İşsizlik yükselişte

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Ekim-Kasım-Aralık 2009 aylarını kapsayan Hanehalkı İşgücü Araştırması sonuçlarını açıkladı. Kasım 2009 ve yeni nüfus projeksiyonlarına göre revize edilmiş Kasım 2008 Hanehalkı işgücü araştırması sonuçlarına yer veren araştırmaya göre, Türkiye genelinde işsiz sayısı Kasım 2009'da geçen yılın aynı dönemine göre 233 bin kişi artarak 3 milyon 270 bin kişiye yükseldi. İşsizlik oranı ise 0.5 puanlık artış ile yüzde 12.6 seviyesinden yüzde 13.1 seviyesine çıktı. Kentsel yerlerde işsizlik oranı 1 puanlık artışla yüzde 15.3, kırsal yerlerde ise 0.4 puanlık azalışla yüzde 8.7 oldu.

Tarım dışı işsizlik oranı yüzde 16.2'ye yükseldi

Türkiye'de tarım dışı işsizlik oranı geçen yılın aynı dönemine göre 0.7 puanlık artışla yüzde 16.2 seviyesinde gerçekleşti. Bu oran erkeklerde geçen yılın aynı dönemine göre 0.7 puanlık artışla yüzde 14.9, kadınlarda ise 0.5 puanlık artışla yüzde 20.8 oldu. Bu dönemdeki işsizlerin yüzde 71.2'si'ni erkek nüfus oluşturdu. İşsizlerin yüzde 56.5'inin lise altı eğitimli, yüzde 27.3'ünün bir yıl ve daha uzun süredir iş aramakta olduğu belirlendi. İşsizlerin yüzde 31.9'u "eş-dost" vasıtasıyla iş ararken, yüzde 89'unu oluşturan 2 milyon 911 bin kişinin daha önce bir işte çalıştığı belirlendi. Daha önce bir işte çalışmış olan işsizlerin yüzde 48.2'si "hizmetler", yüzde 23.3'ü "sanayi", yüzde 17.4'ü "inşaat", yüzde 8.8'i "tarım" sektöründe çalışmış olup, yüzde 2.3'ü ise 8 yıldan önce işinden ayrılmış kişilerden meydana geldi.

İşsizlerin yüzde 28'ini çalıştığı iş geçici olup işi sona erenler, yüzde 20.9'unu işten çıkarılanlar, yüzde 16.3'ünü kendi isteğiyle işten ayrılanlar, yüzde 8.2'sini işyerini kapatanlar veya iflas edenler, yüzde 7.1'ini ev işleriyle meşgul olanlar, yüzde 9.9'unu öğrenimine devam eden veya yeni mezun olanlar, yüzde 9.6'sını ise diğer nedenler oluşturdu.
 

Kasım'da 499 bin kişi işsiz kaldı

Kasım 2009 döneminde 1 milyon 764 bin kişi işe yeni başlamış veya iş değiştirmiş olup, bunun toplam istihdam içindeki oranı yüzde 8.1 olarak gerçekleşti. İşe yeni başlayan veya iş değiştirenlerin yüzde 33.3'ü 25-34 yaş grubundayken, bu dönemde işe başlayan veya iş değiştirenlerin yüzde 20.5'i "sanayi", yüzde 36'sı "hizmetler", yüzde 21.2'si "inşaat" sektöründe, yüzde 22.3'ü ise "tarım" sektöründe işe başladı. Mevcut işsizlerin 499 bin kişiyle yüzde 15.3'ünü bu dönemde işten ayrılanlar oluşturdu.

Tarım dışı istihdam 329 bin kişi arttı

2009 yılı Kasım döneminde, Türkiye'de kurumsal olmayan nüfus bir önceki yılın aynı dönemine göre 811 bin kişilik bir artış ile 70 milyon 841 bin kişiye, kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus ise 864 bin kişi artarak 52 milyon 7 bin kişiye ulaştı. 2009 yılı Kasım döneminde istihdam edilenlerin sayısı, geçen yılın aynı dönemine göre 742 bin kişi artarak, 21 milyon 741 bin kişiye yükseldi. Bu dönemde tarım sektöründe çalışan sayısı 413 bin kişi, tarım dışı sektörlerde çalışan sayısı 329 bin kişi artış gösterdi.


Sanayi sektöründe istihdam kan kaybetmeyi sürdürdü

Kasım 2009 döneminde istihdam edilenlerin yüzde 24.6'sı tarım, yüzde 19.8'i sanayi, yüzde 6.2'si inşaat, yüzde 49.5'i ise hizmetler sektöründe yer aldı. Önceki yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında, tarım sektörünün istihdam edilenler içindeki payının 1.1 puan, inşaat sektörünün payının 0.3 puan arttığı, buna karşılık sanayi sektörünün payının 0.9 puan, hizmetler sektörünün payının ise 0.4 puan azaldığı görüldü. Bu dönemde istihdam edilenlerin yüzde 72.2'sini erkek nüfus, yüzde 59,4'ünü lise altı eğitimliler, yüzde 61'ini ücretli, maaşlı ve yevmiyeli, yüzde 25,9'unu kendi hesabına ve işveren, yüzde 13,1'ini ise ücretsiz aile işçisi oluşturdu.

