Kadın düşmanları deşifre oldu...

Fransız yazar Agnes Michaux’un Kadın Düşmanı Sözlük’ü sizi ilk başta yanıltabilir. Bunu erkeklere yönelik bir eğlence aracı olarak hayal edebilirsiniz. Oysa hiç de öyle değil. Michaux tarih boyunca kadın düşmanı ifadeler kullanan edebiyat dünyasından siyasi çevrelere kadar pek çok ünlü simayı bir kitapta derlemiş. Aslında tarih boyunca ve günümüzde kadına bakış konusunda pek bir şey değişmediğinin kanıtı olan Kadın Düşmanı Sözlük fazlasıyla kapsamlı bir çalışma. Can Yayınları tarafından Türkçeye çevrilen kitabın yazarıyla konuştuk.

- Kadın Düşmanı Sözlük, hayli kapsamlı bir çalışma. Bu derlemeyi yaparken çıkış fikriniz neydi ve nasıl bir yöntem izlediniz?

- Böyle bir projeye başlamamın sebebi fikrin beni başta fazlasıyla güldürmesiydi. Erkekler bazen çok komik olabiliyor. Bu üzerinde çalıştığım en ciddi kitap değildi ama Kadın Düşmanı Sözlük için çok ciddi şekilde çalıştım. Kitapta geçen bazı ifadeler zaten bilinen şeylerdi, diğerleri içinse romanlarımda da kullandığım bir yöntemi kullandım. Takıntı! Cidden söylüyorum. Sıradışı ya da bilinmeyen şeyleri ortaya çıkarmak için üzerinde çalıştığınız konuyla ilgili her saniye takıntılı olmanız gerekiyor. Gazeteye göz gezdirirken, radyo dinlerken ve tabii ki kitap okurken. Yöntemim buydu ve tabii çok sık kütüphaneye gitmek.

- Tarih boyunca edebiyat alanında yer edinmiş pek çok önemli şahsiyetin de bu kitapta kadın düşmanı olarak yer aldığını görüyoruz. Sizce kitapta yer alan en kadın düşmanı kişiler hangileri?

- Bu soruya cevap vermem biraz zor ama demin de dediğim gibi tüm bu gördüklerim beni bir hayli eğlendirdi. Yine de geçmiş yüzyılları değerlendirirken fazlasıyla dikkatliydim. Çünkü o dönem yaşamış edebiyatçıları bugünün değer yargılarıyla yargılamak istemem. Tek diyebileceğim, umarım kitapta yer alan tüm bu önemli şahsiyetler huzur içinde yatıyordur. Günümüzde kadın düşmanlığı yapanların da onlardan pek aşağı kalır yanı yok.

- Kitapta en rahatsız edici tabirler hangileri?

- Biz Fransızların “doğru kelime” olarak tanımladıkları pek çok kelime Jules Renard’ın şu cümlesi kadar şiddet içeriyor. “Kadınlar anlamadıkları şeyleri dinlerken pek de akıllı görünmüyor.” Bundan fazlası var. Olduğunuz gibi sevilip kabul edilmemek her zaman zordur. Ve bildiğim kadarıyla kadınlar da birer insan.

Ünlü kadın düşmanları

Jean La Fontaine: İki horoz kardeş kardeş yaşıyorlardı. Geldi bir tavuk. Ve işte ateşlendi savaş. (Masallar, İki Horoz)

Erasmus: İtiraf etmeli ki, kadın deli ve aptal bir hayvan olmakla birlikte, oldukça çekicidir. (Deliliğe Övgü)

Voltaire: Kadınlar fırıldak gibidir. Ancak paslanınca sabitlenirler. (Seçme Saçmalar, 1883)

Emile Zola: Kalabalık ailelerde çoğu kez kızlarla erkekler birlikte uyur. Bu durumda işçi kadının ortamdan kirletilmeden çıkabilmesi için ya çok şanslı bir doğaya ya da büyük bir irade gücüne sahip olması gerektiğini tahmin edebiliriz. (1878)

Jacques Chirac: Benim için ideal kadın, Correze Bölgesi kadınıdır. Yani eski zamanların ağır işçisi, erkeklere hizmet eden ama kendisi asla sofraya oturmayan kadın. (1979)