Kansız sonuçlanmaz

Türkiye çapında 19 Aralık 2000’de eşzamanlı düzenlenen “Hayata Dönüş” operasyonu kapsamında Bayrampaşa Cezaevi’nde 12 kişinin öldürülmesine ilişkin 39 jandarma erinin yargılandığı davaya devam edildi. Jandarma ve Adalet Bakanlığı yetkililerinin, operasyondan 2 ay önce cezaevlerinde keşif yaptığı ortaya çıktı.

Duruşmaya ise 2 tutuksuz sanık ile müşteki avukatları katıldı. Mahkeme, dönemin İstanbul İl Jandarma Komutanı Halil İbrahim Tüysüz’ün tanıklıktan çekilme hakkı bulunmadığı gerekçesiyle hakkında zorla getirme kararı çıkarılmasına karar verdi.

Mahkeme dosyasına giren evraka göre Balyoz davasından da yargılanan ve “Yörük Ali” adıyla tanınan dönemin Jandarma Genel Komutanlığı Asayiş Daire Başkanı Kurmay Albay Ali Aydın ile Ceza ve Tevkifevleri Şube Müdürü Jandarma Kıdemli Binbaşı Cemal Vural’dan oluşan heyetin, operasyondan 2 ay önce cezaevlerinde keşif yaptığı ortaya çıktı. Raporda, “Jandarma müdahalenin kansız neticelenmeyeceği inancından ve görev tamamlandığında yargılanacağı endişesi taşımaktadır” denildi.

Raporun, “F Tipi cezaevlerinin son durumunu yerinde görmek, olası bir direnişte müdahale birliklerinin hareket tarzlarını etüt etmek” amacıyla oluşturulduğu kaydedildi.

Raporda, cezaevinde 5 yıldır sayım ve arama yapılamadığı aktarılarak, “Bazı tutuklu ve hükümlülerin kaçmış olabileceği gibi, kadın ve erkeklerin bir arada kaldıklarına, içeride çocuklarının dahi olabileceğine dair şüpheler vardır” denildi.

Raporun değerlendirme kısmında ise, “Cumhuriyet Başsavcılığı ve Adalet Bakanlığı’nca devletin saygınlığına gölge düşüreceği bilinmesine rağmen tutuklu ve hükümlüler taraf kabul edilerek pazarlık ve anlaşmalara girişilmiş, devlet ciddiyeti gösterilememiştir” denildi. Raporda, tutukluların direnç durumuna göre farklı müdahale yöntemlerin önerilirken “Elektriği, suyu, yiyeceği kesilip tecrit edilerek kendiliğinden cezaevini tahliyeleri için kuşatılıp beklenmelidir” görüşü bildirildi. “Her şeye rağmen müdahale gerekenler” şeklinde tanımlanan grup için ise “Gaz atılmalı, çıkmadıkları takdirde zor kullanılarak cezaevlerine girilmelidir” ifadelerine yer verildi.

Heyet, tanık Zeki Bingöl’ün Koruma Şube Müdürlüğü tarafından korunduğunu belirterek, açık adresinin bildirilmesi için İstanbul Emniyet Müdürlüğü’ne yazı yazılmasına karar vererek duruşmayı 9 Aralık’a erteledi.