İşverene teşvik paketini seçme hakkı

Yeni teşvik sisteminde büyük yatırımlar yüzde 45'e varan oranlarda yatırım katkı oranıyla desteklenecek. İthalatın yüksek, ihracatın düşük olduğu, ileri teknoloji yatırımlar gereken 11 ana sektör, alt sektörlerle birlikte yaklaşık 15 sektör büyük yatırımlara verilecek desteklerden Türkiye genelinde yararlanacak. İstihdam Paketiyle, İşsizlik Sigortası'ndan yararlananları istihdam edecek şirketlerin, işveren primleri 6 ay süresince devlet tarafından karşılanacak. Kredi Garanti Fonu'na Hazine Müsteşarlığı tarafından 1 milyar TL aktarılması beklenen kaynak, 1 milyar 250 milyon TL'ye çıkarılacak. Kredi Garanti Fonu'dan, kredilerin yüzde 65'ine kadar destek verilecek.

Yeni teşvik paketinin ayrıntılarına göre Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın açıklayacağı yeni teşvik paketinde, işverene paketini seçme hakkı verilecek. Daha önceki teşviklerden yararlananlar, istemeleri halinde bu teşviklerden uygulama dönemi sonuna kadar yararlanabilecek. Yeni paketten yararlanmak isteyen yatırımcıların ise bu yönde beyan bildirmesi gerekecek.

 

3 yılda 800 bin kişilik istihdam yaratacak

Yeni teşvik sisteminde büyük yatırımlar yüzde 45'e varan oranlarda yatırım katkı oranıyla desteklenecek. İthalatın yüksek, ihracatın düşük olduğu, ileri teknoloji yatırımlar gereken 11 ana sektör, alt sektörlerle birlikte yaklaşık 15 sektör büyük yatırımlara verilecek desteklerden Türkiye genelinde yararlanacak. Büyük yatırımlar başlığı altında desteklenecek sektörlerde, her sektör için destek verilecek yatırım büyüklükleri de değişecek. Elektronik sektörünün de aralarında bulunduğu bazı sektörlerde proje büyüklüğü 50 milyon TL'nin üzeri kabul edilirken, bazılarında bu rakam 150 milyon TL, 250 milyon TL, 500 milyon TL ve 1 milyar TL olarak değişecek. 1 milyar TL'lik yatırımların destekleneceği sektörler arasında otomotiv ve LCD televizyon yatırımları da olacak. Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ndeki illerin yer aldığı 4'üncü Bölge'de Kurumlar Vergisi Oranları'nı yüzde 2'ye, yatırım katkı oranlarını yüzde 25'e çıkacak. Teşvik Yasası'nın 2009 yılında istihdama sınırlı ölçüde yansıması beklenirken, 3 yıllık dönemde yaklaşık 800 bin kişiye istihdam yaratması öngörülüyor.

 

İşsizlik sigortası alan işsizin istihdamında işveren primini devlet ödeyecek

İstihdam paketiyle ise yaklaşık 150-200 bin kişinin meslek edindirme, staj, okul ve hastane tamiratında çalışma, çevre düzenlemesi olmak üzere toplam 6 ana başlıkta istihdam etme imkanı getiriyor. İstihdam Paketi'nde, 6 başlıkta istihdam edileceklerin ücretlerinin hesaplarının aylık olarak mı, yoksa günlük bazda mı belirleneceği konusunun, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'a gitmeden önce kesinleştirileceği öğrenildi. İstihdam paketinde yer alan bir düzenlemeyle, İşsizlik Sigortası Fonu'ndan yararlanan işsizleri istihdam edecek şirketlere, işveren priminin 6 ay süresince devlet tarafından ödenmesi öngörülüyor.

