'Komuta konusunu şu andan itibaren ele alacağız'

ABD'deki düşünce kuruluşu Brookings Enstitüsü'nde Lizbon Zirvesi'nin değerlendirildiği toplantıda konuşan ABD'nin NATO nezdindeki daimi temsilcisi Büyükelçi Ivo Daalder, bir soru üzerine, "Türkiye'nin güçlü görüşler ifade ettiği konuların tümünün, aslında zirveye daha gidilmeden ele alınmış olduğunu" söyledi. Daalder, "Türkiye'nin ya da başkalarının zirvenin özel bir nesnesi olduğunu düşünmüyorum. 28 müttefik olarak biraraya geldik. '27 artı 1' ya da '26 artı 2' şeklinde değil de, 28 müttefik olarak biraraya gelmemiz memnuniyet vericiydi" diye konuştu. İttifak'ın bu konularda bütün olarak hareket etmesinin iyi bir gelişme olduğunu kaydeden Daalder, Türkiye'nin de tartışmaların merkezi parçalarından biri olduğunu belirtti. Daalder, "Tabii ki Türkiye'nin de, NATO içindeki birçok ülkenin de kendi görüşleri var. Bu görüşleri ifade etmek ve duyurmak, müttefiklerin yaptığı birşey. Bunu NATO Konseyi içinde yaptık ve günün sonunda hepimizi tatmin eden bir uzlaşıya varmaya çalıştık. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün de bu zirvede bunu başardığımızı kabul ettiğini düşünüyorum" dedi.

'NATO entegre hava savunma sistemininkine çok benzer kurulumu olacak'

Komuta ve kontrol konusunu ise şu andan itibaren ele alacaklarına işaret eden Daalder, şöyle devam etti: "Öncelikle, NATO'nun, balistik füzelere karşı topraklarını savunacak kapasiteyi edinip edinmeyeceğine yönelik temel büyük soruyu ele almalıydık ve bu sorunun cevabı 'evet' oldu. Bu çok çok önemli bir karardı, NATO bunu daha önce hiç yapmamıştı. NATO daha önce hiçbir zaman, hedefinin, balistik füze saldırısı girişimlerine karşı topraklarını savunmak olduğunu ve şimdi bunu yapmak için kapasiteyi edineceğimizi söylememişti. Bu nedenle bu çok çok önemli bir karardı. Bu sistemin komuta ve kontrolü konusu ise şimdi ele alacağımız bir konu. Ancak bu o kadar karmaşık bir konu değil. NATO yıllardır tek bir komuta ve kontrol altında, NATO komuta ve kontrolü altında sistem yürüttü. On yıllardır, Avrupa Müttefik Kuvvetler Yüksek Komutanlığı'nın (SACEUR) idaresinde, tek bir komuta ve kontrol altında yürütülen entegre bir hava savunma sistemimiz var. Füze savunma sistemi de, sistemi yürüten komutanların hangi koşullar altında savunma yapabilecekleri üzerinde anlaşacağımız, entegre hava savunma sistemininkine çok benzer kuruluma sahip bir sistem olacak."
 

'Askeri operasyon başlatmıyoruz, kendimizi savunuyoruz'

Yapılanın "gelen tehditlere karşı savunma" olduğunu kaydeden Daalder, "Askeri operasyonlar başlatmıyoruz, birşeye karşı kendimizi savunuyoruz. Dolayısıyla savunacağınız koşulların neler olduğunu bulmak biraz daha kolay olmalı. O halde birinci kural, siz harekete geçmeden önce bir füzenin size saldırması gerekiyor, bu da sizin komuta ve kontrol sisteminizi tasarlamanızı biraz daha kolay hale getiriyor. Ancak bunun detayları daha sonra ele alınacak" diye konuştu. Bunun bir NATO sistemi olacağını yineleyen Daalder, "NATO bu şekilde işliyor, NATO'nun gönüllülerin koalisyonu değil de, ittifak olmasının nedeni de bu" ifadesini kullandı.

Bir gazetecinin, İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ramin Mihmanperest'in "NATO füze savunma sisteminin İsrail'in çıkarlarını korumaya yönelik olduğu" şeklindeki sözlerini hatırlatarak, "sistemde İsrail'in rolüne" dair bir sorusu üzerine Daalder, "Bu konuda söyleyebileceğim tek şey şu; NATO, İttifak topraklarını savunmak için bir kapasiteyi ediniyor" dedi.