Lisansız elektrik üretme imkanı

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'nun (EPDK) ''Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine ilişkin Yönetmeliği'' Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlandı. Buna göre, mikro kojenerasyon veya kurulu gücü azami 500 kWe olan yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesislerinde üretim yapacak gerçek veya tüzel kişiler lisans alma ve şirket kurma yükümlülüğünden muaf tutuldu.

Yalnızca kendi ihtiyacını karşılamak amacıyla, tesis toplam verimliliği Enerji Kaynaklarının ve Enerjinin Kullanımında Verimliliğin Artırılmasına Dair Yönetmelikte belirlenen değerin üzerinde olan kojenerasyon tesisi kuracak gerçek veya tüzel kişiler de lisans alma ve şirket kurma yükümlülüğünden muaf olacak. Yönetmelik kapsamında, her bir tüketim tesisi için bir kojenerasyon tesisi (ısı ve elektrik ve/veya mekanik enerjinin eş zamanlı olarak üretiminin gerçekleştirildiği tesis), ya da mikro kojenerasyon tesisi (elektrik enerjisine dayalı toplam kurulu gücü 50 kWe ve altında olan kojenerasyon tesisi),ya da yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisi kurulması esas olacak.

Ancak dağıtım sisteminde yeterli kapasite bulunması halinde bir tüketim tesisi için birden fazla kojenerasyon ve/veya yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisi ya da tesisleri kurulmasına izin verilebilecek. Her bir tüketim tesisi için kurulabilecek yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisinin veya tesislerinin toplam kurulu gücü 500 kWe'den fazla olamayacak. Bir gerçek veya tüzel kişi, uhdesindeki her bir tüketim tesisi için sadece bir mikro kojenerasyon tesisi kurabilecek. Yönetmelik kapsamında üretim tesisi kuracak kişilerin üretim tesisleri ile tüketim tesisleri aynı dağıtım bölgesi içerisinde olmak zorunda olacak.

Tüketim birleştirme

Birden fazla gerçek ve/veya tüzel kişi, uhdelerindeki tesislerde tüketilen elektrik enerjisi için tüketimlerini birleştirerek bu Yönetmelik kapsamında üretim tesisi ya da tesisleri kurabilecek. Tüketimini birleştiren gerçek ve/veya tüzel kişiler, bu Yönetmelik hükümlerinden yararlanmak amacıyla aralarından bir kişiyi vekalet akdiyle tam ve sınırsız olarak yetkilendirilecek.

Yönetmeliğin uygulanması amacıyla, tüketimini birleştiren gerçek ve/veya tüzel kişilerin tüketim tesislerinde tüketilen elektrik enerjisi aralarından yetkilendirecekleri kişinin elektrik enerjisi tüketimi ve bu Yönetmelik kapsamında kurulacak üretim tesisinde ya da tesislerinde üretilecek elektrik enerjisi aralarından yetkilendirecekleri kişinin elektrik enerjisi üretimi sayılacak.

Yönetmelik hükümlerinin uygulanması amacıyla yapılacak iş ve işlemler, yetkilendirilen kişi nam ve hesabına yapılacak. Perakende satış lisansı sahibi dağıtım şirketi iş ve işlemlerinde yetkilendirilmiş kişiyi muhatap alacak. Yönetmeliğin uygulanması sürecinde tüketimini birleştiren kişiler tüketimlerini birleştirmekten ve/veya üretimden kaynaklanan her türlü anlaşmazlığı kendi aralarında çözecekler.
 

Bağlantı ve sistem kullanımı

Yönetmelik kapsamına giren üretim tesisleri dağıtım sistemine bağlanacak. Dağıtım şirketi, üretim tesisinin teknik özelliklerine ve bağlantı noktası itibarıyla dağıtım sisteminin mevcut kapasitesine göre üretim tesisini yüksek gerilim (YG) veya alçak gerilim (AG) seviyesinden dağıtım sistemine bağlayabilecek. Her bir bağlantı noktasında bir kişiye tüketim tesisinden bağımsız olarak yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisleri için en fazla 500 kWe, mikro kojenerasyon tesisleri için en fazla 50 kWe tahsis yapılabilecek.

Yönetmelik kapsamında YG seviyesinden dağıtım sistemine bağlanmak isteyen rüzgar ve/veya güneş enerjisine dayalı üretim tesisi bağlantı başvuruları için, bir transformatör merkezine yönlendirilen toplam güç 2 MW ve üzerinde olması halinde ilgili dağıtım şirketi TEİAŞ'a kaynak bazında ayrı ayrı bağlantı kapasite bildiriminde bulunacak ve TEİAŞ'ın görüşleri alınacak. Dağıtım şirketi, TEİAŞ'ın bildireceği bağlanabilir kapasiteyi bağlantı görüşlerinin sonuçlandırılmasına esas alacak. TEİAŞ talepleri kendisine geliş tarihinden itibaren bir ay içinde sonuçlandıracak.

