Lazlar da anadil açılımı istiyor

Yurtdışında yaşayan Laz kökenli bir grup yurttaş Başbakanlığa gönderdikleri "Demokratik Hak olarak Anadil ve Lazcanın geleceği" konulu Lazcanın tarihçesinin anlatıldığı mektupta, "Lazca Güney Kafkas dil ailesine mensup Anadolu'nun yaşayan en eski dillerinden biridir. İstatistik bilgiler olmamakla beraber Lazca bugün başta Rize'nin Pazar (Atina), Ardeşen (Artaşeni), Fındıklı (Vitse), Artvin'in Arhavi (Arkabi) Hopa (Xope) ilçelerinde ve 93 Harbi sırasında Doğu Karadeniz'den Marmara bölgesine göç edenler olmak üzere Türkiye'nin çeşitli bölgelerinde yaşayan yaklaşık 250.000 ile 500.000 kişi tarafından konuşulduğu tahmin edilmektedir. Lazca, kesinlikle 'tehlikede olanlar diller' grubunda değerlendirilmektedir" denildi.

Demokratik hak olarak anadil

Mektupta, "Türkiye'de vatandaşlık statüsü ile yerel halkların kültürel kimliklerinin farklı olabileceğine dair belirsizlikler giderilmeli ve bu konuda anayasada net bir düzenleme yapılmalıdır" denilerek, Başbakan Erdoğan'dan şu talepte bulundular:
"Bizler anadilimiz Lazcanın yok olmasını istemiyoruz. Bu nedenle Lazcanın varlığını sürdürebilmesi ve yok olma tehlikesinden kurtarılabilmesi için herhangi bir dilin ihtiyaç duyduğu azamı, yaşam ortamı'nın oluşturulması gerekir. En temel insan haklarından biri olan anadili kullanmak ve geliştirmek anayasal koruma altına almak ülke demokrasisinin göstergesi olacaktır. Lazca ve Anadolu'da konuşulan diğer diller de anadil tanımına ve statüsüne alınıp evrensel normlara uygun hale kavuşturulmalıdır. Türkçede zaman zaman uygulanan, okuma yazma kampanyası, Anadolu'nun tüm yerel dillerinde de uygulanmalı, bu konudaki yasal engeller kaldırılarak bu kampanyalar bütün yerel dillerin yanı sıra Lazcanın yoğun olarak konuşulduğu bölgelerde Lazca okuma yazma etkinliklerinin düzenlenmesi ve bu tip çalışmaların desteklenmesi gerekir."

 

Lazca yer adlarının geri alınması

Mektup şöyle devam ediyor:
"1950'lerden sonra Anadolu'nun birçok yöresinde olduğu gibi Doğu Karadeniz bölgesinde binlerce yıllık Lazca yer adları değiştirilerek, Türkçe isimler verilmiştir. Lazca, Doğu Karadeniz bölgesinde hala konuşulan bir dildir ve doğal olarak halk arasında eski tarihi yer adları günlük yaşamda kullanılmaktadır. Bir halkın hafızasından tarihine, atalarına tanıklıklarının göstergesi olan bu isimlerin silinmek istenmesi büyük bir haksızlıktır. Bu haksızlığın bir an önce düzeltilip eski Lazca yer adlarının resmi olarak iade edilmesini istiyoruz."