'Karar talihsiz ancak hedefler üzerinde farklılık yok'

CNN televizyonunda Wolf Blitzer'ın sorularını yanıtlayan ABD'nin BM Daimi Temsilcisi Büyükelçi Susan Rice, ''Türkiye ve Brezilya'yı, verdikleri 'hayır' oyundan dolayı kınıyor musunuz?'' şeklindeki soru üzerine, ''Verdikleri kararın çok talihsiz olduğunu düşünüyorum'' ifadesini kullandı. Rice, buna karşın, kararın, ''hedefler üzerindeki bir farklılığı yansıttığını düşünmediğini'', çünkü her iki ülkenin de ''İran'ın nükleer güç olmasına karşı çıktıklarını net olarak ortaya koyduklarını'' kaydetti.

Rice, ''farklılığın taktikler ve zamanlamada olduğunu'' belirtti. Rice, BM Güvenlik Konseyi'nin diğer hiç bir üyesinin, Türkiye ve Brezilya'nın İran ile vardığı uranyum takası anlaşmasını yeterli görmediğini ve dolayısıyla bu ülkeye ''çok sert'' bir dizi yaptırım getirdiğini savundu. Türkiye ve Brezilya'yı bu tutumlarından ötürü ''kınamanın veya savunmanın'' kendisine düşmeyeceğini kaydeden Rice, şöyle devam etti: ''Ama şunu söylemek bana düşer; ABD, Çin, Rusya, Birleşik Krallık, Fransa, Almanya ve BM Güvenlik Konseyinin 12 ülkesi ve Lübnan ile birlikte, İran'ın Güvenlik Konseyi ve Uluslararası Atom Enerjisi Kurumunun kararlarını defalarca ihlal etmesinin ve uranyum zenginleştirme faaliyetlerinin sert sonuçları olduğunu anladı.''

''Türkiye ve Brezilya'nın büyükelçileriyle görüşüp, onlardan bu tasarının lehinde oy kullanmalarını beklediğinizi söylediniz mi?'' sorusu üzerine Rice, ''Evet, defalarca. Neyin söz konusu olduğunu çok iyi biliyorlardı'' ifadesini kullandı. Bu tutumun gelecekteki ilişkileri nasıl etkileyebileceği konusunda da Rice şöyle dedi: ''Bunun, Türkiye'nin NATO, bölgedeki diğer ülkeler ya da ABD ile ikili ilişkilerine nasıl etkilerinin olacağı üzerinde spekülasyon yapmayacağım. Bu önemli bir konu. Onlardan (Türkiye ve Brezilya) farklı bir seçim yapmalarını bekliyorduk, yapmadılar. Bu, onlar ve dünyanın geri kalanının yüzleşmek zorunda kalacağı bir gerçeklik.''

'Karar beklenmedik değildi'

Rice, PBS televizyonunun da benzer bir sorusunu yanıtlarken, Türkiye ve Brezilya'nın kararının ''beklenmedik'' bir karar olmadığını kaydetti. Büyükelçi Rice, Türkiye ve Brezilya'nın, verdikleri kararla Güvenlik Konseyi'nin ve uluslararası toplumun geri kalanından ayrıldıklarını savundu. İki ülkenin, kendileri açısından, diplomasiye daha fazla zaman vermek istediklerini ifade eden Rice, Güvenlik Konseyinin de uzun süreden beri, ''baskı ve diyaloğu'' içeren ''iki yollu'' yaklaşıma destek verdiğini, ''ne Güvenlik Konseyi ne ABD ne de diğer üyelerin diplomasiye kapıyı kapatmadıklarını'' söyledi.

Rice, Konseyin İran'a yaptırımlar getiren 1929 sayılı kararını kabulünün ardından dün gazetecilere yaptığı açıklamada, ''Evet Türkiye ve Brezilya 'hayır' oyu vermeyi seçtiler, açıklamalarına baktığınızda bu oyun daha çok zamanlama ve taktik farklılığının yansıması olduğunu ve iki ülkenin de İran'ın nükleer silaha sahip olmaması yönündeki görüşlerini teyit ettiklerini belirtiler. Türkiye ve Brezilya, yaptırımın zamanlaması ve uygunluğu konusunda diğer Konsey üyelerinden farklı düşündüler. Biliyorsunuz Tahran girişimini yaptılar ve Konsey olarak bu girişimin arkasındaki niyetten ve diplomasi kanalından memnuniyet duyduğumuzu açıkladık. Ancak Tahran Bildirisi'nin, İran'ın yükümlülüklerini yerine getirmesinin yerini alamayacağını düşünen diğer Konsey üyeleri, yaptırımlara 'evet' dediler'' diye konuşmuştu.

Rice, Türkiye ve Brezilya'nın tavrından düş kırıklığı duyup duymadığının sorulması üzerine ise Türkiye ve Brezilya'nın kararının kendi egemenlik kararı olduğunu, hem ''baskı uygulama'' hem de ''diplomasi kanalının'' gerçek ve işler halde olması gerektiğini söylemişti.