Meclis'te 'kadın' devrimi

Cinsiyetçi bir yaklaşımla kadın yerine “bayan ve hanım” ifadesinin kullanılmasına karşı, başta kadın örgütleri olmak üzere, ilgili bakanlıklar ve kurumlar atağa kalktı. Bu konuda en kararlı kurum ise TBMM çıktı.

Hürriyet'in haberine göre, TBMM yönetimi, Meclis’teki tüm tuvaletlerin kapısındaki “bay ve bayan” ibarelerini “kadın ve erkek” olarak değiştirdi. TBMM yönetimi, bundan önce de İçtüzük’teki “bayan” ifadelerinin ayıklanması için çalışma başlatmıştı. Yasama döneminin başında kadın milletvekillerinin Genel Kurul salonunda “pantolon” giymesine imkan veren İçtüzük düzenlemesinde, “bayan personel” veya “bayan milletvekili” şeklindeki ifadelerin “kadın” olarak değiştirilmesi planlanmıştı. Ancak, bu düzenleme partiler arasındaki uyuşmazlık nedeniyle askıda kaldı.

TBMM yönetimi, kendi iç yazışmalarında ve resmi evrakında bayan yerine kadın kullanılması kararı aldı. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı da resmi yazışmalarda kadın ifadesinin kullanılmasını isterken, yasalardaki “bayan ve hanım” sözcüklerinin de ayıklanmasına karar verildi. TBMM’ye gönderilen her türlü tasarı ve teklifteki bayan sözcükleri de kadın olarak değiştirilmeye başlandı.

Tartışma, cinsiyet tanımı olarak erkeğin karşılığı olmasına rağmen bir süreden beri kadın yerine bayan ve hanım ifadesinin kullanılmasıyla başladı. Kadın örgütleri, nezaket sözcüğü olan bayanın cinsiyet tanımında kullanılmasına itiraz ettiler. Örgütler, “kız veya kadın” olmak gibi bekaret ayrımının ortadan kalkması ve sadece genel olarak kadın ifadesinin kullanılması için kulis yaptılar.

Kadınlar Ligi

Benzer bir tartışma spor liglerinde de yaşandı. Basketbol Federasyonu, 2010’da aldığı kararla bundan böyle “Bayanlar Ligi” yerine “Kadınlar Ligi” ifadesini kullanacağını açıkladı. Ancak ardından gelen süreçte, bayan voleybol takımı, bayan basketbol takımı tanımı kullanılmaya devam edildi. Bazı medya grupları ise bayan yerine kadınlar ligi ifadesini kullanmaya başladı. Türk Dil Kurumu yöneticileri de doğru ifadenin “kadınlar ligi” olduğunu, bu ifadenin sürekli kullanılması durumunda, “bayanlar ligi” ifadesinin bir süre sonra tuhaf geleceğini bildirmişti.

Dil bilimciler, erkeğin karşılığının kadın olduğunu belirterek, “bayanlar ligi” diyenlerin “baylar ligi” ifadesini kullanmadığına da dikkat çekmişlerdi.