Newsweek'ten Erdoğan analizi

Newsweek, Matthews Owen imzası ile yayımladığı geniş analizinde Başbakan Erdoğan için "Doğu Yıldızı" başlığı altında "Türkiye'nin başbakanı, Batı'ya karşı durduğu için doğuda kahraman oldu. Ancak, onu harekete geçiren İslam değil" spotunu kullandı.

Başbakan Erdoğan'ın risk almayı sevdiğine dikkat çekilen analizde "Kendisi iktidara getiren 2002 yılındaki ezici seçim zaferinden bu yana Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye'nin kurulu düzene, yani partisini fazla İslami olduğu için kendisini ve partisini yasaklamaya çalışan, laikliğe bağlı ordu ve yargıya karşı defalarca zar attı. Ve kazanmaya devam ediyor" yorumu yapıldı.
 

"Asıl mesele Türkiye'yi yeniden şekillendirmek için yetki alıp almadığıdır"

"Baştan beri asıl mesele, Erdoğan'ın, kendi imajına göre Türkiye'yi yeniden şekillendirmek için halktan yetki alıp almadığıdır" diye yazan Newsweek, şöyle devam etti:

"Bu düşünce Washington'u dehşete düşürüyor. Bu, laik Türklerin, Erdoğan'ın, İslami din adamlarını, ülkenin gece hayatını kontrol altına almalarına izin vermesi yönünde kaygılarının çok ötesinde bir şeydir. Korkulan, başbakanın, Türkiye'yi Batı ittifaklarından uzaklaştırıp bunun yerine Ortadoğu'daki ABD karşıtları ile güç birliği yapmasıdır. Son dönemde tedirginlik her zamankinden daha çok hissediliyor."

Newsweek, Erdoğan'ın İran ve İsrail politikalarını örnek vererek Türkiye'nin, uzun bir süreden beri Amerika'nın en yakın Müslüman müttefiki olduğunu, "canlı bir demokraside cami ile devleti ayrı tutma formülü"nün de, bölgenin geri kalan kısmı için bir "model" gibi göründüğünü belirtirken de "Acaba, Wall Street Journal başyazarı Robert L. Pollock'un, Erdoğan'ın, ülkeyi 'çılgınlığa iten bir ulusal çöküşüne sürüklediği yönündeki uyarısı haklı olabilir mi" sorusunu da sordu.

Bunu anlamanın tek yolunun "hararetli" söylemleri bir kenara bırakıp "gizemli" başbakana bakmak olduğunu da yazan Newsweek, Başbakan Erdoğan'ın, 1990' yıllarındaki söylemlerinin çeşitli örnekleri verdikten sonra dostlarının, Erdoğan'ın değiştiğini yönündeki sözlerine de dikkat çekti.
 

"Erdoğan kendisini bir çok soruyu çözmeye adadı"

Londra'daki analist Grenville Byford'un Erdoğan'ın başbakan olarak kendisini "Kürt azınlığı hakları, askerlerin dokunulmazlığı, Yunanistan ve Ermenistan ile ilişkileri" gibi birçok sorununu çözmeye adadığını söylediğini aktardı.

Newsweek, AKP'nin iktidara geldikten sonra, zina ve türban olmak üzere, "sadece iki defa dini niteliği olan yasal düzenlemeleri geçirmek için çalıştığı"nı kaydettiği analizinde Erdoğan'ın Rusya Başbakanı Vladimir Putin gibi "bir sokak dövüşçüsünün dürtüleri" olduğunu savunurken de Doğan Grubu'na verilen 2.5 milyar dolarlık ceza üzerinde durdu.
 

"Batı'yı en çok Ahmedinejad ve gibileriyle dostluğu kaygılandırıyor"

Siyasi gözlemcilerin "Erdoğan'ın giderek daha soğuk ve kibirli hale geldi" ifadelerinin aktarıldığı analizde "Türkiye'nin Batılı müttefikleri en çok Erdoğan'ın İran Cumhurbaşkanı Ahmedinejad gibileri ile olan yakın dostluğunun kaygılandırdığı" da yorumu yapıldı.

Newsweek, Erdoğan'ın Ahmedinejad'a "iyi dostum" olarak hitap etmesinin Beyaz Sarayı "çıldırttığı"nı öne sürdü ve Erdoğan'ın, kendisine "küçük ortak" muamelesinin yapılmasından "nefret ettiği"ni, Batılı güçlerin ise, Türkiye'yi böyle görme eğiliminde olduğunu yazdı.
 

"Türkiye'nin dış politikası gündemine iş çıkarları yön veriyor"

ABD Alman Marshall Fonu'ndan İan Lesser'in de Türkiye'de tüm diplomatik girişimlerin Batı tarafından yapılması gerekmediği hissiyatının bulunduğu değerlendirmesine dikkat çekildiği analizde bu tutumu ve Erdoğan'ın İsrail'e yönelik ağır eleştirilerin kendisinin birçok Arap'ın gözünde kahraman haline getirdiğini belirtilerek "Ancak aslında Türkiye'nin dış politika gündemine, İslami kimlikten çok ülkenin iş çıkarları yön veriyor" görüşü dile getirildi.

Bu çerçevede Lesser "Türkiye'deki büyüme, Avrupa'dan değil, Rusya, Orta Asya ve Körfez'den geliyor" derken Türkiye'nin doğuya yönelmek gibi stratejik bir kararının olmadığını da vurguladı.

Newsweek, Almanya ve Fransa liderlerinin Türkiye'nin AB üyeliğine reddettiğine işaret ederek Erdoğan'ın yakın çevresine dayanarak bu reddetmenin Erdoğan'a "sert bir darbe" oluşturduğunu savundu.

Byford'un Erdoğan'ın, "Batı ile ilişkide temel bir değişimi aradığı" sözlerine de yer veren Newsweek, analizine şu sözlerle nokta koydu:

"Şimdi onun 1 numara hedefi, Türkiye'nin geleceğinin gerçek hakemlerinin, generallerden çok halk olmasını sağlamaktır. Bu insanlar, kibirliği ve muhalefeti susturmaya yönelik sakar girişimleri nedeniyle zamanı gelince oylarıyla iktidardan indirecekler. Ancak eğer o zamana kadar Türkiye, kendisiyle ve komşularıyla daha barışık hale gelmiş ise o zaman Erdoğan'ın oynadığı kumar, çok iyi bir kazanç sağlamış olacaktır."