'Kriz Kahini'nden ekonomi için korkutan uyarı

'Kriz kahini' olarak da tanınan dünyaca ünlü ekonomist, New York Üniversitesi profesörü Nouriel Roubini'ye göre yakın zamanda ne ekonomide ne de piyaslarda anlamlı bir düzelme yaşanmayacak. 

Roubini dün Project Syndicate'de yayımlanan yazısında ABD borsalarının şubat zirvesinden sonra sadece 15 günde yüzde 20'nin üzerinde düşerek 'ayı bölgesine' girdiğini ve böyle bir hızlı düşüşün tarihte görülmediğini vurguladı. Roubini yazısında son dönemde birçok analist ve yorumcunun 'V' ve 'U' şeklinde bir düzelme beklediğine dikkat çekti. 

NE 'U' NE DE 'V' ŞEKLİNDE HAREKET EDECEK

Yani dip görüldükten sonra aynı hızda yükselişe geçilmesi veya daha sakin bir şekilde de olsa yükselişe geçilmesi yönünde beklenti sahibi uzmanlar var. Ancak Roubini'ye göre koronavirüs salgını sebebiyle ekonomi ve piyaslarda  'L' bile yaşanmayacak. Yani çöküşün ardından bir durgunluk bile beklemiyor. Roubini'nin beklentisi ise hem piyasalarda hem de reel ekonomide 'I' şeklinde bir hareket. Yani sadece düşüş yaşanması. 

Büyük Buhran ve 2. Dünya Savaşı'nda bile ekonomik aktivitenin şimdiki gibi tamamen durmadığına dikkat çeken Roubini değerlendirmesine şöyle devam ediyor: "En iyi senaryoda bile 2008 krizinden daha sert düşüşler yaşanır ancak virüsün etkisinin kısa sürmesiyle piyasalar tünelin ucundaki ışığı görür. Ancak bunun olabilmesi için AB ülkleri ve ABD'nin testleri yaygınlaştırması ve Çin'deki gibi sokağa çıkma yasakları uygulaması gerekir. Virüse karşı en aşı en erken 18 ayda kullanıma sunulacağı için bu esnada yardımcı ilaçların dağıtımının yapılması gerekir."

ÖNLEM ALMADA GEÇ KALINDI

Roubini'ye göre bu senaryonun gerçekleşmesi pek olası değil çünkü gelişmiş ülkeler koronavirüs salgınına karşı önlem almakta şimdiden geç kalmış durumda. Bu sebeple de 'Büyük Buhran'ı sollayacak bir 'Daha Büyük Buhran'ın gerçekleşme olasılığı her geçen gün artıyor. Koronavirüs salgınıyla boğuşan ABD'de kasım ayında başkanlık seçimlerinin yapılacak olması da bu riski artırıyor. Bunun yanında Roubini'ye göre ABD ile İran'ın koronavirüs kriziyle (İran'ın koronavirüs salgınının yayılmasını ABD yaptırımlarına bağlamasıyla) zaten bozuk olan ilişkilerinin daha da bozulması bu yıl iki ülke arasında bir savaş çıkma ihtimalini artırıyor. Roubini piyasların bu ihtimali görmezden gelmesini bir hata olarak görüyor.  

Roubini'nin 'Daha Büyük Buhran' kehanetinin tutup tutmayacağını önümüzdeki aylarda yaşayarak göreceğiz. 1929'da yüzde 3 civarında olan ABD işsizlik oranı Büyük Buhran sebebiyle 1933'te yüzde 25'in üzerine çıkmıştı. Bu sebeple 'Daha Büyük Buhran'ın günümüz dünyası için bir felaket olacağını söylemeye bile gerek yok. 

Borsa açısından ise 1929'daki 'Büyük Buhran' örneği Dow Jones'ta önümüzdeki haftalarda yukarı veya aşağı yönlü yeni rekorlara şahit olabileceğimizi ortaya koyuyor.