Bu zamana kadar Hazine'nin 1 milyar TL'lik kaynak aktarmasının beklendiği Kredi Garanti Fonu'nda ise, hükümetin geldiği nokta itibariyle 1 milyar 250 milyon TL'lik kaynak aktarımını gündeminde tuttuğu öğrenildi. Kredi Garanti Fonu'nun alınan kredilerin yüzde 65'ine kadar destekleme oluşturduğu kaydedildi.

 

Yeni teşvik paketinin ayrıntıları

Yeni teşvik paketinin ayrıntıları şöyle:
-Yeni teşvik sisteminde Türkiye 4 bölgeye ayrılıyor. 3 ayaklı teşvik planında sektörel ve bölgesel teşvikler ile büyük yatırım projelerine verilecek teşvikler gündeme getiriliyor.

 

Büyük yatırımlar yüzde 45'e varan oranda yatırım katkısı sağlanacak

-Yeni teşvik sisteminde büyük yatırımlar yüzde 45'e varan oranlarda yatırım katkı oranıyla desteklenecek. Yapılacak yatırımların niteliklerine göre büyük yatırımlara destek verilecek sektörlerin ayrı ayrı tanımlandığı teşvik paketinde, 11 ana sektöre (alt sektörlerle birlikte bu sayı 15'e çıkıyor) 81 il genelinde destek verilecek.

 

Büyük yatırımlar 81 ilde desteklenecek

-Büyük yatırım teşviklerinin bulunduğu sektörler, Türkiye'nin dört bir yanında desteklenecek. Yeni paketle birlikte, KDV istisnası, gümrük muafiyeti, kurumlar ve gelir vergisi indirimi, faiz desteği ve SSK prim desteği, yatırım katkı oranları, sektörüne ve bölgesine göre yatırım yeri tahsisine kadar birçok destek, yeni paketle gündeme gelecek.
-Özellikle ileri teknoloji içeren, Türkiye'nin ithalatının yoğun olduğu, ihracatının ise sınırlı kaldığı sektörler arasından seçilen büyük yatırımın teşvik edileceği sektörler arasında, nitelikli ileri teknoloji makine üretimi, ilaç, tıbbi optik alet üretimi, petrokimya tesisleri, kimyasal madde ve ürün imalatı, LCD ve plazmanın da yer aldığı elektronik sektörü de yer alacak.

 

Desteklenecek büyük yatırımlarda, yatırım büyüklüğü sektöre göre değişecek

-Büyük yatırımlar başlığı altında desteklenecek sektörlerde, her sektör için destek verilecek yatırım büyüklükleri de değişecek. Elektronik sektörünün de aralarında bulunduğu bazı sektörlerde proje büyüklüğü 50 milyon TL'nin üzeri kabul edilirken, bazılarında bu rakam 150 milyon TL, 250 milyon TL, 500 milyon TL, 1 milyar TL olarak değişecek. 1 milyar TL'lik yatırımların destekleneceği sektörler arasında otomotiv ve LCD televizyon yatırımları da olacak. Bu sektörlerde belirlenen yatırım büyüklüğünün üzerindeki her yeni yatırım Türkiye'nin her yerinde desteklenecek.

-Kalkınmada öncelikli illerin yer aldığı 4'üncü bölgede, Kurumlar Vergisi oranlarını yüzde 2'ye indirirken, yatırım katkı oranlarını yüzde 25'e çıkaracak. KDV istisnası, gümrük muafiyeti, kurumlar ve gelir vergisi indirimi, faiz desteği ve SSK prim desteği, yatırım katkı oranları, sektörüne göre yatırım yeri tahsisine kadar bir çok desteğin verildiği 4'üncü bölge, özel teşviklerin verildiği büyük yatırım projelerine de ev sahipliği yapabilecek.

-Teşvik Yasa Tasarısı'na göre 4'üncü bölgede daha çok Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde bulunan gelişmemiş iller olacak. Yoğunlukla Karadeniz bölgesinin içinde bulunduğu iller ise 3'üncü bölgede bulunacak. İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyük şehirlerin arasında olduğu 1'inci bölge, kurumlar vergisi, yatırım indirim oranları gibi desteklerden daha az yararlanacak. Bu illerde daha yüksek oranlı teşvikler sunularak daha fazla yatırım çekilecek.

