Market fiyatları 500 kat fazla

Türkiye Ziraat Odaları Birliği Başkanı Şemsi Bayraktar, Eylül ayına ilişkin fiyat değişimlerini değerlendiren bir açıklama yaptı. Eylül ayındaki fiyat değişimlerine bakıldığında üretici ve market arasındaki fiyat farkının 500'lere ulaştığına dikkat çeken Bayraktar, "Üreticiden 10 kuruşa çıkan karpuz marketlerde 62 kuruştan satışa sunulmaktadır. Fiyat farkının yüksek olduğu diğer ürünler ise sırasıyla yüzde 359'la domates, yüzde 344'le patlıcan, yüzde 340'la limon oldu. Görüldüğü üzere üreticilerimizle market arasındaki makas yüksek. Eylül ayında üretici fiyatı değişmeyen limon marketlerde yüzde 31 fiyat artışı gösterirken, üretici fiyatı değişmeyen karpuzda marketlerde yüzde 21.4 artışla satışa sunuldu" dedi.

Üreticilerin ürettikleri üründen hak ettikleri geliri elde edemediğini, tüketicilerin bu ürünleri pahalıya tüketmek durumda kaldığını belirten Bayraktar, ayrıca alım gücü azalan tüketicilerin bu ürünlerden bir kısmına erişemediği için dengeli beslenemediğini vurguladı.

Eylül ayı market fiyatlarını değerlendiren Bayraktar, açıklamasında şu noktalara dikkat çekti: "4 üründe fiyat değişimi olmazken, 10 üründe azalma, 15 üründe ise fiyat artışı olmuştur. Yumurta, patlıcan, kırmızı mercimek, sivri biber fiyatlarında değişim görülmezken, sütte yüzde 1.5, kuru kayısıda yüzde 2.2, kuru fasulyede yüzde 2.9, nohutta yüzde 3, armutta yüzde 5.8, pirinçte yüzde6.7, yeşil fasulyede yüzde 7.1, havuçta yüzde 14.5, elmada yüzde 17.4, salatalıkta yüzde 22.8 fiyat düşüşleri görülmüştür. Buna karşılık limonda yüzde 31, kavunda yüzde 22.7, karpuzda yüzde 21.4, tavuk etinde yüzde 14, şeftalide yüzde 11.1, patateste yüzde 8.4, domateste yüzde 5.5, soğanda yüzde 3.1, kuru incirde yüzde 2.7, kuru üzümde yüzde 2.7, fındıkta yüzde 2, toz şekerde yüzde 1.4, yeşil mercimekte yüzde 1.2, dana etinde yüzde 0.9, kuzu etinde ise yüzde 0.7 fiyat artışları olmuştur."

Bayraktar, Eylül ayı üretici fiyatı gelişmelerini şöyle değerlendirdi: "6 üründe fiyat değişimi olmazken 6 üründe azalma, 15 üründe ise fiyat artışı oldu. Karpuz, limon, nohut, kuru kayısı, süt ve kuzu etinde fiyat değişimi görülmezken; yeşil fasulyede yüzde 3.9, havuçta yüzde 6.2, patlıcanda yüzde 6.7, sivri biberde yüzde 10.7, salatalıkta yüzde 19.2, elmada yüzde 24.7 fiyat düşüşleri görülmüştür. Mevsim itibarıyla hasadı devam eden ürünler ile elma gibi hasat edilen ürün miktarında artış görülen ürünlerde fiyat düşüşleri görülebilmektedir. Buna karşılık fındıkta yüzde 43.8, kuru üzümde yüzde 40, pirinçte yüzde 27.6, kuru incirde yüzde 25, kavunda yüzde 15.4, yumurtada yüzde 15.4, patateste yüzde 9, kuru fasulyede yüzde 8.8, soğanda yüzde 7.1, domateste yüzde 5.5, şeftalide yüzde 5.3, dana etinde yüzde 5.3, armutta yüzde 4.3, yeşil mercimekte yüzde 3.6, kırmızı mercimekte yüzde 2.9 fiyat artışı görülmüştür."

"Fındık maliyet fiyatının altına düştü"

Fındık fiyatının maliyet fiyatının çok altına düştüğünü anımsatan Bayraktar, "Fındıkta uygulanan stratejinin ardından, üreticinin ürününe sahip çıkıp, bilinçli bir şekilde hareket etmesi, ürününü pazara birden indirmemesi, fiyatın normal seviyesine çımasını sağlamış, bu nedenle fındık fiyatında artış görülmüştür" tespitinde bulunu.
Bayraktar, kuru üzümde rekoltede yaşanan düşüşün yanı sıra, yağışların kaliteyi olumsuz etkilemesinin fiyatı artırdığına değinen Bayraktar, kuru incirde de benzer bir durumun söz konusu olduğunu vurguladı. Bayraktar, hasat ve kurutma döneminde meydana gelen yağışlar üründe hasara yol açtığını, rekoltedeki düşüşün fiyatlara yansıdığını belirtti.

Bayraktar açıklamalarına şöyle devam etti: "Pirinçte Ağustos ayı fiyatı 2008 sezonuna ait fiyattır. Eylül ayı itibarıyla çeltik hasadının başlaması ile birlikte piyasaya yeni ürün çıkmıştır. TMO çeltik alım fiyatını henüz açıklamamış olup, serbest piyasada pirinç 1,85 TL/Kg'dan satılmaktadır. Geçen sezonun ürünü ile kıyaslama yapıldığı için fiyatlarda artış görülmektedir. Dana eti ve yumurta gibi hayvansal ürünlerde arz ve talep değişikliği nedeniyle fiyatlarda bir miktar artış görülmüştür. Tarım üstü açık bir fabrikadır. İklim koşullarında yaşanan bir değişme üreticilerimizi doğrudan etkilemektedir. Kuru üzüm ve kuru incir örmeğinde olduğu gibi üreticinin ürünü hasar görmüştür. Rekolte düşüşü nedeniyle artan fiyatlar, üreticinin yeterli gelir elde etmesini sağlayacak düzeyde değildir. Son iki yıldır Ülkemizde yaşanan kuraklığın ardından bu yıl gelen yağışlar üreticilerimizi sevindirmekle birlikte, yaşan sel felaketleri, kuru üzüm ve incir gibi ürünlerde rekolteyi olumsuz etkilemiş ve üreticilerimiz mağdur olmuştur. Üreticilerimizin mağduriyetinin giderilmesi, pazarlamada sıkıntı yaşamadan emeğinin karşılığını almaları, tüketicilerimizin de bu ürünleri uygun fiyatla tüketmesi sağlanmalıdır. Ürünlerin üreticiden tüketiciye ulaşana kadar, pazarlama zincirinde yer alan tüm taraflar gereken hassasiyeti göstermelidir" dedi.