Kapasite kullanımı altı ayın zirvesinde

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), İmalat Sanayiinde Eğilimler Mayıs 2009 verilerini açıkladı. Buna göre; geçen yıl Mayıs ayında yüzde 82.4 olan imalat sanayi kapasite kullanım oranı bu yıl aynı dönemde 12 puan azalarak yüzde 70.4'e indi. Buna karşılık aylık bazda 3.6 puan artış görüldü. Bu artışla Kasım ayından sonraki en yüksek kapasite kullanımına ulaşıldı. Kapasite kullanımı Kasım'da 72.9, Aralık'ta 64.7, Ocak'ta 63.8, Şubat'ta 63.8, Mart'ta 64.7, Nisan'da 66.8 olmuştu. Böylece Eylül 2008'de başlayan kapasite kullanımında azalış trendi, Şubat'tan itibaren, geçen yılki oranları yakalayamamakla birlikte, artış trendine girdi.

Mayıs ayında geçen yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında, imalat sanayi kapasite kullanım oranı devlette yüzde 93.7'den yüzde 55.2'ye, özel sektörde yüzde 80.5'ten yüzde 70.5'e geriledi.
 

Yıllık bazda hemen tüm sektörler geriledi

Gıda ürünleri ve içecek imalatı yüzde 71.2'den yüzde 68.6'ya, tekstil ürünleri imalatı yüzde 76.6'dan yüzde 71.6'ya, giyim eşyası imalatı yüzde 81.5'ten yüzde 75.6'ya, derinin işlenmesiyle bavul-çanta imalatı yüzde 64.9'dan yüzde 62.1'e, mobilya hariç ağaç ve mobilya imalatı yüzde 87.7'den yüzde 73.3'e, kağıt ürünleri imalatı yüzde 84.5'ten yüzde 77.7'ye, kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı yüzde 94.4'ten yüzde 68.6'ya, kimyasal madde ürünleri imalatı yüzde 78.8'den yüzde 72.3'e, plastik-kauçuk ürünleri imalatı yüzde 82.3'ten yüzde 72.1'e, metalik olmayan diğer mineral maddeler imalatı yüzde 84.5'ten yüzde 70.5'e, ana metal sanayi yüzde 87.7'den yüzde 71.9'a, makine hariç metal eşya imalatı yüzde 78.8'den yüzde 65.1'e, başka yerde sayılmayan makine ve teçhizat imalatı yüzde 77.9'dan yüzde 68'e, büro makineleri imalatı yüzde 48.2'den yüzde 45.8'e, başka yerde sayılmayan elektrikli makine imalatı yüzde 82.8'den yüzde 66.9'a, tıbbi aletler imalatı yüzde 85.5'ten yüzde 82.1'e, mobilya imalatı yüzde 77.6'dan yüzde 64.3'e indi.


Taşıt araçlarında yıllık bazda büyük gerileme

Krizin en çok vurduğu sektörlerden motorlu araçlarda teşviğe rağmen yıllık bazda ciddi gerileme, küçük bir miktar azalmakla birlikte, sürdü. Taşıt araçları ve karoseri imalatı yüzde 90.3'ten yüzde 68.4'e, diğer ulaşım araçları imalatı yüzde 89.5'dan yüzde 81.6'ya indi.


22 sektörden yalnızca ikisinde artış var

Yıllık bazda bakıldığında Mayıs itibariyle 22 sektör içinde kapasite kullanımında artış yaşayan yalnızca iki sektör oldu. Tütün ürünlerinde kapasite kullanımı yüzde 72.3'ten yüzde 74.3'e, basım ve yayım imalatında yüzde 71.7'den yüzde 74'e çıktı.

Mayıs ayında tam kapasite ile çalışamama nedenlerine bakıldığında, iç pazarda talep yetersizliği yüzde 53.5, dış pazarda talep yetersizliği yüzde 31.7, mali imkansızlıklar yüzde 3.6, yerli mallarda hammadde yetersizliği yüzde 3.4, ithal mallarda talep yetersizliği yüzde 1.7, işçilerle ilgili meseleler yüzde 1.4 oranında etkili oldu.


Aylık değişim kısmi toparlanmaya işaret ediyor

Mayıs itibariyle işyerlerinin mevcut ve beklenen durumuna bakıldığında, geçen aya göre artış belirten işyerlerinin oranı üretim miktarında yüzde 48, yurtiçi satışlarda yüzde 52.4, satış fiyatlarında yüzde 20.1, hammadde fiyatlarında yüzde 23.1 oldu. Geçen aya göre azalış belirten işyerlerinin oranı üretim miktarında yüzde 20.7, yurtiçi satışlarda yüzde 21.1, satış fiyatlarında yüzde 10.6, hammadde fiyatlarında yüzde 10.3 olarak belirlendi.

Geçen aya göre değişim oranı üretim miktarında yüzde 7.6, yurtiçi satışlarda yüzde 6.4, hammadde fiyatlarında yüzde 1.4 olurken, satış fiyatlarında değişim yaşanmadı.

Gelecek ay için beklenen değişim oranları üretim miktarında yüzde 6.7, yurtiçi satışlarda yüzde 6.2, satış fiyatlarında yüzde 0.6, hammadde fiyatlarında yüzde 0.5 oldu.