'İstikrardaki iniş çıkışlar beni düşündürüyor'

Türkiye İnşaat Sanayicileri İşveren Sendikası (INTES) ve KPMG Türkiye işbirliği ile gerçekleştirilen "Küresel Kriz, 2008 Küresel İnşaat Raporu, Sorunlar ve Çözüm Önerileri" konulu konferansa katılan TBB Başkanı ve İş Bankası Genel Müdürü Ersin Özince, "Küresel dünya bana göre yaşamaz. Bu konuda üzülmenin, sıkılmanın hiç çaresi yok. Adam demiş ya, değiştirebileceklerimi bilecek kadar akıl fikir yürütmeye ihtiyacım var. Ben o şekilde inananlardanım" dedi.

1994 krizinde İş Bankası Yenişehir Müdürü olduğunu ancak bu kadar yakınıldığını hatırlamadığını anlatan Özince, bu gücün müşterilerden geldiğini kaydetti. "Geçti onlar da geçti, bu da geçti" diyen Özince, bugün Türkiye'nin çok ciddi deneyim sahibi olmasının çok önemli olduğunu vurguladı.

'Küresel krizden çıkışın çözümü özel sektör odaklı olacak'

Türkiye'nin sermaye ve akıl birikiminin olduğunu dile getiren Özince, "Bizim nelerimiz eksik. Hala istikrar konusunda ciddi sorunlarımız var. İstikrara ihtiyacımız var. Bizde hala istikrar bir konu. Siyasi istikrar da konu, ekonomik istikrar da konu. Hatta ekonomik istikrar dediğimizde serbest piyasa da bir konu" diye konuştu. Küresel krizden çıkışın çözümünün özel sektör odaklı olacağına dikkat çeken Özince, dünyanın her yerinde devlet çözsün dendiğini, ancak buna katılmadığını söyledi. Geçmiş yıllarda Türkiye ekonomisinin özel sektör ağırlıklı büyüdüğünü kaydeden Özince, "Aklın yolu birdir. Ben çözümün özel sektör ağırlıklı olması halinde sermaye birikimimizi muhafaza edeceğimiz kanaatindeyim" dedi.
 

'Dünyada güven problemi var'

"Dünyanın bir çok ülkesinde bankacılık sektörü sermayedarı devlet oldu, kurtulduk" diye sevinecek miyiz diye soran Özince, bankacılık sermayedarlarının eksilmesinin bankacılık zanaatını körelteceğini söyledi. Kaydi paraların çok önemli olduğunu anlatan Özince, kaydi para yaratmanın çeşitli yolları olduğunu dile getirdi. Dünyada güven problemi ile kaydi parada çok büyük azalma olduğuna işaret eden Özince, kaydi paranın hem finans piyasasında hem de sermaye piyasasında öldüğünü ifade etti. Bunun da öyle kolay kolay diriltilemeyeceğini belirten Özince, bir çok alanda da sermayedarın kaybolduğunu kaydetti. Bankacılığın arkasından reel sektörde de sermayedar probleminin geldiğini dile getiren Özince, Türkiye'nin gerçekten şu ana kadar küresel krizden az etkilendiğini vurguladı.
 

'Devlet özelleştirmeye devam etmek mecburiyetinde'

Devletin sermayedar olamayacağını, bunun da ticareti olumsuz etkileyeceğine işaret eden Özince, şöyle devam etti: "Zaten dünya ekonomisinde bir yavaşlama vardı. Bu finansal krizle onun etkileri daha da artacak. Buna çözüm aramalıyız. Biricisi uzun vadeli yaklaşımlar geçerlidir. Kişisel, firmasal yaklaşımlar yanlış. Bankalar ciddi uluslar arası sermayeli oldular. Bankalarda Türkiye'de özel sektör bankacılığı ile özellikle gelişir. Çünkü zaten devlet özelleştirmeye devam etmek mecburiyetindedir. Bankalar, ulusal sermayeden çıkmadan özelleştirme yapılıp sermaye piyasasına açık borsa kurumu olduklarında dahi devlet bankası niteliğini yitirecektir."
 

'Aranırsa para bulunur'

Çözümün bireysel olmaması, Türkiye ekonomisi açısından çözüm aranması gerektiğini ifade eden Özince, "Özellikle inşaat sektörünün öteden beri teşhis ettiği hususlarda netice alınmadıkça bir şey yapılamayacak. Türkiye kazandırıcı hizmet ifadesini unuttu. İhracat çok gerekli ama ihracat sayılan işlemlerinde ülke ekonomisinin ana politikaları ile yönlendirilmesi gerekiyor. İnşaat sektörüne yurt dışı işlerinde nakdi ve gayrinakdi kredi imkanı yaratılabilir. Bunun mutlaka dış örneklerde olduğu gibi devlet veya kamusal kuruluşlarla yapılmalı" diye konuştu. Yurt dışından ziyarete gelenler olduğunu, uzun vadeli kredi için kredi sağlayacak ülkeden firmaların mal ve hizmet alımı şartı getirdiklerini dile getiren Özince, bunu Türkiye'nin de yeniden denenmesi gerektiğini belirtti.

Bu ülkelere para ve kredi ile gidilmesi gerektiğini vurgulayan Özince, Bankalar Birliği'nde hiç para olmadığını, aranırsa paranın bulunabileceğini ifade etti. Yöresel, hayati coğrafyanın aktif olduğunu, Hazar, Ortadoğu, Balkanlar gelişme ihtiyacında olduğunu dile getiren Özince, "Mademki G20'deyiz uluslar arası alemi bu yöreyi kullanmayı ikna etmeliyiz. Çünkü, onların da mal satmaya ihtiyacı var. Rusya'yı iktisadi hayata derhal geri kazandırmalıyız. Kriz varmış orda uydurma. Borsa krizi tamamen uydurma bir krizdir" dedi.

İnşaat sektörünü çalıştırmadan büyüme ile ilgili gelecek sene olumlu bir şey elde etmenin çok zor olduğunun altını çizen Özince, inşaat sektöründe hemen herkesin aklına devlet yatırımlarının geldiğini, ancak özel sektörün ne yapabilirliği düşünmesi gerektiğini söyledi.