Kadınlar akraba evliliği istemiyor

Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Faruk Kaya, kadınlara yönelik eğitim faaliyetlerini çeşitlendirme, yaygınlaştırma ve niteliğini artırmanın zorunluluk haline geldiğini söyledi.

''Ağrı'da yaşayan kadının durumu ve toplumsal ilişkiler sistemindeki yeri'' konulu araştırma yapan Yrd. Doç. Dr. Kaya, yaptığı açıklamada, Ağrı'da yaşayan kadınların durumlarını ve toplumsal ilişkiler sistemindeki yerleri, sorunları ve belli başlı sorunlarının eğitimle ilişkisini ele aldığını belirtti.

Ağrı'da kadınların herhangi bir işte çalışma ve eğitim düzeylerinin düşük olduğunu tespit ettiğini ifade eden Kaya, kentte evliliğin geleneksel değerlere bağlı olduğunu, aile kurumunun önemini korumakla birlikte yeni gelişen toplumsal değerler arasında kadının ev dışında da çalışma hayatına katılma düşüncesinin giderek ön plana çıktığını kaydetti.
Kadınların içinde bulunduğu koşulların salt kadınların bireysel niteliklerinden değil onları çevreleyen sosyokültürel yapının bir sonucu olarak ortaya çıktığına dikkati çeken Kaya, şöyle konuştu:

''Kadının eğitim seviyesi düşük olmasına rağmen eğitimin kadınların konumunu büyük ölçüde iyileştiren, değiştiren bir etken olduğu ve eğitimin sağladığı yararların farkında olunduğu açıkça görülmektedir. Dolayısıyla kadın sorunlarının temel kaynağını oluşturan eğitim düzeyinin yükseltilmesi büyük önem taşıyor. Kadınların eğitimine verilecek önem ve kadın eğitiminin yaygınlaşması, onların aile içindeki konumlarının iyileşmesine, çalışma hayatına daha nitelikli ve nicelikle girmesine, teknolojiyi kullanma ve üretmesine, siyasal katılımlarına olumlu etki yapacaktır.''

''Çalışma hayatına katılan kadın sayısı artıyor''

Ağrı'da her geçen gün çalışma hayatına katılan kadın sayısında artış olduğunu ifade eden Kaya, şunları söyledi:

''Ağrı'da kadının çalışma yaşamında karşı karşıya bulunduğu sorunların temelinde toplumun ekonomik, sosyal ve kültürel yapısındaki bazı aksaklıklar yatmaktadır. Bu aksaklıkların çözülmesiyle kadınlar çalışma hayatına daha çabuk girecektir. Ağrı'da yaşayan insanlar her ne kadar modernleşme sürecine girmişseler de birtakım geleneksel yapılar hala varlığını ve etkinliğini sürdürmektedir. Bu yapıda özellikle kadınlar cinslerarası eşitsizliklerden etkilenmektedir.''

Yrd. Doç. Dr. Kaya, kırsal alanda üretim sürecinde aktif bir role sahip olan kadının kent merkezinde beceri düzeyinin düşük ve piyasa koşullarının elverişli olmayışından dolayı ekonomik faaliyetlerde istenilen düzeyde rol alamadığını belirtti.

''Ağrı'nın ekonomik ve sosyal yapısı gelişmekte, kentleşme olgusu kadınların tarım dışı sektörlerde giderek daha fazla istihdam edilmelerini gündeme getirmektedir'' diyen Kaya, şunları söyledi:

''Araştırmaya katılan kadınların yüzde 54'ü ilk evliliklerini 20 yaşın altında gerçekleştiriyor. Kadınlardan yüzde 59'u evlenirken resmi ve dini nikahı birlikte yaptırıyor. Araştırmaya katılan kadınların yüzde 35'i akraba evliliği yapmasına rağmen kendi çocuklarının akraba evliliği yapmalarına yüzde 65,5 oranında karşı çıkıyorlar. Kadınların bu tutumunun nedenlerinin başında akraba evliliği sonucu doğan çocuklarda sakatlık riskinin yüksek olması geliyor.''

Doğu Anadolu Bölgesi'nde görülen çok kadınla evliliğin Ağrı'da pek sık görülmediğini belirten Kaya, kumaya yüzde 92 oranında karşı çıkıldığını bildirdi.

Yörede boşanma oranının oldukça düşük olduğunu, eşini aldatmanın en önemli boşanma sebebi olduğunu ifade eden Kaya, şöyle konuştu:

''Aile içi ilişkilerde kadının ve erkeğin görevleri açısından geleneksel düşüncenin önemini koruduğu görülmektedir. Araştırmaya katılan kadınların çoğu en önemli görevlerinin ev işleri yapmak ve çocuklarını yetiştirmek olduğunu ifade etmektedir. Eğitim seviyesinin yükselmesiyle aile içi geleneksel rol ve statü dağılımında farklılaşmalar olduğu, kadınların ev dışındaki çalışma hayatında da etkin rol alma düşüncelerinin büyük oranda geliştiği gözlenmektedir. Aile içinde karar alma süreçlerinde erkeklerin hakim olduğu dikkati çekmektedir. Kadınların çoğunun ortak karar almada ortaya çıkan anlaşmazlıkların çözümünde direnmeyip ikna ve uzlaşma yolunu seçtikleri gözlenmektedir. Araştırma sahasındaki kadınların kendi eğitim düzeylerinin genel düşüklüğüne rağmen kız çocuklarının okuyabildikleri kadar okumalarını yüzde 71,1 gibi bir oranla istemeleri önemli ve olumlu bir gelişmedir.''

Ağrı'da kadınların evlenme yaşının eğitim seviyelerine göre değiştiğini kaydeden Kaya, ''Eş seçiminde eğitim seviyesinin artmasına paralel olarak kadınların kendi kararlarını verme oranının yükseldiği görülmektedir'' dedi.