İsrail'de koalisyon arayışlarında sürpriz gelişme

İsrail'de koalisyon arayışlarında sürpriz bir gelişme yaşandı. İki partinin bir süre önce rafa kaldırılan görüşmelerine yeniden başlamasında, adı verilmeyen bir arabulucunun rol oynadığı belirtilirken, Cumhurbaşkanı Şimon Peres'in de iki partinin bir araya gelmesinde etkili olduğu söyleniyor.

Görüşmelere yakın kaynaklara göre, gizli bir arabulucu; Likud, Kadima ve İşçi Partisi'nin üst düzey yetkilileri arasında mesajlar taşıyarak, her üç partiyi bir koalisyon içinde bir araya getirme imkanlarını değerlendiriyor. Görüşmelerin Binyamin Netanyahu ile Livni'nin bilgisi dahilinde olduğu da verilen bilgiler arasında.

İsrail Cumhurbaşkanlığı, Peres'in bu temaslara doğrudan dahil olup olmadığı ile ilgili soruları yanıtsız bırakırken; cumhurbaşkanının son günlerde her üç partinin liderleriyle görüşüp görüşmediği sorularına da cevap vermedi. Ancak Peres'in geçen günlerde, çeşitli unsurlarla istişareler içinde bulunduğu ve kendisine görüşmelerle ilgili bilgiler aktarıldığı ifade edildi.

Üst düzey bir Kadima yetkilisi, görüşmelerin kapalı kapılar ardında, iki tarafın üst düzey yöneticileri arasında yapıldığını aktarırken; görüşmelere yakın kaynaklara göre, Kadima yetkilileri, görüşmelerde daha önce de dile getirdikleri, Başbakanlığın rotasyonu fikrini yeniden ileri sürdüler.

İsrail radyosu da verdiği haberde, Kadima'nın, Netanyahu ile Livni arasında "eşit olmayan" rotasyona dayalı bir anlaşmaya sıcak baktığını belirtti. Bu senaryolara göre, Netanyahu, başbakanlık koltuğunda Livni'den daha fazla oturacak. Konuya yakın kaynaklara göre, bir koalisyon sürecinde, Netanyahu'nun 3, Livni'nin ise 1 yıl süreyle Başbakanlık koltuğuna oturması öngörülüyor. Gerek Livni'nin ve gerekse Netanyahu'nun yardımcıları da aralarında gayri resmi görüşmeler yapıldığını yalanlamadılar.

Kadima milletvekillerinden Yoel Hasson, partisinin Netanyahu ile yeniden görüşme başlatmasından memnun olduğunu ifade ederken, Livni'nin "Filistinlilerle iki devletli çözüm" ilkesinin, kurulacak her hükümet için de bir politika olarak kabullenilmesi önşartını yineledi.

Netanyahu, Amerika'nın da ısrarlı olduğu iki devletli çözüm konusunda, bu ülke ile doğabilecek sıkıntıların üstesinden gelebilmek için, Livni ile bir koalisyona daha yakın gözüküyor.

Netanyahu, Filistinlilerle barış görüşmelerini sürdüreceğini söylemesine rağmen, iki devletli bir çözümden çok, Filistinlilerin ekonomik ve güvenlik açılarından kuvvetlendirilmesi ve bu yönde projelerle desteklenmesini istiyor. Filistinliler ise artık iki devletli çözüm fikrine yönelik daha somut adımlar atılarak, görüşme konularının, kilit olanlar dahil masaya gelmesi gerektiğini ifade ediyorlar.

Kadima, Likud ve İşçi Partisi'ni içine alan son temasların, Netanyahu'nun sağ ve aşırı dinci kesimin temsilcisi partilerle görüşmelerinde karşı karşıya kaldığı engellerin ardından gelmesine de dikkati çekiliyor. Netanyahu'nun aşırı sağ İsrail Evimiz Partisi lideri Avigdor Lieberman ile görüşmelerinde, Lieberman Dışişleri Bakanlığını istemiş, ayrıca Adalet Bakanlığına kimin geleceği konusunda tartışmalar yaşanmıştı. Lieberman ayrıca, dinci kesim partilerinin hiç sıcak bakmadığı medeni nikah konusunda da ısrarını sürmüş ve bu konuya "olmazsa olmaz" diye yaklaşmıştı.

Likud ile İsrail Evimiz, görüşmelere rağmen koalisyon için resmen bir anlaşmaya henüz imza atmamışlardı. Habayit HaYehudi (Yahudi Evi) Partisi ise Bayındırlık ile Eğitim Bakanlıkları'nın kendisine verilmesini talep ediyor. Ayrıca, dini kesimin okullarına (yeşivalar) verilecek ödeneklerin bütçede yer alması prensibi de benimsenmişti.

10 Şubat'ta yapılan seçimlerden sonra Başbakanlık görevini üstlenen Likud lideri Binyamin Netanyahu'nun, yasalar uyarınca, cumhurbaşkanınca da tanınan ek süreyle birlikte koalisyonu oluşturmak için 3 Nisan'a kadar vakti bulunuyor.

Netanyahu'nun Likud'u son seçimde 27, Livni'nin Kadiması ise 28 milletvekilliği ile çıkmış, ancak parti temsilcileriyle istişareleri sonucu, Peres hükümeti kurma görevini Netanyahu'ya vermişti. İsrail parlamentosunda (Kneesset) 120 sandalye bulunuyor.