"Kriz, Rus muhataplarımızın bizimle çalışma hevesine darbe vurdu"

Borusan ana sponsorluğunda gerçekleştirilecek konferansa, Rusya Federasyonu Enerji Bakanı Sergey Şmatko, Gazprom Genel Müdürü Aleksandr Medvedev, Lukoil Başkanı Vagit Alekperov, Rosatom Başkanı Sergey Kiriyenko'nun yanı sıra, Tataristan Cumhurbaşkanı Rustam Minnihanov davet edildi. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın katılması beklenen konferansa ayrıca Sabancı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Güler Sabancı ve Enka Holding Onursal Başkanı Şarık Tara onur konuşmacısı olarak katılacaklar. İki gün sürecek konferansta enerji politikaları, doğalgaz, petrol, elektrik, nükleer ve finansman konuları tartışılacak. Türk - Rus Enerji İşbirliği Konferansı öncesinde bir basın toplantısı düzenleyen DEİK Türk Rus İş Konseyi Başkanı Cem Kozlu, yaşanan ekonomik kriz karşısında devletler arasındaki ilişkiler yoğunlaşırken, özel sektör ile ilişkilerin gerilediğini söyledi. Kozlu, "Kriz, Rusya'daki muhataplarımızı etkiledi. Bizimle çalışma hevesine ciddi bir darbe vurdu" dedi.

İlişkilerde denge önemli

Kozlu, 2010 yılında her iki ülkenin daha çok yeni fırsatların yakalanacağını ve karşılıklı ziyaretlerin devam edeceğini düşündüğü dile getirirken, Türkiye ile Rusya arasında en az 6 haftada bir en üst seviyede görüşmeler ve ziyaretler gerçekleştiğini vurgulayan Kozlu, bu durumun iki ülke arasındaki ilişkileri ne kadar geliştirdiğine dikkat çekti. İlişkilerin ilerlemesinin yanı sıra, denge konusunun da önemli olduğuna işaret eden Kozlu, şunları söyledi:
"DEİK olarak enerjide de, ilişkilerde de konumuz denge. Biz, Rusya'dan 30 milyar doların üzerinde bir ithalat yapıyoruz. Bu ithalatın da çok büyük bir kısmı doğalgaz, petrol, kömür gibi enerji ürünlerinden kaynaklanıyor. Buna karşılık Türkiye'nin Rusya'ya 6 küsur milyar dolar, yani beşte biri kadar ihracatı var. İlişkilerin sürdürülebilir olması için denge önemli. Enerji tarafına bakıldığında, Türkiye'ye sadece enerji ürünleri satmak olarak değil, Türk - Rus firmaların enerjide birlikte çalışmaları olarak görebilirsek, dengeye katkıda bulunmuş oluruz. Bu kapsamda enerji ürünlerinin birlikte rafine edilmesi, dağıtılması taşınması gibi geniş bir yelpaze söz konusu olabilir."

Kriz çalışmaları geriletti

Türkiye ve Rusya arasındaki işbirliğinin geliştirilmesi düşüncesine Rus tarafının da katıldığını belirten Cem Kozlu, ancak yaşanan ekonomik krizin Rus özel sektörü etkilediğini belirtti. Kozlu şöyle devam etti:
"Kriz, Rusya'daki bizim muhataplarımızı daha çok etkiledi. Bizimle çalışma hevesine ciddi bir darbe vurdu. Kriz nedeni ile insanlar içe döndü. Ekonomik açıdan da birçok şirket seyahatleri kıstı. Devletler arasındaki ilişkiler daha yoğunlaşırken, sanki özel sektör arasındaki ilişkiler biraz daha geriledi. Bizim, DEİK olarak Rusya'da organize ettiğimiz bölgesel ziyaretler var. Bu yıl bizden, yani Türkiye'den bu organizasyonlara katılama oranında talepte düşüş var. Ana neden ekonomi."

Türk ve Rus iş ilişkilerinde bu yıl bir gelişme kaydedilebileceği öngörüsünde bulunan Kozlu, "Enerji Bakanımız, Türkiye'deki yasal ortamı daha verimli hale getirmek için 5 yasanın meclise arz edileceğini söylüyor. Bu enerjide yeniden yapılanma, yabancı yatırımcıların enerjide yolunun açılmasına imkan sağlayacak" dedi. Bu anlamda Rus sermayesinin miktarında ve konularında ciddi büyümeler olacağını vurgulayan Kozlu, "Hem krizin etkilerinin azalması, hem yasal ortamın daha uygun hale gelmesi, hem de kamuoyunun bu konuda daha destekleyici olmasını bekliyoruz" dedi. Kozlu, Rusya ile sadece enerjide değil, turizm konusunda da işbirliği çalışmalarını hızlandırmak istediklerini belirterek, "Bizde çok gelişmiş bir turizm sektörü var. Bu know - how'ı alıp, Rus yatırımcılarla ortak yatırımlar yapabiliriz. Bizde bilgi birikimi var, onlarda sermaye daha güçlü. Türkler orada otel yapmaz ama işletebilirler" dedi.

Devlet destekli büyük projeler ilerlerken, kobilerin diğer ülkelere yatırım şansı azalacak

Kozlu, 2010 yılı ve önümüzdeki dönemde devlet destekli büyük projelerde ilerleme şansının daha yüksek olduğunu, KOBİ'lerin ise diğer ülkelerde yatırım şansının daha azalacağını belirterek, eksen kayması beklediklerini söyledi. Kozlu, Türkiye'nin temel ekonomi kalkınma reçetesinin başında değer yaratmanın geldiğinin altını çizdi. Konuşmasında Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün Tataristan ziyaretine de değinen Kozlu, bu ziyaret sırasında Paşabahçe Şişecam ve Kastamonu Entegre yatırımlarının da gündeme geldiğini, ayrıca DEİK olarak Tataristan'a seyahat programlarını yeniden güncelleyeceklerini bildirdi.

İki ülke hükümeti darboğazların aşılmasında kararlı

Nükleer konuna da değinen Kozlu, "Benim gördüğüm kadarı ile bizim Hükümetimiz de, Rusya hükümeti de enerjide darboğazları aşma konusunda kararlı. O nedenle 2010'da bu yasaların meclise sunulması, geçmesi ve siyasiler arasındaki temasların sıklaşmasının nükleer konusunda da bir işbirliği kararı alınmasını hızlandıracağını düşünüyorum" dedi. Kozlu, Ruble, TL konusunda ise bankalarla çalıştıklarını, bu konuda bir sıkıntı yaşamadıklarını belirterek, "Bankalar pratik çözümler üretti" dedi.

Kriz Rusya'ya iş gezisini iptal ettirdi

Türk Avrasya İş Konseyleri Koordinatör Yardımcısı Nurengiz Eşki ise bu yıl mart ayında Rusya'daki Stavropol bölgesine, Konyalı iş adamlarını götürmek için bir gezi planladıklarının, ancak kriz nedeni ile ziyarete katılımın yetersiz olduğunu belirterek, "Bu ziyareti şimdilik ertelemek zorunda kaldık" dedi. Eşki, kriz nedeni ile bu yıl ertelenen başka bir planları olmadığını bildirdi.