NATO Zirvesi Şikago'da başlıyor

NATO Genel Sekreteri Anders Fogh Rasmussen, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün de katılacağı Şikago'daki NATO zirvesinin TSİ 22.15'teki resmi açılışından önce gazetecilere yaptığı açıklamada, ''İvedi çekilme yok. Operasyon başarılı oluncaya kadar Afganistan'da kalacağız'' dedi.

• FOTO GALERİ İÇİN TIKLAYINIZ

Fransa'nın kararının kendisini şaşırtmadığını söyleyen Rasmussen, Fransız muharip askerlerinin bu yılın sonuna kadar çekilme kararının ''seçim kampanyası sözü'' olduğunu ve bir siyasetçinin her zaman sözlerini tutması gerektiğine işaret etti.

NATO Genel Sekreteri ayrıca Fransa'nın planının, güvenliğin kontrolünün aşamalı bir çekilmeyle Afgan güçlerine bırakılmasını öngören NATO stratejisiyle de uyum içinde olduğunu belirterek, Fransa'nın yeni Cumhurbaşkanı François Hollande'ın başka şekilde destek vermeye hazır olduğunu ifade ettiğini kaydetti.

Rasmussen, ''Her şey eşgüdümlü bir şekilde ve İttifak içinde danışmalar temelinde yürütülecek. Bu dayanışmayı muhafaza edeceğimize güveniyorum'' diye konuştu.

Afganistan'da NATO kuvvetleriyle çarpışan Taliban yönetimi bugün yaptığı açıklamada, Afganistan'daki tüm NATO ülkelerinden Fransa örneğini izleyerek, ülkedeki askerlerini çekmeleri çağrısı yapmıştı.

Taliban'dan yapılan üç sayfalık açıklamada, Batı'da Afganistan'daki savaşa kamuoyu desteğinin azaldığı kaydedilerek, siyasi liderlerden halklarını dinlemeleri ve Afganistan'ı terk etmeleri istenmişti.

Öte yandan, zirveye katılan İtalya Başbakanı Mario Monti'nin ülkesindeki deprem felaketi nedeniyle programını yarıda keserek İtalya'ya döneceği bildirildi. Sözcüsü, Monti'nin zirvenin ilk günkü çalışmalarına katıldıktan sonra yarın sabah İtalya'da olacak şekilde ABD'den ayrılacağını ve toplantılarda ikinci gün İtalya'yı Dışişleri Bakanı Giulio Terzi'nin temsil edeceğini belirtti.

NATO Zirvesi Chicago'da başladı

NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi, ABD'nin Chicago kentinde NATO'nun en yüksek karar organı Kuzey Atlantik Konseyi'nin açılış oturumuyla başladı. McCormick Kongre Merkezi'nde düzenlenen zirvede, Türkiye'yi, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül başkanlığındaki heyet temsil ediyor. Türk heyetinde, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ve Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz da yer alıyor.

Toplantı öncesinde NATO Genel Sekreteri Anders Fogh Rasmussen ve ABD Başkanı Barack Obama, zirveye katılan, aralarında Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün de olduğu NATO üyesi ülkelerin devlet ve hükümet başkanlarını karşıladı ve her biriyle tek tek resmi fotoğraf çektirdi.

Karşılamanın ardından ise NATO harekatlarında görev yapan NATO askeri personelinin onuruna tören yapıldı, bu harekatlarda hayatını kaybeden personel için saygı duruşunda bulunuldu. Daha sonra sırasıyla, NATO Genel Sekreteri Rasmussen ve ev sahibi ülke sıfatıyla ABD Başkanı Obama açılış konuşmalarını yaptı ve toplantıya geçildi.
 

Zirvenin gündemi

ABD'de üçüncü, başkent Washington dışındaki bir kentte ise ilk kez düzenlenen NATO zirvesinde, 28 NATO üyesi ülkenin yanı sıra Afganistan konusundaki oturumla birlikte 60 kadar ülke ve kuruluş da temsil edilecek. Bu haliyle zirve, şidiye kadarki en geniş katılımlı NATO zirvesi olarak tarihe geçecek.

Zirvede ele alınacak ana konuları, ''akıllı savunma kavramı, balistik füze savunma sisteminin ara yeteneğinin ilanı, Afganistan, ortaklıklar ve İttifak'ın caydırıcılık ve savunma yapısının gözden geçirilmesi'' oluşturacak.
 

Akıllı savunma

Küresel kriz yüzünden savunma harcamalarında kısıtlamaya gidildiği bir dönemde NATO'nun, 21. yüzyıl güvenlik ortamının getirdiği tehdit ve sorunlarla başa çıkmasını sağlayacak savunma kapasitesini nasıl idame ettirileceği hususunun masaya yatırılacağı zirvede, bu bağlamda, ortak projeler yoluyla maliyeti düşürerek, kilit askeri kapasitelere sahip olmayı öngören ''akıllı savunma sistemi'' tartışılacak.

Zirvede onaylanması öngörülen ''akıllı savunma'' kavramıyla, NATO'nun öncelikli savunma ihtiyaçları belirlenip, bu hedefe yönelik somut projelere hangi ittifak üyelerinin ne şekilde katkı sağlayacakları kararlaştırılacak. İlk olarak NATO Genel Sekreteri Rasmussen tarafından ortaya atılan ''akıllı savunma'' kavramı, İttifak üyeleri arasında dayanışma ve paylaşımı öne çıkarıcı, füze savunma sistemi, insansız uçaklarla satıh gözetleme (AGS), ağır hava köprüsü kanadı (HAW) ve ortak istihbarat, gözetleme ve keşif (JCGISR) gibi NATO içinde daha önce onaylanan projeleri de kapsıyor.

