Koronavirüs kıyımı

Koronavirüsün iç ve dış piyasalarda yarattığı tedirginlik ticareti aksatınca, işten çıkarmalar da başladı. Bazı limanlara son bir aydır gemi uğramaz olunca deniz ticareti sekteye uğradı. İstanbul’daki bir limanda çalışan 30 kamyon şoförü işten atıldı. Antalya’daki bir limanda ise toplam 300 liman işçisinin 80’inin işten çıkarılmasına ramak kalmıştı ki, sendika devreye girdi.

Liman-İş Sendikası Genel Başkanı Önder Avcı, “Söz konusu limana son 1.5 aydır tek bir gemi bile gelmedi. 80 arkadaşımızın işinden olmasındansa, ayda bir gün ücretsiz izin yapmayı kabul ettik. Tüm çalışanlar 30 gün yerine 29 gün üzerinden yevmiyesini alacak. Genel müdür de buna uyacak” dedi.

BEDELİ EMEKÇİYE

Salgından en çok etkilenen sektörlerden biri de tekstil. İhracatının yüzde 70’ini Avrupa Birliği ülkelerine yapan hazırgiyim sektörünün bu ülkelerden aldığı siparişler bir bir ertelenince, sonuçlarını emekçi ödedi. Avrupa’dan gelen siparişlerin bir kısmı iptal olup, geri kalanı ertelenince üretim azaldı, vardiyalar düştü, buralarda çalışan depo işçilerinin bir kısmı kovuldu. Diğer kısmı ise kendi ifadeleriyle “tedirginlik içinde sıranın kendilerine ne zaman geleceğini bekliyor.”

Edindiğimiz bilgilere göre, Türkiye’nin en bilindik hazırgiyim markalarından birisinin deposundaki vardiya 3’ten 2’ye düştü. Cumhuriyet’e konuşan bu firmanın çalışanlarından biri, “Belli bir yaş grubunu bir ay ücretli izne ayırdılar. Döndüklerinde ne olacakları meçhul. Bizlerin durumu da meçhul. Ne olacağını bilmiyoruz. Genelde buradaki işleyiş şöyle: İnsan kaynaklarındaki bir karar, fısıltı halinde yayılır ve gerçekleşir. Şimdi de toplu işten çıkarmaların olacağı söyleniyor. Tedirginlikle bekliyoruz” dedi. Bu firmaya rakip olan, yine Türkiye’nin ünlü hazırgiyim perakende zincirlerinden olan başka bir firmanın deposunda ise aynı sıkıntılardan dolayı 8 işçi kovuldu.

Türkiye Tekstil, Örme, Giyim ve Deri Sanayii İşçileri Sendikası Genel Başkanı Nazmi Irgat, sektörde işlerin durgunlaştığını, işverenlerin salgını bahane ederek işten çıkarmalar yaptıklarını aktardı.

İstanbul’da faaliyet gösteren bir lojistik firması 17 depo işçisini, bir soğuk hava depo firması da 10 işçisini işten çıkardı.

İŞÇİLERE ‘SENDİKA’ CEZASI

Bir işçi kıyımı vakası da İstanbul Esenyurt’ta faaliyet gösteren Kartek Metalurji Talaşlı İmalat Sanayii’nde yaşandı. 4 işçi, Birleşik Metal-İş Sendikası’na üye oldukları için dün işten atıldı. Sendikadan yapılan açıklamada, “İşyerinde kölelik koşullarında işçi çalıştırmaya alışan ve sendikal örgütlülüğe tahammül gösteremeyen işveren, 4 işçiyi işten çıkardı. Üyelerimiz üzerinde baskı ise halen devam ediyor. Ülkemizde de Covid-19 virüsüne karşı vakaların arttığı böylesi bir dönemde, anayasal haklarını kullanarak sendikalaşan işçiler açlığa terk edilmiştir.” 

İŞÇİLER KARA DÜZEN ÇALIŞTIRILIYOR 

Koronavirüsün insan sağlığına yönelik tehditini artırdığı bu dönemde, riske açık işkollarındaki önlemler yetersiz. 

Liman-İş Sendikası Genel Başkanı Önder Avcı, işçilerin kara düzen çalıştırıldığını şöyle anlattı: “Depo işçileri çok kötü ortamlarda çalıştırılıyor. İzne çıkmaları sıkıntılı. Kurallı çalışma yok. Allah’a emanet çalışıyorlar. Koliler, kartonlar üzerinde yemek yiyorlar. 200 çalışan varsa 4 banyo var. Hükümet bu işçileri koruyucu önlemler almalı.”

Liman-İş Sendikası aracılığıyla konuştuğumuz depo işçilerinden biri, “Hijyen çok zayıf. Binlerce insan bir arada, eldiven ve maske olmadan çalışıyoruz” dedi. 

Tüm Taşıma İşçileri Sendikası (TÜMTİS) Başkanı Kenan Öztürk ise, taşıma işçilerinin durumunu şöyle özetledi: “En riskli işkollarından biri ama önlem almaya yeni başladılar. Sendikasız yerlerde ise hiçbir önlem yok. Maske, dezenfektan yok. Kuralsız bir şekilde çalıştırılmaya devam ediliyorlar.”

E-TİCARETTE İŞLER YOLUNDA DEĞİL

Koronavirüsün henüz dünyayı tehdit etmediği günlerde, siparişlerin Çin’den Türkiye’ye kayacağı ihtimali Türk iş insanlarını mutlu etmiş, “bu durumu fırsata dönüştürebiliriz” söylemleri ardı ardına gelmişti. Gelinen noktada ise değil siparişlerin Türkiye’ye kayması, var olan siparişler bile iptal ediliyor. 

Yine, salgın paniğinin e-ticareti yüzde 80 artırdığı sözleri de havada kaldı. Bu durumun detayını sorduğumuz sektör temsilcilerinden, verilen oranların “şişirme” olduğunu, yalnızca bakliyat, dezenfektan ve maske satışlarının arttığını öğrendik. Diğer yandan, çevrimiçi yemek sipariş siteleri de zorda.