İran ile anlaşma çabalarında Türkiye gündemde

Wall Street Journal gazetesi, ABD'nin, İran'ın Mayıs ayında Türkiye ve Brezilya ile vardığı, yakıt takası düzenlemesi temelinde de çalışmak istediğini, İran'ın az zenginleştirilmiş uranyum yurt dışında depolanması konusunda yine Türkiye gibi bir ülke üzerinde durulduğuna dikkat çekti. ABD'nin en çok satan gazetesi Wall Street Journal, üst düzey ABD'li yetkililere dayanarak Obama Yönetiminin, geçen yıl yapılan ve İran'ın, barışçıl nükleer teknoloji karşılığında nükleer stokunun bir bölümünün yurt dışına göndermesini öngören, "başarısız" anlaşmayı canlandırmak için çaba gösterdiğini kaydetti.

Washington ve diğer Batı başkentlerinin, son yaptırımların, İran'ı ciddi bir biçimde etkilemeye başladığı inancıyla İran'ın Kasım ayında müzakere masasına döneceğini umdukları belirtilirken, ABD'nin, bu umudun gerçekleşmesi halinde bir yılı aşkın bir süreden ABD ile İran arasındaki ilk direkt müzakere yapılacağı Viyana'da bu ülkeye bir teklif sunmaya yönelik çabalarına hız verdiği vurgulandı.

WSJ, ABD'li yetkililer ille müttefikler arasında sürdürülen görüşmelerde, sonuçsuz kalan ilk anlaşma çevresinde, takas edilmesi öngörülen bin 200 kiloluk uranyum miktarının, geçen süre içinde İran'ın daha çok uranyum elde ettiği için bin 800'e yükseltilmesini sağlama yollarının ele alındığını kaydettiği haberinde İran'ın yeni bir takas anlaşması önerisine ne gibi bir yanıt vereceğinin henüz bilinmediğine işaret etti.

"İran-Türkiye-Brezilya anlaşmasındaki eksiklikler giderilmeli"

"ABD yetkilileri, mevcut görüşmelerin İran'ın nükleer yakıt stokunun daha büyük bir bölümünün sağlanmasına odaklandığını söylüyorlar" diyen gazete şöyle devam etti:
"ABD, aynı zamanda İran'ın Mayıs ayında Türkiye ve Brezilya ile vardığı yakıt takas temelinde de çalışmak istiyor. O anlaşma, İran'ın az zenginleştirilmiş bin 200 kiloluk uranyumu yurt dışına göndermesini öngörüyordu ancak ABD'nin, İran'ın daha çok uranyum zenginleştirmesine ilişkin korkularına yanıt vermiyordu.

Bu konudaki diplomatik çabalarda yer alan üst düzey bir ABD'li yetkili de 'Gözden geçirilmiş herhangi bir yaklaşım, ABD ve 5-1 grubundaki ülkelerin, İran, Türkiye ve Brezilya'nın Mayıs'ta yaptığı öneride işaret ettikleri eksiklikleri çözmesi gerekecek' dedi."

"Uranyumun Türkiye'de depolanması meselesi de görüşüldü"

ABD'li gazete ayrıca, "ABD ve müzakerelerde yer alan ortakları, ayrıca İran'a, az zenginleştirilmiş uranyumunu, Türkiye gibi başka bir ülkede depolamasına izin verilmesi konusunu da görüştüler. Tahran, Türkiye ve Brezilya ile Mayıs ayında vardığı anlaşmada bu yöndeki bir maddeye imza atmıştı. Ancak ABD, İran'ın, nükleer yakıtı, UEA(uluslararası enerji ajansı) veya uluslar arası toplumun onayı olmadan geri almasına olanak tanınmasına itiraz ediyordu" diye yazdı.

Söz konusu ABD'li yetkili de "Gözden geçirilmiş bir anlaşma, bizim başlıca kaygılarımızın, BM Güvenlik Konseyi'nin ortaya koyduğu gerekliliklerin ve UEA kararlarının karşılanmasının yerini geçemez" dedi ve böyle bir anlaşmanın, güveni iyileştirmeye yönelik mütevazi bir adım olacağını da sözlerine ekledi.