman, Kürtler'in bağımsızlık istemelerinden kaygılanıyor" yorumunu yaptı.