Merkez Bankası'ndan şirket kredisi standartları açıklaması

Merkez Bankası'nın "Banka Kredileri Eğilim Anketi" sonuçlarına göre, standartların sıkılaştırılmasının ardındaki nedenler olarak, genel ekonomik faaliyetlere ilişkin beklentiler başta olmak üzere risk algısına ilişkin faktörler gösterildi.

Anket sonuçlarında, "Standartları gevşetici yönde etkileyen ana faktör diğer bankaların rekabeti olmuştur. 2015 yılının ikinci çeyreği için beklenti, standartlardaki sıkılaştırmanın süreceği yönündedir" denildi ve şu değermendirme yapıldı:

'Riskli müşterilerden alınan kârlar artırılıyor'

"İşletmelere kullandırılan kredilere uygulanan kredi koşul ve kurallarına bakıldığında; bankaların daha riskli olarak değerlendirdiği krediler üzerinden aldıkları kâr marjlarını artırmaya devam ettiği, vade koşulları, kredi ya da kredi limitinin büyüklüğüne ilişkin koşullar ile kredi sözleşmesi özel koşullarını gevşettiği görülüyor."

'Kredi talebi önceki çeyreğe göre geriledi'

Ocak-Mart döneminde genel olarak işletmelerin banka kredilerine olan talebi önceki çeyreğe göre gerilediğine işaret edilen açıklamada, "Krediyi kullanan firma ölçeği açısından bakıldığında; küçük ve orta ölçekli işletmelerin kredi talebi azalırken, büyük işletmelerin kredi talebi temelde aynı kalmıştır" denildi ve şu değerlendirme yapıldı:

'Uzun vadeli krediye talep artıyor'

"Vade yapısı ve para cinsi açısından krediler incelendiğinde; kısa vadeli kredilere olan talep temelde aynı kalırken, uzun vadeli kredi talebinin artışa geçtiği; Türk Lirası cinsinden açılan kredilere olan talep artarken, yabancı para cinsinden açılan kredilere olan talepteki azalışın sürdüğü gözlendi."

'Kredi talebildeki daralma ikinci çeyrekte sürecek'

Kredi talebindeki gerilemenin ardındaki nedenler olarak sabit yatırımlar ile diğer bankalardan alınan kredilerin gösterildiği belirtilen anket sonuçlarında, "Stok artırımı ve işletme sermayesi gereksinimi ile borcun yeniden yapılandırılması ve satıcıların peşin alımlarda uyguladığı iskonto ve kolaylıklar talebi artırıcı yönde etkileyen faktörler oldu. 2015 yılının ikinci çeyreği için beklenti, kredi talebindeki daralmanın süreceği yönündedir" denildi ve şu saptamaya yer verildi:

'Konut ve taşıt kredilerinde standartlar gevşetildi'

"Bireysel kredilere uygulanan standartların değişimi incelendiğinde, konut ve taşıt kredilerinde standartların gevşetildiği, diğer bireysel kredilere uygulanan standartların ise sıkılaştırıldığı görülmektedir. Konut kredilerinde standartların gevşetilmesinin ardındaki neden banka dışı mali kesimin rekabeti olurken, taşıt kredilerinde fon maliyetleri ve bilanço kısıtlamaları ile rekabet baskısına ilişkin faktörler standartların gevşetilmesinde etkili oldu."

'İhtiyaç kredilerinde standartlar sıkılaştırıldı'

Diğer bireysel kredilerde ise diğer bankaların rekabeti ile fon maliyetleri ve bilanço kısıtlamalarının gevşetici yöndeki etkisine rağmen tüketicilerin kredi itibarı ve genel ekonomik faaliyetlere ilişkin beklentiler standartların sıkılaştırılmasına neden olduğu belirtelen açıklamada, "Gelecek çeyrek dönem için beklenti; konut ve taşıt kredilerine uygulanan standartların temelde aynı kalacağı, diğer bireysel kredilere uygulanan standartların ise gevşetileceği yönündedir" denildi ve eklendi:

'Konut kredilerine talep artıyor, taşıt kredilerine azalıyor'

"Bireysel kredilere uygulanan koşul ve kurallar açısından bakıldığında; tüm bireysel kredi türlerinde bankaların uyguladığı koşul ve kuralları temelde aynı bırakmayı tercih ettiği görülmektedir. Yılın ilk çeyreğinde, konut ve diğer bireysel kredilerde talep artışı yaşanırken, taşıt kredilerine olan talep azaldı. Konut kredileri açısından bakıldığında, konut piyasasına ilişkin beklentilerin talep artışının ardındaki faktör olduğu görülüyor."

'Konut ve taşıt kredilerine talep azalacak'

Taşıt kredilerinde; taşıt piyasasına ilişkin beklentiler ile alternatif finansman kullanımı talepteki daralmanın nedenleri olduğunun da altı çizilen anket sonuçlarında, "Diğer bireysel kredilerde ise tüketici güveni, bireysel tasarruflar ile krediler üzerindeki vergi ve benzeri yükler talebi azaltıcı yönde etkilerken, dayanıklı tüketim mallarına yapılan harcama ve diğer bankalardan sağlanan krediler talep artışına neden oldu. 2015 yılının ikinci çeyreğinde; konut ve taşıt kredilerine olan talebin gerilemesi, diğer bireysel kredilere olan talebin ise artışını sürdürmesi bekleniyor" denildi ve şöyle devam edildi:

'Yurtiçi ve yurtdışı fonlama koşullarındaki sıkılaşma sürecek'

"Bankaların fon sağlama imkânlarının gelişimi incelendiğinde; yılın ilk çeyreğinde yurtiçi fonlama koşullarındaki sıkılaştırmanın sürdüğü görülüyor. 2014 yılının son çeyreğinde gevşetilmiş olan yurtdışı fonlama koşulları ise hem fonlama maliyetinin hem de diğer koşul ve kurallarının etkisiyle Ocak-Mart döneminde sıkılaştırılmıştır. 2015 yılının ikinci çeyreğinde, yurtiçi ve yurtdışı fonlama koşullarındaki sıkılaşmanın sürmesi bekleniyor."