Meclisi ikna edemedi: İran’da Ruhani’nin koltuğu sarsılıyor

Ekonomik kriz ve para biriminde yaşanan büyük değer kaybı bu kez İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin koltuğunu sarsıyor. Ekonomi ekibi dağılan Ruhani, dün gensoru amacıyla çağrıldığı mecliste verdiği yanıtlarla milletvekillerini ikna edemedi, konu mahkemeye sevk edildi.

ABD’nin, İran’la yapılan uluslararası nükleer anlaşmadan çekilmesi ve ardından uyguladığı yaptırımlarla derinleşen ekonomik kriz, geçen yıl sonundan bu yana sokakların da hareketlenmesine neden olmuştu. “Muhafazakâr” kanadın ekonomik krizden sorumlu tuttuğu “reformcu” cepheden Ruhani, dün milletvekillerinin bankacılık yaptırımları, işsizlik, ekonomideki durgunluk, kaçakçılık ve döviz krizi konusunda kendisine yönelttiği sorulara yanıt verdi.

‘Düşmanın eline koz verir’

“Kriz var” söylemine karşı çıkan Ruhani, bunun halk için tehdit haline gelebileceğini savundu. Uluslararası nükleer anlaşmaya ilişkin tavrı sorgulanan Ruhani’yi eleştiren muhafazakâr bir milletvekili, “Nükleer anlaşmayla bir ‘arzular sarayı’ yaratıldı. Trump bir tekmeyle bu sarayı yıktı, sizin de bir alternatifiniz yoktu” dedi. “Kuvvetler arasındaki koordinasyon ve silahlı kuvvetlerin işbirliğiyle sorunları atlatacağız” ifadesini kullanan Ruhani ise ABD’yi de hedef alarak “Beyaz Saray’da toplanan bir avuç İran karşıtı grubu hezimete uğratacağız” diye konuştu.

Uluslararası nükleer anlaşma ve hükümetin ekonomik krize müdahalesi konularında eleştirilerini esirgemeyen dini lider Ali Hamaney’in ise “Ruhani’nin görevden alınmasının düşmanın eline koz vereceği” yönündeki söylemleri dikkat çekti.

Beş başlıkta sorulan sorular ve Ruhani’nin konuşmasının ardından yapılan oylamada, milletvekillerinin bankacılık yaptırımları hariç dört başlıkta ikna olmadıkları görüldü.

Gözler yargıda

İran kanunlarına göre, cumhurbaşkanının yanıtlarının vekilleri ikna etmemesi halinde dosya mahkemeye taşınıyor ve yargının kararına göre azil oylamasına gidilebiliyor.

İran meclisinde cumhurbaşkanına gensoru amaçlı soru sorma yöntemi son olarak dönemin Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad aleyhine 2012 yılında kullanılmıştı.

İran para birimi Tümen yıl boyunca yüzde 130 değer kaybetti. Hamaney haziran ayında “ekonominin güvenliğini tehlikeye atanların” cezalandırılmasını talep etmiş, İran milletvekillerinin çoğunluğu da Cumhurbaşkanı Ruhani’ye “Ekonomi ekibinin değiştirilmesi” talebiyle bir mektup kaleme almıştı. Ruhani temmuzda Merkez Bankası başkanını değiştirmiş, İran meclisi bu ay başında Çalışma Bakanı Ali Rebii’yi ve geçen haftasonu Ekonomi ve Maliye Bakanı Mesud Kerbasiyan’ı gensoruyla azletmişti.