Kitaba tuhaf gerekçe

Tekirdağ 2 No’lu F Tipi Cezaevi yönetiminin, örneğine darbe dönemlerinde bile az rastlanan bir karara imza atarak “cezaevinin fiziki koşulları ve güvenliğini tehlikeye” sokacağı gerekçesiyle, tutuklu ve hükümlülerin koğuşlarında 10’un üzerinde kitap bulundurmasını yasakladığı ortaya çıktı.

CHP Ankara Milletvekili ve TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu üyesi Levent Gök’e Tekirdağ F Tipi Cezaevi’nde kalan bir hükümlüden gelen mektup, cezaevindeki skandal uygulamayı ortaya çıkardı. Yasal dayanağı olmamasına karşın, cezaevi yönetiminin bir Yargıtay kararını gerekçe göstererek 10 kitap ve en fazla 10 gazete-dergi sınırlaması getirdiğini belirten hükümlü, mektubunda isyanını özetle şöyle dile getirdi:

“Şu anda ‘dünya halklarının tarihi’ olarak sınıflandırabileceğimiz bir inceleme araştırma çalışması yürütüyorum. Sadece bu konuda yaklaşık 25 cilt kitap var kaldığım hücrede. Düşünce ve ifade özgürlüğü söylemlerini çok seven iktidar, bunun araç ve olanaklarını tutsakların elinden alarak hayatı çölleştirmeye, düşünmeyen, öğrenmeyen dolayısıyla üretmeyen bir tutsak kitlesi yaratmaya çalışıyor” diye isyan etti.

Cezaevi yönetiminin, hücresinde 10 kitaptan fazlasını bulunduranların idareye kitapları iadesi için 1 aylık süre tanıdığını belirten hükümlü, Gök’ten çözüm için yardım istedi.

‘Dini kitap’ gerekçesi

Cezaevi yönetiminin, sınırlamaya gerekçe gösterdiği Yargıtay 9. Ceza Dairesi’nin kararının, “dini materyal ve kitap bulundurma”ya ilişkin bir dava üzerinden verdiği de ortaya çıktı. Söz konusu Yargıtay kararında “Ceza ve infaz kurumlarında bulundurulabilecek eşya ve maddeler hakkındaki yönetmeliğin ‘dini ihtiyaçlar’ başlıklı maddesinde dini yaşamı bakımından zorunlu olan kitap ve eserleri temin ve bulundurulmasına izin verileceği ancak, bulundurulacak kitap sayısının sınırsız olacağına dair bir düzenleme bulunmadığı” ifadesinden yola çıkan cezaevi yönetiminin bu kararı tüm kitaplar için genişletmesi dikkat çekti. Tekirdağ 2 F Tipi Cezaevi Eğitim Kurulu Başkanlığı’nın kararında, sınırlamaya kitapların “güvenlik” sorunu yaratmasının gerekçe gösterilmesi dikkat çekti.

En fazla 10 gazete...

Bu kapsamda cezaevi yönetimi, 60 gün içinde hükümlü ve tutukluların fazla kitapları posta ya da kargo ile cezaevi dışına göndermeleri koşulu getirirken, her koğuşta sadece “mensup olduğu dini ibadetler konusunda ve dini yaşamı bakımından sorunlu olan kitap ve eserler” ile eğitim ve öğretimi ile ilgili ders kitapları, sözlük ve sınav hazırlık kitaplarına izin verileceği de karara bağlandı. Cezaevi yönetimi ziyaretçi/kargo ile gelen en fazla 10 gazete ya da derginin koğuşlarda bulunabileceğini de karara bağladı.