Mihrimah Sultan'ın bağına inşaat

İstanbul’da özelleştirme kapsamına alınan 71 taşınmazdan biri de Erenköy’deki İstanbul İl Tarım Müdürlüğü binası ve arazisi. 21 bin 440 metrekarelik arazi Kanuni Sultan Süleyman’ın kızı Mihrimah Sultan tarafından ipekçiliği teşvik için dut fidanı, bağcılığı geliştirmek için vakfedilmişti. Parsel tapu kaydında da “bağ” olarak tescilli durumda. Araziyi imara açmak için daha önce yapılan imar planı değişikliği ve “kat karşılığı inşaat” ihalesi meslek odalarının açtığı davalar sonucu durdurulmuştu. Özelleştirme kapsamına alınan üzerinde 370 adet ağacın bulunduğu yeşil alan üçüncü kez yapılaşma tehdidi altında.

İstanbul İl Tarım Müdürlüğü hizmet binasının da bulunduğu Kadıköy Bağdat Caddesi’ndeki Mihrimah Sultan tarafından bağ çubuğu yetiştirilmek üzere vakfedilen arazi, üzerine konut ve ticari büro yapılmak üzere 23 Ağustos 2004 tarihinde “kat karşılığı arsa ihalesi”ne çıkarıldı. Konut ve ticari bürolarına karşılık Halkalı Ziraat Mektebi’nin bulunduğu arazide 12 bin metrekare kapalı alanlı yeni hizmet binası yaptırılacaktı.

Mimarlar Odası, Ziraat Mühendisleri Odası, Şehir Plancıları Odası, İnşaat Mühendisleri Odası, bu ihalenin iptali için İstanbul 6. İdare Mahkemesi’ne başvurdu. Dava dilekçesinde kişi başına 3.5-4 metrekare yeşil alan düşen Kadıköy’deki hazine arazileri öncelikle yeşil alan olarak düşünülmesi gerekirken kat karşılığı satılmasının kabul edilemez olduğu belirtildi.

İstanbul İl Tarım Müdürlüğü’nün buradan kaldırılması gerekli ise bu alanın herkese yeşil alana dönüştürülmesi gerektiği vurgulanarak “İçerisinde muhafaza edilmesi gereken içlerinde çok değerli ağaçların da bulunduğu 370 adet ağaç bulunuyor” denildi.

Tapuda bağ olarak görülen parselin son sahibinin 1927’de öldüğü, kadastro çalışmaları kapsamında aynı amaçla kullanılmak üzere Tarım Bakanlığı’na tahsis edildiği anımsatılarak “Tarımsal amaçla kullanılmak üzere vakfedilmiş bir arazidir” şerhi konulduğu belirtildi.

Bu nedenlerle ihalenin iptali istendi. İstanbul 6. İdare Mahkemesi de taşınmazın imar planında ayrıldığı amacı dışında kullanılmak üzere ihaleye çıkarılmasına ve kesinleşmiş yargı kararına dikkat çekerek ihalenin hukuka ve kamu yararına aykırı olduğuna hükmetti. Mahkeme 17 Aralık 2004 tarihinde oybirliğiyle ihalenin yürütmesini durdurdu.

Araziyle ilgili İstanbul 6. İdare Mahkemesi’nin kararında da yer verdiği başka bir iptal kararı daha bulunuyor. Meslek odaları 2003’te de Kadıköy 2. Etap 1/5000 ölçekli Nâzım İmar Planı’nın yürütmesinin durdurulması istemiyle mahkemeye başvurmuştu. İstanbul 3. İdare Mahkemesi de bölgenin yoğun bir yerleşik alan olduğu, mevcut yapı aynen korunmuşsa da büyük oranda sosyal ve teknik donatı alanı eksikliği bulunduğu gerekçesiyle planı iptal etmişti. Karar Danıştay 6. Dairesi’nce de onanarak kesinleşmişti.

Rant çevrelerinin ilgi odağı

Mimarlar Odası Genel Başkanı Eyüp Muhcu, bu bölgenin uzun süredir hükümete yakın kimi rant çevrelerinin ilgi alanında olduğunu belirterek “Yargı kararlarına rağmen hükümetin özelleştirme yoluyla tapuda ‘bağ’ tescili bulunan ve kısmen yeşil alan özelliği olan parsel yeniden yüksek yoğunluklu yapılaşmaya açılmak isteniyor. Bölgenin gereksinimlerine ve şehircilik ilkelerine aykırı bu girişimi yeniden durdurmak için hukuki girişimlerde bulunmaya devam edeceğiz” dedi.