Memur yoksullaşıyor

AKP’nin yaklaşık 10 yıllık iktidarı döneminde kamuda sözleşmeli ve taşeron firmalarda çalışan personelin sayısında patlama yaşandı. Sözleşmeli çalışanların sayısı 40 binden 250 bine, taşeronlarda çalışanların sayısı 10 binden 400 bine çıktı. 2002’de 72 bin olan ataması yapılmayan öğretmen sayısı 350 bine yükseldi.

Türkiye Kamu-Sen’in hazırladığı rapor, kamudaki personel tablosunu gözler önüne serdi. Memur maaşlarının AKP’nin iktidarda olduğu 9 yılda yüzde 30 eridiğine dikkat çekilen raporda şu değerlendirmelere yer verildi:

* Kamuda personele ayrılan kaynağın yetersizliği; ücretlilerin milli gelirden aldığı payın da yıldan yıla azalmasına neden oldu. 1999’da yüzde 8.83 olan personel harcamalarının milli gelirdeki payı 2006’da yüzde 7.43’e, 2011’de yüzde 6’ya kadar geriledi.

* Çıplak ücretler üzerinden hesaplamada en düşük ücretli memur ile en yüksek ücretli memur arasında 6.5 kat fark var. Ödenen tazminatlarla bu fark 20 katına kadar çıkıyor. Oysa bu oran Finlandiya’da 2.5, Fransa’da 2.3, Hollanda’da 2.2 ve İsveç’te 1.9 katı kadar.

* Ataması yapılmayan öğretmen sayısı 2002’de 72 bindi, bugün 350 bin. AB ülkeleriyle kıyaslanırsa Türkiye’de 300 bin dolayında öğretmen açığı var.

* Türkiye’de genç işsizlik oranı her geçen yıl artıyor. Bir milyona yakın üniversite, 750 bin meslek yüksek okulu ve yaklaşık 3 milyon lise mezunu işsiz.

* Kamuda sözleşmeli personel çalıştırılması istisnai bir durum olarak planlanmış. Son 10 yılda sözleşmelilerin sayısı 40 binden 250 bine çıktı.

* Kamudaki, istihdam edilen taşeron firma çalışanı sayısı 2000’li yılların başında 10 bindi, bugün 400 bini aştı.

* TBMM’de görev yapan 4-C’li personel bir yılda 11 ay 29 gün çalışırken, TÜİK’te 11 ay 21 gün, özelleştirme kapsamında diğer kurumlarda yılda 11 ay çalışıyor ve 1 ay maaş alamıyor.

*4 Kamuda 100’den fazla farklı ödeme şekli var. Aynı işi görmekte olanlar arasında büyük ücret farklılıkları var.

* 2012’de tespit edilen fazla çalışma ücreti saatte brüt 1.35 TL, ele geçen neti yaklaşık 1.10 TL. ILO’nun 29 ve 105 sayılı sözleşmelerine uyulmuyor.