İşçi atan patrona bir de ‘kıyak’ geliyor

Hükümet, “torba yasada” maden patronlarına “kıyak” sağlayan, muhalefetin itirazları üzerine TBMM Genel Kurulu’nda yasa metninden çıkarılan maddeyi yeniden gündemine aldı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, “Önergemiz hazır” dedi. Değişiklik halinde şirketlerin yasadan kaynaklanan maliyet artışları devlet kasasından ödenecek.

“Torba yasanın” Plan ve Bütçe Komisyonu’ndaki görüşmeleri sırasında, hükümet önergeyle madde eklemesi yapmıştı. Buna göre yasa nedeniyle maden şirketlerinin maliyetlerindeki artışlar devlet tarafından karşılanacaktı. Fazla çalışma ücreti, ücretli izin süreleri, çalışma süresi, ücret konularında yapılan değişiklikler nedeniyle oluşan maliyet artışının fiyat farkı olarak devlet tarafından ödenmesi için Bakanlar Kurulu’na yetki verilecekti. Muhalefet partileri bu maddeye itiraz etti. Ancak madde komisyondan geçti. Muhalefet milletvekilleri, maddeyle Türkiye Kömür İşletmeleri’nin (TKİ) rödovans sözleşmesi imzaladığı 9 firmanın yıllık 250 milyon TL’yi bulacak maliyet artışlarının devlet tarafından karşılanacağını, bu firmalar arasında yer alan 301 madencinin yaşamını yitirdiği ocağı işleten Soma AŞ’ye de 86 milyon lira ödeneceğine dikkat çekmişti. Bu düzenleme tartışmalar üzerine TBMM Genel Kurulu’nda yasa metninden çıkarıldı. Ancak tasarının yasalaşmasının ardından Zonguldak’ta 22 maden şirketi maliyet artışlarını gerekçe göstererek üretimini durdurdu. İşçileri de ya ücretsiz izne çıkardı ya da işten attı. İşten atılan işçi sayısının 5 bine yaklaştığına dikkat çekildi.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız dün sorular üzerine, Meclis Genel Kurulu’nda yasa metninden çıkarılan maddeyi gündeme getirdi. Yıldız, bu sonucu çok daha önceden görüp tedbirini aldıkları ve TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda da önerge sunduklarını anlattı. Yıldız, hazırlanan önergenin gerek rödovans, gerek kamu ihale sözleşmelerinden ihale alan madencilerin, özellikle TKİ ve Türkiye Taşkömürü Kurumu’ndan (TTK) rödovansla yaptığı anlaşmaları ilgilendirdiğini anlattı. Önergenin yasalaşması halinde, madenlere yönelik ihale şartları değişmişse ve maliyetler artmışsa, bunların işverenin maliyetlerine yansıtılabilmesi için kurumlara yetki verilmesinin söz konusu olacağını belirten Yıldız, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda kabul edilen önergenin, Genel Kurul’da muhalefetin itirazıyla geri çekildiğini bildirdi. Yıldız şunları kaydetti:

“Bunun doğru olmadığını orada arkadaşlara anlattım. Çünkü işveren ve işçi birbirinden ayrılmaz iki önemli unsur. Birinin hakkı dolaylı olarak diğerinin de hakkı oluyor. Bu maddemiz hazır, önergemiz de hazır. Bunu her zaman Meclis açıldıktan sonra düzenlenen bir kanunla yerine getirebiliriz. Plan ve Bütçe Komisyonu’nda da bunun tartışması yapılmıştı, tutanakları da hazır. Şimdi 22 madenci, özellikle TTK’den iş almış olanlar yeni haklarının düzenlenmemiş olması gerekçesiyle işletmelerini kapattılar. Bu önerge onların işletmelerini kapatmalarının önüne geçecek olan bir önergeydi. Ama bu, TBMM Genel Kurulu’nda son anda çıkartıldı. Şu anda da bunun sonuçlarını hep beraber görüyoruz. Genel Kurul’un bunu uygun görmesi halinde bizim önergemiz hazır ve her zaman da gündeme gelebilir.”