Kültür ve sanata para harcayamıyoruz

Prof. Dr. Faruk Şen’in kültür-kreatif sektörü araştırmalarını kitaplaştırdığı “Türkiye’de Kültür Ekonomisinin Boyutları” adlı kitabında, Türkiye’de kültür ve sanata “pay ayrılmadığı” bir kez daha ortaya çıktı. Yurttaşların eğlence ve kültür harcamaları da 2011 yılından bu yana yarıdan fazla oranda düştü. 2011 yılında Türkiye’deki hanehalkının eğlence ve kültür harcamaları 22.1 milyar dolar olarak hesaplanırken, bu oran 2015 yılında 14,38 olarak hesaplandı. 2016 yılında ise Türkiye’deki kültür sanat ürünlerinin ihracatının sadece yüzde 2.7 olduğu görüldü. Prof. Dr. Faruk Şen, Türkiye’deki kültür istatistiklerini yayımladı.

Buna göre, Türkiye’de, 2016 yılında, 1137 halk kütüphanesi bulunurken, yaklaşık 80 milyonluk ülkede kütüphaneye giden 23 milyon 266 bin 599 kişi bulunuyor. Yine Türkiye’de 2 bin 483 sinema salonu bulunurken, sinema izleyici sayısı ise 55 milyon 260 bin 600. Ülkede, 6 bin 265 gazete ve dergi yayın hayatına devam ederken, bu dergi ve gazetelerin toplam tirajı ise yalnızca 1 milyon 705 bin 225. Bu verilere göre, Türkiye’de eğlence ve kültür harcamaları, 2016 yılında, sadece yüzde 3.6 olarak hesaplandı. Şen, Türkiye’deki kültür ekonomisinin boyutlarını da şöyle tablolaştırdı: Hanehalkı eğlence - kültür harcamaları: 2011 yılında 22,1 milyar dolar, 2014 yılında 16.5 milyar dolar, 2015 yılında 14.38 dolar.

Tüketime ek harcama / Reklam giderleri: 2011 yılında 2.5 milyar dolar, 2014 yılında 3.61 milyar dolar, 2015 yılında 3.17 dolar. Şirketlerin sponsorluk harcamaları: 2011 yılında 1,2 milyar dolar, 2014 yılında 1.8 milyar dolar, 2015 yılında 1.64 milyar dolar. Hanehalkı eğitim harcamalarında kültürel eğitim: 2011 yılında 1.4 milyar dolar, 2014 yılında 2.6 milyar dolar, 2015 yılında 2.18 milyar dolar. Kamu bütçelerinde kültürün payı: 2011 yılında 6 milyar dolar, 2014 yılında 6.8 milyar dolar, 2015 yılında 5,10 milyar dolar. Vakıfların kültürel faaliyetler için yaklaşık harcamaları: 2011 yılında 1 milyar dolar, 2014 yılında 1 milyar dolar, 2015 yılında 0.68 milyar dolar.

Eğitime merkezi bütçeden harcanan içinde kültür eğitimin payı: 2011 yılında 6,1 milyar dolar, 2014 yılında 6.95 milyar dolar, 2015 yılında 6.38 milyar dolar. Kamunun kültüre yatırım harcamaları: 2011 yılında 1,3 milyar dolar, 2014 yılında 0.85 milyar dolar, 2015 yılında 0.47 milyar dolar. Özel sektörün kültür yatırımları: 2011 yılında 2.8 milyar dolar, 2014 yılında 3,38 milyar dolar, 2015 yılında 2.85 milyar dolar. Kültür ürünleri (mal) net ihracatı: 2011 yılında 1.3 milyar dolar, 2014 yılında 3.48 milyar dolar, 2015 yılında 3.17 milyar dolar. Kültür hizmetleri net ihracatı: 2011 yılında 0.4 milyar dolar, 2014 yılında 0.76 milyar dolar, 2015 yılında 0.81 milyar dolar. Spor ekonomisi: 2011 yılında (ölçülemedi), 2014 yılında (ölçülemedi), 2015 yılında 2.01 milyar dolar. Gastronomi ekonomisi: 2011 yılında (ölçülemedi), 2014 yılında 6 milyar dolar, 2015 yılında 6 milyar dolar.