Bu dönemde istihdam edilenlerin yüzde 59.1'i "1-9 kişi arası" çalışanı olan işyerlerinde çalışırken, yüzde 2.7'sinin ek bir işi olduğu, yüzde 3.3'ünün mevcut işini değiştirmek için veya mevcut işine ek olarak bir iş aramakta olduğu, ücretli olarak çalışanların ise yüzde 88.6'sının sürekli bir işte çalıştığı belirlendi.

Bu arada Maliye Bakanlığı tarafından derlenen verilere göre 2009 yılı IV. Döneminde toplam kamu istihdamı 2 milyon 959 bin kişi oldu.

Kayıtdışı istihdam oranı 43.9 oldu

Yaptığı işten ötürü herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna kayıtlı olmadan çalışanların oranı, önceki yılın aynı dönemine göre 0.6 puanlık artışla yüzde 43.9 olarak gerçekleşti. Bu dönemde, geçen yılın aynı dönemine göre tarım sektöründe sosyal güvenlikten yoksun çalışanların oranı yüzde 87.8'den yüzde 85.5'e düşerken, tarım dışı sektörlerde yüzde 29.7'den yüzde 30.4'e yükseldi.


İşgücüne katılma oranı yüzde 48.1'e yükseldi

2009 yılı Kasım döneminde, Türkiye genelinde işgücüne katılma oranı, geçen yılın aynı dönemine göre 1.1 puanlık artışla yüzde 48.1 olarak gerçekleşti. Erkeklerde işgücüne katılma oranı geçen yılın aynı dönemine göre 0.3 puanlık artışla yüzde 70.6, kadınlarda ise 1.9 puanlık artışla yüzde 26.4 oldu. Kentsel yerlerde işgücüne katılma oranı 0.7 puanlık artışla yüzde 46, kırsal yerlerde ise 1.9 puanlık artışla yüzde 52.9 seviyesinde gerçekleşti. İşgücünün eğitim ve yaş dağılımına bakıldığında toplam işgücünün yüzde 17.7'sini 15-24 yaş grubundakiler oluşturdu. Bu dönemde lise altı eğitimlilerde işgücüne katılma oranı yüzde 46 iken, yükseköğretim mezunlarında bu oran yüzde 78.4, lise altı eğitimlilerde erkeklerin işgücüne katılma oranı yüzde 69, kadınlarda yüzde 22.2 oldu. Lise ve dengi okul mezunlarında erkeklerde işgücüne katılma oranı yüzde 74.8 iken, kadınlarda bu oran yüzde 33.1 olarak gerçekleşti. Yükseköğretim mezunlarında erkeklerde işgücüne katılma oranı yüzde 83.3 iken, kadınlarda yüzde 71.4 oldu.


İşgücü piyasası dışındakilerin yüzde 47.6'sı daha önce bir işte çalıştı

İşgücü dışında olanların yüzde 47.6'sı daha önce bir işte çalıştığı belirlendi. Kasım 2009 döneminde işgücü dışında olup, daha önce bir işte çalışanların yüzde 17.9'u "tarım", yüzde 11.1'i "sanayi", yüzde 3.3'ü "inşaat", yüzde 20.8'i "hizmetler" sektöründe çalışırken, yüzde 46.9'u ise 8 yıldan önce işten ayrıldı. Daha önce bir işte çalışıp, sözkonusu dönemde işgücü dışında olan 12 milyon 846 bin kişinin yüzde 10.2'si emeklilik, yüzde 7.8'i mevsim gereği, yüzde 6.5'i sağlık nedeniyle, yüzde 4.3'ü eşinin isteği ve evlilik, yüzde 4.5'i işten çıkartılma veya işyerinin kapanması, yüzde 3.7'si işinden memnun olmama, yüzde 16.1'i ise diğer nedenlerle en son çalıştıkları işten ayrıldı.

Umutsuzların sayısı 18 bin kişi arttı

Kasım'da iş aramayıp çalışmaya hazır olanların sayısı 18 bin kişi artarak 1 milyon 951 bin kişi oldu. Bunun 838 binini erkekler, 1 milyon 114 binini ise kadınlar oluşturdu. Bu dönemde iş bulma ümidi olmayanların sayısı ise 9 bin azalışla 693 bin kişi oldu.


Genç nüfusta işsizlik 0.4 puan arttı

Kasım döneminde genç nüfusta işsizlik oranı geçen yılın aynı dönemine göre 0.4 puanlık bir artışla yüzde 24.4'e yükseldi. Genç işsizlik oranı kentte yüzde 25.4'ten 26.3'e çıkarken, kırda yüzde 20.9'dan 20.2'ye geriledi.