Merkez Bankası'ndan karşılıksız çek açıklaması

Merkez Bankası karşılıksız çekler hakkında yayımlanan verilere ilişkin yazılı açıklama yaptı. 2011 yılında yapılan düzenleme ile Merkez Bankası bünyesinde bulunan Risk Merkezi işlemleri Türkiye Bankalar Birliği'ne devredildiğine dikkat çekilen açıklamada, Türkiye Bankalar Birliği nezdinde kurulan yeni sistemde, kişi ve kuruluşların sadece ödememe bilgilerinin değil zamanında yapılan ödeme bilgileri de toplanarak ödeme alışkanlıkları hakkında daha sağlıklı değerlendirme yapılmasına imkan veren bir veri seti oluşturulduğu vurgulandı.

Bu veri setinin tamamlanması sonrasında karşılıksız çıkıp çıkmadığına bakılmaksızın bankalara ibraz edilen tüm çek bilgileri de mevcut olacağından, karşılıksız çıkan çeklerin gelişimi hakkında daha doğru değerlendirmeler yapılması mümkün hale geleceğine işaret eden Merkez Bankası, "Bu itibarla, söz konusu veri tabanı tamamlanana kadar, çeklerin bankalar arasında hesaben tesviyesini sağlamak üzere 5941 sayılı Çek Kanunu ile Bankamız Kanunu'nun ilgili maddeleri çerçevesinde faaliyet gösteren Bankalararası Takas Odaları Merkezi'nde (BTOM) işlem gören çeklerin ve bu çeklerden karşılıksız kalanların adet ve tutarlarına ilişkin oranların bir gösterge olarak kullanılabileceği düşünülmektedir. Bu çerçevede, BTOM internet sitesinde (www.btom.org.tr) yayımlanan 'Bankalararası Takas Odalarına İbraz Edilip Karşılıksız Çıkan Çek Adet ve Tutarlarının Toplam İbraz Edilen Çek Adet ve Tutarlarına Olan Oranı' tablosuna esas teşkil eden verilere, Bankamız internet sitesi 'Veriler/Bankacılık Verileri' bölümünde yer alan 'Çeklere İlişkin Bilgiler' http://www.tcmb.gov.tr/yeni/bgm/bankacilik.yeni.html kısmından ulaşılabilecek" açıklaması yaptı.

 

'Haftalık ortalama verilerin takibi daha doğru bir değerlendime imkanı sunuyor'

Açıklamada, son dönemde kamuoyunda Merkez Bankası'nın internet sitesinde yayımlanan karşılıksız çek bilgilerine dayanılarak yanıltıcı yorumların yer aldığı görüldüğü belirtilerek risk merkezi bilgi değişimi kapsamında, bankalara ibrazında karşılıksız işlemi yapılan çeklerle ilgili verilerin değerlendirilmesinde bazı hususlara dikkat edilmesi gerektiği vurgulandı. Bankalar tarafından Merkez Bankası'na haftalık olarak bildirilen karşılıksız çeklerin aylık veriler olarak internet sitesinde yayımlandığına dikkat çekilen açıklamaya göre ancak, hafta sayısının aylara göre farklı olması nedeniyle verilerin aylık olarak karşılaştırılması yanıltıcı olabiliyor. Bu nedenle verilerin karşılaştırılabilir olması açısından tabloda yer verilen "Haftalık Ortalama" verilerinin takibi daha doğru bir değerlendirme imkanı sunuyor.

 

'Çek keşide etme yasağı karar adetinde yüksek montanın devam etmesi bekleniyor'

Mahkemeler tarafından yapılan bildirimlere göre Merkez Bankası tarafından duyurulan yasaklama kararları ise, 5941 sayılı Çek Kanunu'un 5. maddesi uyarınca karşılıksız çek keşide eden kişiler hakkında mahkemeler ve savcılıklar tarafından verilen çek hesabı açma ve çek düzenleme yasaklarının Adalet Bakanlığı Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) aracılığıyla Merkez Bankası'na yapılan bildirimler olup, aylık olarak Banka'nın internet sitesinde yayımlanıyor. Mart ayından itibaren görülen artışta 5941 sayılı Çek Kanununda değişiklik yapan 6273 sayılı Kanunun yürürlüğe girmesi ile birlikte, karşılıksız çek keşidecilerine verilen yasaklama kararlarına ilişkin sürecin hızlanmış olması ve buna bağlı olarak yargı aşamasında birikmiş kararların UYAP üzerinden gönderilmesi etkili oluyor. Bu itibarla, çek keşide etme ve çek hesabı açma yasağı karar adetlerindeki yüksek montanın devam etmesi bekleniyor.