Kömürden 10 yılda 4 milyar lira zarar

TTK Genel Müdürlüğü yetkililerinden alınan bilgiye göre, kurumun 2000'de 226 milyon 277 bin lira, 2001'de 289 milyon 259 bin lira, 2002'de 333 milyon 573 bin lira, 2003'de 493 milyon 688 bin lira, 2004'de 388 milyon 457 bin lira, 2005'de 357 milyon 554 bin lira, 2006'da 356 milyon 986 bin lira, 2007'de 421 milyon 473 bin lira, 2008'de 381 milyon 696 bin 564 lira ve 2009'da 386 milyon 107 bin lira zararın düşürülmesine yönelik önlemler alınmaya çalışılıyor.

TTK'da zarara gerekçe toplu sözleşme, emeklilik ve mesleki tazminatlara ödenen ücretler gösteriliyor. Taş kömürü kurumunun son 10 yılda en az zararı 2000'de 226 milyon 277 bin lira, en fazla da 2003'de 493 milyon 688 bin lirayla oldu. Madencilikte 1940-1990'lı yıllarda 30-43 bin civarında işçinin çalıştığı kurumda, 2010'da 494 işçinin daha emekli olmasıyla çalışan sayı yer altında 9 bin 334'e, yer üstünde de 2 bin 122'ye geriledi.

TTK'nın Kozlu, Üzülmez, Amasra, Armutçuk ve Karadon Müessese Müdürlüğü maden ocaklarında üretim 2009'a göre 2010'da 170 bin 795 ton düşerek 1 milyon 708 bin 834 ton oldu. Kişi başına düşen verimliliğin artırılmasının yanı sıra gerçekleştirilecek yatırımlarla da zararının azaltılması hedefleniyor.
 

Zararın azaltılması hedefi

TTK Genel Müdürlüğü yetkilileri, kurumun yeniden yapılandırılması çalışmaları kapsamında kömür galerileri açmanın yanı sıra ıslah ve derin kuyu işleri gerçekleştirildiğini belirterek, şunları kaydetti:

''Kurumun ürettiği kömürün koklaşabilir özelliğiyle stratejik önemi bulunmaktadır. Derin kodlarda çalışan iş yerlerinin dünyanın hiçbir yerinde kar etmesi mümkün değil. İşçi açıklarının giderilmesi üretimi artırarak zararı azaltacaktır. Havzanın eksi 1200 metre derinliğe kadar jeolojik rezervinin 1 milyar 300 milyon ton civarında olduğu tahmin edilmektedir, ekonomiye kazandırılması yurt dışına bağımlılığı aza indirecektir.''

Ayrıca TTK Genel Müdürü Burhan İnan'ın hazırladığı ''TTK Sorunlar ve Çözüm Önerileri'' raporunda, 1 işçinin günde ürettiği 650 kilogram kömürün kendi maliyetini bile karşılamaması dolayısıyla yeni işçi istihdamlarında üretilen kömür oranına göre ücret belirlenmesi öneriliyor. Raporda, 2000'de işe başlayan pano ayak üretim işçisinin kuruma aylık maliyeti 5 bin 81 lirayken, 2009'daki 3 bin 16 lira olarak yer almakta. Raporda istenilenlerin hayata geçirilmesi durumunda zararın düşüşüne şahit olunacaktır.


TTK'nın 2000-2013 yılları gerçekleşen, beklenen ve tahmini zararları şöyle:

Zarar
Yıllar (Bin TL)

2000 226.277
2001 289.259
2002 333.573
2003 493.688
2004 388.457
2005 357.554
2006 356.986
2007 421.473
2008 381.697
2009 386.107
2010 429.924 (Beklenen)
2011 456.063 (Tahmini)
2012 441.250 (Tahmini)
2013 463.550 (Tahmini)