-Son ana kadar hangi ilin hangi bölgede olacağına yönelik revizyonların yaşandığı iddia edilen yeni teşvik paketinde, hangi ilin hangi bölgede yer alacağı milli gelir dışında sosyo ekonomik göstergelere bakarak da belirlendi.

Türkiye'nin dört bölgeye ayrıldığı yeni teşvik paketinde hangi ilin, hangi bölgede olacağı konusu son ana kadar netleştirilemedi. Özellikle de yatırım katkı oranları yüksek, kurumlar vergisi oranları ise yüzde 2'ye kadar inen 4'üncü bölgeye girecek iller konusunda bir takım belirsizlikler yaşandığı ifade edildi. Edinilen bilgiye göre, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'a son hali sunulana kadar bir takım revizyon işlemleri sürdü.

-Teşvik Yasası'nın 2009 yılında istihdama sınırlı ölçüde yansıması beklenirken, 3 yıllık dönemde yaklaşık 800 bin kişiye istihdam yaratması öngörülüyor.

 

İşsizlik ödeneği alanı istihdam edene 6 ay prim teşviği

-Başbakan tarafından açıklanması beklenen İstihdam Paketi'nin ise İşsizlik Sigortası Fonu'ndan maaş alanların istihdam edilmesi halinde, işveren payının 6 ay süresince devlet tarafından ödenmesini öngörüldüğü öğrenildi. Yaklaşık 150-200 bin kişinin istihdam edilmesini öngören İstihdam Paketi'nde 6 başlıkta istihdam karşılığı maaş ödenecek. Bunlar arasında meslek edindirme, staj yapanlara, okulların hastanelerin tamiratları, çevre düzenlemesi gibi alanlarda istihdam söz konusu olacak.

-İstihdam paketinde kime ne kadar ücret verileceği noktasında, hangi yöntemin kullanılacağı ise son ana kadar kesinlik kazanmadı. Ödemelerin günde 15 lira üzerinde hesaplanarak yapılması kadar, stajyerlere ve meslek edindirme kurslarına gidenler ile okul, hastane onarımı ve çevre düzenlemesinde çalışanlara belirlenen ücretler üzerinden ödeme yapılması da ifade edildi. Sanayi Bakanı Nihat Ergün, hem geçici istihdam hem de meslek edindirme kursları yöntemi ile ihtiyaca göre yeni istihdam sağlanacağını, maaşların ise 300-600 TL arasında olacağını açıklamıştı.

-Kredi Garanti Fonu'nda ise gelinen nokta, alınan kredilerin yüzde 65'inin desteklenmesi yönünde. Kredi Garanti Fonu'na 1 milyar 250 milyon kaynağın aktarılıp, onun çarpan etkisiyle 4-5 kat artması beklenecek. Kredi Garanti Fonu'ndan daha çok KOBİ ölçeğindeki firmaların yararlanması tercih edilecek.

- Küresel ekonomik kriz nedeniyle 2008 yılında 8 milyar 465 milyon TL, 2009 yılı için tahmini olarak toplam 30 milyar 446 milyon TL'lik destek paketi açıklayan hükümetin, yeni yatırım teşvik ve istihdam paketiyle birlikte bütçeye ek 2.5 milyar TL'lik bir yük getireceği öğrenildi. Krize karşı alınan mali önlemler ve maliyetlerinin 2010 yılına yansımasına yönelik hesaplar dikkate alındığında, bu zamana kadar krize karşı alınan önlemlerin faturasının 54 milyar 371 milyon TL olduğu, yeni teşvik paketlerinin 2009 ve 2010'a yansımalarıyla birlikte söz konusu rakamın 60 milyar TL civarında seyredeceği ileri sürüldü.