KDK'den ‘nöbetçi nüfus müdürlüğü’ kararı

Kamu Denetçiliği Kurumunca (KDK), İçişleri Bakanlığı ile Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezine (ÖSYM), tüm sınavları kapsayacak şekilde sınav merkezlerinde nöbetçi nüfus müdürlüğü uygulamasına geçilmesine yönelik tavsiyede bulunuldu.

İstanbul'da yaşayan bir kişi, geçen yıl Kamu Personel Seçme Sınavı'na (KPSS) girmek için gittiği okulun çevresinde nüfus cüzdanını düşürdü.

Sınav görevlilerinin en yakın kaymakamlıktan geçici sınav belgesi alabileceğini söylemesi üzerine Fatih Kaymakamlığına giden aday, kurumun kapalı olması üzerine "e-Devlet" üzerinden kimlik bilgilerine ilişkin aldığı çıktı ve ehliyetiyle tekrar sınavın yapılacağı okula geldi ve sınava girmek istedi. Ancak sınava kabul edilmeyen kişi, KDK'ye başvurdu.

Başvurucu, yaşadığı mağduriyette ihmali olan kamu görevlilerinin cezalandırılmasını, giremediği sınavın kendisine yönelik tekrarlanmasını, maddi ve manevi zararının karşılanmasını talep etti.

KDK'nin başvuruyu incelemeye aldığı sürede ÖSYM tarafından gönderilen yazıda, ÖSYM'nin ilgili mevzuat gereği resmi çalışma gün ve saatleri dışında, sınav günlerinde nüfus müdürlüklerinin açık olmasını sağlamak gibi bir görev ve yükümlülüğünün bulunmadığı bildirildi.

Yazıda, nüfus müdürlüklerinin açık tutulması uygulamasının sınava girecek aday sayısının en fazla olduğu YKS ve KPSS Ortaöğretim/Ön Lisans ile sınırlı olarak yapıldığı belirtildi.

Geçerli kimlik belgesi ile süresinde sınav binasına gelmeyen adayın sınava girememesi işleminde mevzuata aykırılık bulunmadığına işaret eden ÖSYM, nüfus
müdürlüklerinin resmi çalışma saatleri dışında açık tutulmasına karar verme yetkisinin de İçişleri Bakanlığına ait olduğunu kaydetti. ÖSYM'nin yazısında, "sınav gününde nüfus müdürlüklerinin açık bulundurulacağına" yönelik de herhangi bir duyuru yapılmadığı bilgisine yer verildi.

İçişleri Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğü ise herhangi bir emir ve talimat bulunmadığından söz konusu ilçe nüfus müdürlüğünün açık olmadığını, ÖSYM tarafından yapılan merkezi sınavlarda, ilgili kurum tarafından sınav günleri belirtilen gün ve saatlerde nüfus müdürlüklerinin açık tutulması talep edilmesi, bunun da Bakanlıkça uygun görülmesi halinde nüfus müdürlüklerinin açık tutulduğu aktarıldı.

Başvuruyu incelemeye alan KDK, başvurucunun, "yeniden sınava alınması, maddi, manevi zararlarının karşılanması, yetkililerle ilgili işlem yapılmasına" yönelik taleplerini reddetti.

Kurum, tüm sınavlar için merkezlerde nöbetçi nüfus müdürlüğü uygulamasına geçilmesine yönelik ÖSYM ile İçişleri Bakanlığına tavsiyede bulundu.

Karardan
ÖSYM tarafından gerçekleştirilecek sınavlara fotoğraflı sınav giriş belgesi ve kimlik belgesi olmaksızın katılmanın mümkün olmadığının kesin olarak düzenlendiğine dikkati çekilen kararda, söz konusu sınavın olduğu gün nüfus müdürlüklerinin açık olduğuna ya da olacağına ilişkin herhangi bir duyurunun, bilgilendirmenin de yapılmadığı ifade edildi.

Nüfus cüzdanlarını kaybetmenin, her yaş düzeyinde, herkesin başına gelebilecek bir olay olduğunun altının çizildiği kararda, bu nedenle mağduriyetlerin yaşanmaması için tüm sınavlarda nöbetçi nüfus müdürlüğü uygulamasının gerçekleştirilmesi gerekliliği kaydedildi.

Kararda, sınav merkezlerindeki nöbetçi nüfus müdürlüklerinin açık bulundurulması için gereken adımların atılması ilgili mevzuat gereğince ÖSYM'nin görev ve sorumluluğunda olduğu belirtildi.

YKS, KPSS Ortaöğretim/Ön Lisans sınavlarında nüfus Müdürlüklerinin açık bulundurulması uygulaması kapsamında bireylerin, belirlilik, öngörülebilirlik ve istikrar ilkeleri gereği idarenin benzer bir uygulamayı gerçekleştireceğine güvenerek hareket edebileceklerinin anlatıldığı kararda, şu tespitlerde bulunuldu:

"Somut olayda adayın Fatih İlçe Kaymakamlığına başvurduğu anlaşıldığından, nüfus müdürlüklerinin açık bulundurulmaması bu ilkelerle örtüşmemektedir. Oluşan ve oluşabilecek mağduriyet bilindiği halde, mağduriyetlerin önüne geçebilecek bir önlem olarak nöbetçi nüfus müdürlüklerinin açık bulundurulmaması hakkaniyete aykırı görülmüştür."