Chicago'daki NATO zirvesinde de ''akıllı savunma'' kapsamına alınması beklenen 20'den fazla projenin öncü ve katılımcı ülkeleri belirlenecek. Türkiye'nin de bu kapsamda, aralarında deniz güvenliği ve uçuş sistemleri gibi konular da olan bazı projelerde öncülük yapması öngörülüyor.
 

Füze savunma sistemi

NATO'nun 2018 yılında dört aşamanın tamamlanmasıyla birlikte tam kapasiteyle faaliyete geçecek balistik füze savunma sistemi de zirvenin önemli gündem maddelerinden. Bir unsurunu da Kürecik'te konuşlandırılan erken uyarı radarının oluşturduğu füze savunma sisteminde ilk operasyonel kapasiteye ulaşıldığı zirvede ilan edilecek.

NATO Genel Sekreteri Rasmussen de zirve öncesinde gazetecilere yaptığı açıklamada, ciddi tehditlerle karşı karşıya olunan günümüzde, füze tehdidine karşı kendini savunmanın kaçınılmaz gereklilik olduğunu söyledi.
 

Afganistan

Zirvenin en önemli gündem maddelerinden bir diğeri de Afganistan. Zirvenin ikinci gününde, müttefik ülkelerin yanı sıra, NATO üyesi olmayan ancak bu ülkedeki ISAF harekatına katkı sağlayan ülkeler ile BM, AB ve Dünya Bankası gibi kuruluşların temsilcilerinin katılacağı geniş katılımlı bir oturum düzenlenecek.

Afganistan'da ISAF'ın misyonunu 2014 yılı sonuna kadar sona erdirme ve güvenliği Afgan yetkililere devretme kararı alan NATO, Chicago'daki zirvede de bu plana bağlılığını yeniden teyit edecek.

NATO'nun, muharip misyonunu sona erdireceği 2014 sonrasında da Afganistan'a desteğini çeşitli yöntemlerle devam ettirmesinin yollarının ele alınacağı zirvede, bu çerçevede Afgan ordusuna eğitim ve danışmanlık gibi faaliyetlerin sürdürülmesi üzerinde durulacak.

Afgan güvenlik güçlerinin 2014 sonrasında etkinliğini ve sürdürülebilirliğini koruyabilmesi için yıllık 4,1 milyar dolarlık maddi desteğin gerektiği tespiti çerçevesinde, zirvede üye ülkelerin bu hedefe ne kadar katkıda bulunabilecekleri masaya yatırılacak.
 

Rasmussen: Afganistan'dan acele terk olmayacak

NATO Genel Sekreteri Rasmussen de zirve öncesinde gazetecilere açıklamasında, uluslararası toplumun, Afgan güvenlik güçlerine finansman desteği sağlamaya devam edeceği konusunda iyimser olduğunu söyledi. Bir dizi ülkenin Afgan güvenlik güçlerine önemli miktarda katkı yapacaklarını açıkladığına işaret ederek, ''Dolayısıyla iyimserim'' diyen Rasmussen, ''Afganistan'ın teröristler için yeniden barınak haline gelmemesi için bu ülkede olduklarını'' dile getirdi.

ABD ve Avrupa ülkeleri kamuoyunun Afganistan'daki savaşa muhalefeti giderek artarken, Fransa'nın yeni seçilen Cumhurbaşkanı François Hollande'ın NATO ülkeleri tarafından kararlaştırılan tarihten iki yıl önce, yani bu yıl sonuna kadar tüm Fransız muharip askerlerini Fransa'dan çekeceğini açıklaması, uluslararası toplumun Afganistan'a yönelik taahhütlerinin devamı konusunda soru işaretleri yaratsa da Rasmussen bugün bu kaygıları giderici sözler sarf etti.

İttifak'ın Afganistan'a yönelik taahhütlerinin sürdüğünü ve operasyon başarılı oluncaya kadar da bunun böyle devam edeceğini vurgulayan Rasmussen, ''Afganistan'dan çıkış için acele edilmeyecek. Hedefimiz, stratejimiz ve takvimimiz değişmedi'' dedi.
 

Ortaklıklar

Zirvenin bir diğer önemli gündem maddesini de ortaklıklar konusu oluşturacak. NATO müttefikleri, Batı Avrupa'dan Doğu Asya'ya, Güney Pasifik'ten Kuzey Afrika'ya, dünya genelindeki ortaklarıyla kilit güvenlik konularını tartışacak.

NATO misyonlarına en fazla mali ve askeri katkı yaptıkları için zirve kapsamında liderler seviyesinde düzenlenecek özel toplantıya 13 ülke çağrıldı. Bu 13 ülke, Arap coğrafyasından Katar, Birleşik Arap Emirlikleri, Ürdün ve Fas, Asya-Pasifik'ten Japonya, Güney Kore, Avustralya ve Yeni Zelanda, Avrupa'dan da İsveç, Finlandiya, İsviçre, Avusturya ve Gürcistan olarak sıralanıyor.

Zirve aslen bir genişleme olmasa da, üyelik perspektif umudu olan 4 ülke, Bosna-Hersek, Makedonya, Karadağ ve Gürcistan'ın katılacağı bir oturum da yapılacak.