İşsize iş güvenliği lüks

Maden ocaklarının denetiminde devlet kurumlarının koordinasyon halinde çalışmadıklarına işaret edilen, “keyfi ve plansız” bir şekilde yapılan denetimlerin etkinlikten uzak olduğunu ve “zafiyet alanı” oluşturduğunu gözler önüne seren Cumhurbaşkanlığı DDK raporunda kazaların ortaya çıkardığı vicdani boyut ortaya konulurken alınması gereken önlemler de sıralandı.

Rapora göre yaşanan sorunların temellerine inildiğinde, toplumda ve daha dar anlamda çalışanlar arasında iş sağlığı ve güvenliği talebi yeterli seviyede değil. İşsizlik sorununun bir türlü çözülemediği Türkiye’de iş talebi sağlık ve güvenlik talebinden çok önde geliyor. Yaşanacak kazalara karşı korumasız bir şekilde işe başlayan madencilere yeterli mesleki eğitim de verilmiyor.

Cumhurbaşkanlığı raporunda bu konuda “İş sağlığı ve güvenliği bakımından en riskli sektörler arasında yer alan maden ocaklarında eğitim seviyesi nispeten düşük işçilerin çalıştırıldığı ve işbaşı eğitimi ve hizmet içi eğitim şartının mevzuatta öngörüldüğü ölçüde yerine getirilmediği; işverenlerce eğitimin zaman kaybı ve gereksiz yere katlanılan bir maliyet olarak algılandığı görülmüştür” denildi.

‘AB şartları geçerli olsun’

Raporda, iş sağlığı ve iş güvenliği konularındaki başıbozukluk da ele alındı. Türkiye’de bu iki önemli konuda görev ve yetkilerin hâlâ net olarak belirlenemediğine değinilen rapora göre, aynı sorun madenlerin denetimi konusunda da yaşanıyor. İlgili kurumların bünyesindeki denetim birimleri, aynı alan ve mevzuda bazen birbirinden farklı idari işlem ve tasarruflarda bulunabiliyor.

Raporda, toplum vicdanını derinden yaralayan kazalara ilişkin alınması gereken önlemler de sıralandı. Türkiye’de diğer birçok alanda olduğu gibi, madencilik sektörü işletmelerinin sayısı, türü (yeraltı/yerüstü) ve çeşidi (kömür/metal/diğer) ile iş sağlığı ve güvenliği alanında da istatistiki veri sorunu yaşandığına değinilen raporda, bu konularda acilen kurumsal hafızaların oluşturulması gerektiğine işaret edildi.

Raporda ayrıca iş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili olarak ILO sözleşmelerinin ve AB Konsey direktiflerinin ülke şartları dikkate alınarak iç mevzuata aktarılması gerektiğinin altı çizildi.