İstemezsen üflemezsin

Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Ana Bilim Dalı öğretim üyesi ve Adli Bilimciler Derneği Başkanı Prof. Dr. Hamit Hancı, mevzuatta boşluk olduğunu, Ceza Muhakemesi Kanunu'ndaki (CMK) ayrık düzenlemenin özel kanunlarda yeterli karşılığı bulunmadığını, polisin sürücünün rızası olmadan nefes ve kan yoluyla alkol testi yaptırmayacağını söyledi.

Hancı Hürriyet’e, "Alkol muayenesi de bir muayenedir. Kanuna göre hekim olmayan kişi bu muayeneyi yapamaz. Alkollü sürücü, ‘Üflemem’ derse polis üfletemez. Kan testi de yaptıramaz. Çünkü yasalarda kişinin bu muayeneyi kabul etmemesi durumunda nasıl bir yol izleneceği ve yaptırımı konusunda düzenleme mevcut değil" dedi.

"İstemezse kan da alamaz"

Hancı’nın bahsettiği konu Ulaşım ve Trafik Güvenliği Dergisi’nde makale olarak da yayınlandı. Makalede özetle şu bilgiler yer aldı:

"CMK’nın yürürlükteki ilgili maddelerine göre sürücülere yaralamalı ve ölümlü kazalar hariç kişinin rızası olmadan alkol tespiti ve muayenesi yapılması mümkün değildir. CMK’ya göre üst sınırı 2 yıldan daha az hapis cezasını gerektiren suçlarda kişi üzerinde iç beden muayenesi yapılamaz, kişiden kan veya benzeri biyolojik örneklerle saç, tükürük, tırnak gibi örnekler alınamaz."

Anayasaya engel

"Trafikte yapılan alkol tespiti uygulamalarında solunum havası ile yapılan alkol tespiti itiraz halinde hukuken geçerli olmayıp aslolan kandaki alkolün tespitidir. Anayasanın 17’nci maddesine göre kişi zorla muayene edilemez. 1219 sayılı kanun ve hasta hakları yönetmeliği ile Karayolları Trafik Kanunu ve yönetmeliğine göre kişilerin muayeneyi kabul etmemeleri durumunda nasıl bir yol izleneceği ve yaptırımlarla ilgili düzenleme mevcut değildir."

Rıza yoksa muayene de yok

Mevcut mevzuatlara göre sürücülerin rızası olmadan solunum havasında alkol tespiti yapılamaz, kan alınamaz ve yine rızası olmadan adli tabiblikçe fiili muayene yapılamaz. Alkol alımı konusunda adli raporun ekinde yalnızca şahsın ‘Alkolünün ölçülmesini kabul etmediği’ belirtilebilmektedir. Klinik muayeneyi reddetmesi durumunda da ne yapılacağı öngörülmemiştir.