Jet-lag tarihe karışıyor

İnsanların da içerisinde bulunduğu birçok canlı organizma, uyku/uyanma ve metabolik faaliyetleri düzenleyen, her 24 saatte bir sıfırlanan biyolojik saate sahiptir. Jet-lag gibi durumlarda bu döngü bozulduğunda uyku bozuklukları da ortaya çıkıyor. Uzun süreli uyku bozuklukları da kalp, sindirim, bağışıklık ve sinir sisteminde sorunların ortaya çıkmasına neden oluyor.

Japonya'da Nagoya Dönüşebilir Biyomoyeküller Enstitüsü'nde çalışmalar yapan bilim insanları, günlük uyku döngüsünü kısaltmanın yolunu açan biyomolekülleri sentezlemeyi başardı.

Biyolojik saatimiz esas olarak art arda gelen dört "ana düzenleyici" proteinle çalışıyor. CLOCK ve BMAL1'in bir araya gelmesi, hücrelerin 24 saatlik ritmi için gerekli olan PER ve CRY proteinlerinin üretilmesini sağlıyor. Bu iki protein ise, tepki olarak CLOCK ve BMALI'i bloke ederek, döngüyü engeller. Döngüdeki hareketlilik, proteinlerin üretilmesi ve bloke edilmesi gün boyunca devam edince, başka bir bileşen olan FBXL3 etkilenir. Bu durum CRY proteinin hücre enziminde düşmesine neden olur.

Nagoya Üniversitesi araştırmacıları, CRY proteini üzerinde etki ederek 24 saatlik biyolojik döngüyü kısaltan molekülün birçok uyku sorununun çözümünde umut ışığı olduğunu vurguladı.

Araştırmacılardan Takashi Yoshimura, ürettikleri molekülü gönüllüler üzerinde denediklerini ve başarılı sonuçlar elde ettiklerini söyledi.

Molekülle hayvanların uyku döngüsünü de kontrol etmeyi umut ettiklerini dile getiren Yoshimura, "Elde ettiğimiz başarının, tıbbi araştırmalar, gıda üretimi ve biyolojik saatle ilgili çalışmalara büyük katkı sağlayacağına inanıyoruz" ifadelerini kullandı. Araştırma, Science Daily dergisinde yayımlandı.