Yönetmelik kapsamında hidroelektrik üretim tesisleri haricindeki üretim tesislerinde üretim yapmak isteyen gerçek veya tüzel kişiler, bağlantı ve sistem kullanımı amacıyla, ilgili bilgi ve belgeler ve Lisanssız Üretim Bağlantı Başvuru Formu ile doğrudan ilgili dağıtım şirketine veya OSB dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiye başvuracak. Hidroelektrik üretim tesisi kurmak isteyen gerçek veya tüzel kişiler, sisteme bağlantı ve su kullanım hakkı edinimi amacıyla, üretim tesisinin kurulacağı yere ait tapu kaydı veya kira sözleşmesi veya kullanım hakkını gösterir sair belge ile birlikte başvuru dilekçesi ve Lisanssız Üretim Bağlantı Başvuru Formu ile tesisin kurulacağı yerin il özel idaresine başvuracak. İl özel idareleri her takvim ayı içinde alınan bağlantı başvurularını takip eden ayın ilk beş günü içinde ilgili dağıtım şirketine ulaştıracak.

Yönetmelik kapsamında üretim yapmak isteyen gerçek veya tüzel kişilerin her takvim ayı içinde alınan başvuruları ile il özel idarelerinden yönlendirilen başvurular takip eden ayın ilk 20 günü içinde toplu olarak değerlendirilecek ve sonuçlandırılacak TEİAŞ görüşü sorulan başvurular, TEİAŞ görüşünün dağıtım şirketine ulaştığı ay içerisinde alınan başvurularla birlikte değerlendirilecek. Hidroelektrik üretim tesisleri bakımından il özel idaresinden su kullanım hakkı izin belgesini alan; diğer kaynaklar bakımından bağlantı başvurusu uygun bulunan veya dağıtım şirketince teklif edilen alternatif bağlantı noktası önerisini kabul eden gerçek veya tüzel kişilerin, hidroelektrik üretim tesisleri bakımından su kullanım hakkı izin belgesinin verilme tarihinden, diğer kaynaklar bakımından bağlantı başvurusuna ilişkin dağıtım şirketince yapılan yazılı bildirim tarihinden itibaren 90 gün içerisinde, belgeleri dağıtım şirketine eksiksiz sunması halinde dağıtım şirketi kendileriyle 30 gün içerisinde bağlantı ve sistem kullanım anlaşmalarını imzalayacak.
 

Üretim kaynak belgesine ilişkin hükümler

Yenilenebilir enerji kaynaklarından üretim yapmak amacıyla dağıtım şirketi ile Bağlantı ve Sistem Kullanım Anlaşmalarını imzalayan ve dağıtım sistemine YG'den bağlanan üreticilere, talep etmeleri halinde, önceki yıl içinde üreterek sisteme verdikleri elektrik enerjisi miktarını gösteren, bir yıl süreli Üretim Kaynak Belgesi, söz konusu miktarın emisyon ticareti kapsamındaki piyasalarda satışında kaynak türünün belirlenmesi ve takibi için kullanılması amacıyla, dağıtım şirketince verilir.

Başvuruda beyan edilen üretim tesisinin kurulu gücünün; 11 kWe ve altında olması halinde AG, 11 kWe'nin üzerinde olan üretim tesisleri, yapılan teknik değerlendirme sonucunda AG veya YG seviyesinden dağıtım sistemine bağlanır. Bu husustaki bağlantı şartları Kurulca belirlenecek. Yönetmelikle, işletme koşullarının dışına çıkılması, güç kalitesi, teknik sorumluluk, uyum, bakım ve testler, sayaçlar ve ihtiyaç fazlası enerji hakkında usul ve esaslar da belirlendi.

Yönetmelikle 3 Aralık 2010 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmelik yürürlükten kaldırıldı. 3 Aralık 2010 tarihinden bu Yönetmeliğin Resmi Gazete'de yayımlandığı tarihe kadar, Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmeliğe göre üretim tesisi kurmak amacıyla dağıtım şirketlerine veya il özel idarelerine veya Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü merkez ya da taşra teşkilatlarına yapılmış başvurular, işlem yapılmaksızın sahiplerine iade edilecek. Yönetmelik, bugünden itibaren yürürlüğe girdi.