İşsizlik çığ gibi büyüyor

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sisteminden (ADNKS) elde edilen toplam nüfus sayısına dayalı olarak açıkladığı Hanehalkı İşgücü Anketi'nin Eylül 2008 dönemi (Ağustos, Eylül, Ekim) sonuçlarını açıkladı.

Buna göre, Eylül 2008 döneminde Türkiye'de kurumsal olmayan sivil nüfus geçen yılın aynı dönemine göre 766 bin kişilik bir artış ile 69 milyon 819 bin kişiye, kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus ise 769 bin kişi artarak 50 milyon 142 bin kişiye ulaştı.
 

Tarım dışı istihdam 191 bin kişi arttı

İstihdam edilenlerin sayısı, geçen yılın aynı dönemine göre 331 bin kişi artarak 22 milyon 213 bin kişiye yükseldi. Bu dönemde tarım sektöründe çalışan sayısı 140 bin kişi, tarım dışı sektörlerde çalışan sayısı ise 191 bin kişi arttı.

Eylül 2008 döneminde istihdam edilenlerin yüzde 27.6'sı tarım, yüzde 19.7'si sanayi, yüzde 6'sı inşaat, yüzde 46.7'si ise hizmetler sektöründe olduğu belirlendi. Geçen yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında, tarım ve sanayi sektörlerinin istihdam paylarının 0.3 puan arttığı, buna karşılık inşaat sektörünün payının 0.3 puan, hizmetler sektörünün payının ise 0.2 puan azaldığı belirlendi.
 

İşsizlik yüzde 10.3, tarım dışı işsizlik yüzde 13.3

Türkiye genelinde işsiz sayısı geçen yılın aynı dönemine göre 295 bin kişi artarak 2 milyon 548 bin kişiye yükseldi. İşsizlik oranı ise 1 puanlık artış ile yüzde 10.3 seviyesinde gerçekleşti. Kentsel yerlerde işsizlik oranı 0.5 puanlık artışla yüzde 12.3, kırsal yerlerde ise 1.5 puanlık artışla yüzde 7.1 oldu.

Türkiye'de tarım dışı işsizlik oranı geçen yılın aynı dönemine göre 1.3 puanlık artışla yüzde 13.3 seviyesinde gerçekleşti. Bu oran erkeklerde geçen yılın aynı dönemine göre 1.5 puanlık artışla yüzde 11.8, kadınlarda ise 0.2 puanlık artışla yüzde 19.2 oldu.

Bu dönemdeki işsizlerin; yüzde 70.6'sını erkek nüfus oluşturdu. Yüzde 55.3'ü lise altı eğitimli olan işsizlerin yüzde 27.8'inin bir yıl ve daha uzun süredir iş aradığı belirlendi. İşsizlerin sıklıkla (yüzde 30) "eş-dost" aracılığıyla iş aradığı saptandı. İşsizlerin 2 milyon 129 bin kişi ile yüzde 83.6'sının daha önce bir işte çalışmış olduğu belirlendi. Daha önce bir işte çalışmış olan işsizlerin yüzde 48.1'inin "hizmetler", yüzde 24.1'inin "sanayi", yüzde 18.9'unun "inşaat", yüzde 8.9'unun ise "tarım" sektöründe çalıştığı bildirildi.
 

İş gücü hareketleri 

Eylül 2008 döneminde 1 milyon 653 bin kişi işe yeni başladı veya iş değiştirdi, bunun toplam istihdam içindeki oranı yüzde 7.4 oldu. İşe yeni başlayan veya iş değiştirenlerin yüzde 31.5'i 25-34 yaş grubunda yer alıyor.

Bu dönemde işe başlayan veya iş değiştirenlerin yüzde 20'si "sanayi", yüzde 35.7'si "hizmetler", yüzde 20.9'u "inşaat" sektöründe, yüzde 23.4'ü ise "tarım" sektöründe işe başladı.

Mevcut işsizlerin 409 bin kişi yüzde 16.1'ini bu dönemde işten ayrılanlar oluşturdu.

Her iki kişiden biri kayıt dışı çalışıyor

İstihdamda kayıt dışılık oranı, Eylül döneminde de düşmeye devam etti. Düşüşe rağmen hâlâ yaklaşık iki kişiden biri kayıt dışı çalışıyor.

Yaptığı işten ötürü herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna kayıtlı olmadan çalışanların oranı, geçen yılın aynı dönemine göre 2.3 puanlık azalışla yüzde 45.9'a geriledi.

Bu dönemde, geçen yılın aynı dönemine göre tarım sektöründe sosyal güvenlikten yoksun çalışanların oranı yüzde 88.1'den yüzde 87'ye, tarım dışı sektörlerde yüzde 33.1'den yüzde 30.3'e düştü.
 

İş gücüne katılım oranı yüzde 49.4 

Eylül döneminde, Türkiye genelinde işgücüne katılma oranı, geçen yılın aynı dönemine göre 0.5 puanlık artışla yüzde 49.4 olarak gerçekleşti. Erkeklerde işgücüne katılma oranı geçen yılın aynı dönemine göre değişmeyerek yüzde 72.6, kadınlarda ise 1 puanlık artışla yüzde 26.7 oldu. Kentsel yerlerde işgücüne katılma oranı 0.4 puanlık artışla yüzde 46.6, kırsal yerlerde ise 0.8 puanlık artışla yüzde 54.4 seviyesinde gerçekleşti.

Toplam işgücünün yüzde 17.8'ini 15-24 yaş grubundakiler oluşturuyor. İş gücüne katılma oranı lise altı eğitimlilerde yüzde 47.6, yükseköğretim mezunlarında ise yüzde 78.7 düzeyinde bulunuyor. Lise altı eğitimlilerde erkeklerin işgücüne katılma oranı yüzde 71.7 olurken, kadınlarda yüzde 23'de kalıyor. Lise ve dengi okul mezunlarında erkeklerde işgücüne katılma oranı yüzde 75.3, kadınlarda ise yüzde 33.2 düzeyinde. Yükseköğretim mezunlarında erkeklerde işgücüne katılma oranı yüzde 83.9, kadınlarda yüzde 70.7 oldu.
 

İş gücü göstergeleri nasıl belirlendi 

Eylül 2008 haber bülteninde açıklanan sonuçlar; Ağustos, Eylül, Ekim aylarını içeren üç aylık dönemi kapsıyor. Bu dönemde, kentsel yerlerden 26 bin 511 ve kırsal yerlerden 11 bin 132 olmak üzere, Türkiye genelinde toplam 37 bin 643 örnek hanehalkı seçildi. Bu hanehalklarından 32 bin 405'si ile anket yapıldı, 5 bin 238 hanehalkına ise çeşitli nedenlerle cevaplamama formu dolduruldu. Eylül 2008 döneminde, cevaplamama oranı, kırsal yerlerde yüzde 11.8, kentsel yerlerde yüzde 13.7 olmak üzere, Türkiye genelinde yüzde 13.1 olarak gerçekleşti. Bu dönemde, örnek hanehalklarında yaşayan 15 ve daha yukarı yaştaki toplam 87 bin 340 kişi ile görüşüldü.