"Mektup tartışması" Washington Post'da

Washington Post, Türkiye ve Brezilya'nın, mutabakatın ABD Başkanı Barack Obama'nın mektubunun doğrultusunda olduğu açıklamalarına dikkat çekerken, üst düzey bir ABD'li yetkiliye atfen mektubun, belirli bir konuya ilişkin yazıldığını, müzakereler öncesi Amerikalı ile Türk ve Brezilyalı yetkilileri arasında yapılan çok sayıda görüşmelerde de yüzde 20 oranındaki uranyum zenginleştirilmesine son verilmesi gerektiğinin dile getirildiğini belirtti. Böylece "Lula ve Erdoğan, Tahran'a, Beyaz Saray'a göre, eskimiş bir mektupla gittikleri"ni kaydeden gazete, "Belki, mektubun ardından bir izleme notunun da yazılması gerekirdi" dedi.

Washington Post, yazarlarından Glenn Kesler imzasını ile yayımladığı analizinde 20 Nisan tarihinde Başkan Obama'nın, Brezilya Cumhurbaşkanı Lula da Silva'ya ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'a, geçen Ekim ayında ABD'nin yaptığı ancak sonuç alınmadığı öneriyi içeren 2 bucuk sayfalı bir mektup gönderdiğini kaydetti.

Söz konusu mektupta Obama'nın, "Bizim için İran'ın bin 200 kilo az zenginleştirilmiş uranyumunu ülkenin dışına çıkartılmasını öngören bir anlaşma, güveni artırır ve bölgesel gerilimleri azaltır" dediği belirtildiğini yazan WP, ABD'nin, Tahran anlaşmasına itiraz etmesinden şoke olan Brezilyalı yetkililerin, Obama'nın mektubun, Lula ve Erdoğan tarafından İran ile yapılan müzakerelerde kullanıldığını söylediklerine dikkat çekti.

Brezilya Dışişleri Bakanı Celso Amorin'in de "Ekim önerilerini, sapmadan uygulamaya cesaretlendirildik ve böyle yaptık. Hiç kimse, bize 'yüzde 20 oranında zenginleştirmeyi durdurmazsanız, anlaşmayı unutun' demedi" sözlerini de aktaran gazete, şöyle devam etti:
"ABD yetkilileri ise mutabık değil. Üst düzey bir ABD'li yetkili, mektubun, belirli bir problemin çözülmesine ilişkin olduğunu söyledi. O zaman, Türkler ve Brezilyalılar, İran'ın uranyumun tek bir defa yerine parça parça gönderilmesine ilişkin bir önemini kabul etmeye eğilimli görünüyordu. Yetkili, mektubun, onların yaptıkları bir şeye yanıtı olarak yazılmış. Orada bizler, 'yaptığınız, bizim aradığımızın iyice gerisinde kalıyor' diye işaret ediyorduk"

WP, aynı yetkilinin, müzakerelerin hemen öncesi Amerikalı yetkilileriyle Türk ve Brezilyalı muhatapları arasında çok sayıda görüşmenin yapıldığını, bu görüşmelerde yüzde 20 oranındaki uranyum zenginleştirilmesine son verilmesi dahil, ne olması gerektiğinin anlatıldığını belirtirken, "Konuşmalarda sürekli aynı şeyler tekrarlandı" ifadesini de yansıttı.


"Lula ve Erdoğan Tahran'a eskimiş mektupla gitti"

Buna karşın ABD yetkililerinin, "daha geniş kaygıları"nı ortaya koyan bir mektubun bulunmadığını da söylediklerine dikkat çekerken, "Bu nedenle Lula ve Erdoğan, Tahran'a daha önce yazılan ve Beyaz Saray'ın görüşüne göre, eskimiş mektup ile gittiler" diye yazdı.

Gazeteye göre, üst düzey ABD'li yetkili, de Lula ve Erdoğan'ın "Tahran Araştırma Reaktörü'ne perçinli hale geldiklerini" söylerken "Lula, oraya gitmek istiyordu. Bir rol oynamak istiyordu" ifadesini de kullandı.