Kadınların baharı ne zaman?

Ortadoğu'da "Arap Baharı" olarak isimlendirilen değişim sürecinde en olumsuz etkilenen kesim kadınlar oldu.

Tunus, Mısır ve Libya’daki isyanlarda ön cephelerde savaşan Arap kadını, özgürlük için dövüldü, tacize, tecavüze uğradı, çocuklarını, yakınlarını yitirdi ve öldürüldü. Ancak devrimlerin yükünü sırtlanmış bu kadınların kendi ülkelerindeki rejim değişikliğinin ardından gelecekleri hâlâ belirsiz.

Mısır’da Hüsnü Mübarek rejiminin devrilmesinin ardından parlamento seçimlerinin ilk iki aşamasını zaferle bitiren Müslüman Kardeşler ve aşırı muhafazakâr Selefi Partisi, daha İslami bir toplum hedeflediklerini açıkça dile getirdiler. Kadınların çalışma yaşamı, yasalar önünde kötü muamele ve ev içi şiddete yaygın bir biçimde maruz kaldığı Mısır’ın yeni rejiminde kadınların siyasi hakları da tehlikede.

Mısır’daki Parlamenter Sendika Başkanı Abdülvahid Radi, Mısır’da kadın milletvekillerinin oranının yüzde 12’den yüzde 2’ye düştüğünün altını çiziyor. Mübarek’in gidişinden bu yana kadınlar önemli karar mekanizmalarından dışlandığı gibi daha önce kadınlara mecliste sağlanan 64 sandalye kotası da ordu tarafından ortadan kaldırıldı. Selefi Partisi kadınların seçim listelerine girmesini “şeytani” olarak nitelerken kampanya broşürlerinde kendi partilerinden seçime katılan kadın adayların resimlerinin yerine çiçek koyma yoluna gitti.

Kadınların endişesi büyük

Libya’da durum daha iç açıçı değil. Libya’nın Ulusal Geçiş Konseyi lideri Mustafa Abdül Celil’in ilk açıklamalarından biri şeriata karşı olan her yasanın iptal edileceği oldu. Celil çokeşliliğin yasal olacağını söylerken onu dinleyen erkek kalabalık tezahürat, alkış ve silah ateşiyle karşılık veriyordu.

Tunus’ta ise İslamcı iktidar partisi El-Nahda liberal ve laik çevreleri endişelendirmeyi sürdürüyor. 1950’lilerden bu yana geniş haklardan yararlanan Tunuslu kadınlar rejim değişikliğinden sonra var olan hakları yitirme korkusu içinde. Kadın hakları savunucuları El-Nahda’nın “ılımlı” görünüşünün yanıltıcı olduğu, sonunda kendi yaşam tarzlarının değişeceği kanısında. Yine de Tunus, parlamentoda kadınların yüzde 23’lük bir temsil oranıyla Arap ülkeleri arasında en iyi durumdaki ülke. Bölge kadınları yalnızca siyasi hakları için değil ülkelerinde şiddet ve savaş sarmalında yaşam mücadelesi de veriyor. Kadınların diktatörleri devirmeleri yetmedi, yerleşik erkek egemenliğini de devirmeleri gerekiyor.

O halde kadın baharı ne zaman başlıyor?