"Nükleer santral ihalesi hukuken sona erdi"

TMMOB Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Soğancı yaptığı açıklamada, nükleer santrallerle ilgili yasal düzenlemelere ilişkin yargı süreci devam ederken ihaleye çıkılmasının başlı başına bir sorun olduğunu belirterek, TMMOB'nin "Nükleer Güç Santrallerinin Kurulması ve İşletilmesi ile Enerji Satışına İlişkin Kanun Kapsamında Yapılacak Yarışma ve Sözleşmeye İlişkin Usul ve Esaslar ile Teşvikler Hakkında Yönetmelik'in" iptali için dava açtığını hatırlattı. 

Soğancı, şöyle devam etti:
"Danıştay 13. Dairesi söz konusu dava çerçevesinde Yönetmeliğin 7. maddesinin yürütmesinin durdurulmasına karar vererek, diğer maddeleri yönünden ise yürütmenin durdurulması talebimizi reddetmişti. Bu karara karşı, Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna itiraz ettik ve Kurul, itirazımızı kısmen kabul ederek, yönetmeliğin 'yer tahsisi' başlıklı 5. maddesi ve 'Aktif elektrik enerjisi birim satış fiyatını oluşturma usul ve esasları' başlıklı 10. maddesinin de yürütmesinin durdurulmasına karar verdi. Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'nun kararıyla birlikte yürütmesi durdurulan maddeler, nükleer santral ihalesini geçersiz konuma koymuştur. 'Yer tahsisi' başlıklı maddenin ve teklifte sunulan birim satış fiyatına ilişkin esasları belirleyen maddenin yürütmesinin durdurulması ile ihalenin temeli ortadan kalkmıştır."

Kurul: Yer tahsisi sözleşmeye bırakılmaz

Kararda, yer tahsis koşullarının sözleşmeye bırakılamayacağının belirtildiğinin altını çizen Soğancı, "Yargı yönetmelik çerçevesinde TETAŞ ile sözleşme imzalayan şirkete yer tahsisi yapılması, santralin kurulacağı yerin bakanlık tarafından belirlenip, şartnamede belirtilmesi ve yer tahsis şartlarını kapsayan ayrı bir sözleşmenin ilgili kurum veya kuruluş ile şirket arasında yapılmasına ilişkin maddenin yürütmesinin durdurulmasının gerekçesini, 5710 sayılı Nükleer Güç Santrallerinin Kurulması ve İşletilmesi ile Enerji Satışına İlişkin Kanun'a dayandırdı" dedi.

İdari Dava Daireleri Kurulu'nun, Anayasa'ya göre "belirli temel konuların ve bunun sınırlarının Yasa'da belirlenmesinden sonra bu alana ilişkin ayrıntılı düzenlemenin ilgili bakanlık tarafından hazırlanıp, Bakanlar Kurulu onayı ile yürürlüğe girecek yönetmeliğe bırakılmasını" yetki devri olarak nitelendirmediğini ifade eden Soğancı, Kurul'un "Ancak, bu amaçla çıkartılacak yönetmelikte, 5710 sayılı Kanunun 3. maddesinin 3. fıkrasında sayılan konularda, ayrıntılı düzenlemelere yer verileceği de tartışmasızdır" saptamasında bulunduğunu kaydetti.

Kurul tahsis şartlarına itiraz etti

Soğancı, böylece yer tahsis şartlarının kurumla şirket arasında yapılacak sözleşme ile belirlenmesine itiraz eden Kurul'un, yönetmelikte gerekli düzenlemelerin yapılmadığına hükmederek ilgili maddenin yürütmesini durdurduğunu ifade ederek, şöyle dedi:
"Gerekçesi de '...anılan maddenin 3. fıkrasında, yer tahsis şartlarını kapsayan ayrı bir sözleşmenin ilgili kurum veya kuruluş ile şirket arasında yapılacağı öngörülmek suretiyle, yer tahsisine ilişkin koşulların yönetmelikle belirlenmek yerine ilgili kurum veya kuruluş ile şirket arasında yapılacak sözleşmeye bırakıldığı, diğer bir anlatımla bakanlık tarafından belirlenen santralın kurulacağı yerin şirkete hangi koşullarda tahsis edileceğine ilişkin kurallara yönetmelikte yer verilmediği anlaşıldığından, anılan yönetmelik hükmünde ve bu madde yönünden Dairece verilen yürütmenin durdurulması isteminin reddi kararında hukuka uyarlık görülmemiştir."

Teklifler maddesinin iptaline ilişkin gerekçe

Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'nun, ihalede katılımcıların sunacağı tekliflerin usul ve esaslarını belirleyen, yönetmeliğin 10. maddesinin yürütmesinin durdurulmasını da, birim satış fiyatlarına Ulusal Radyoaktif Atık Hesabı (URAH) ve İşletmeden çıkarma Hesapları (İÇH) katkı paylarının da dahil edilmesinin 5710 sayılı nükleer santral kurulumuna ilişkin yasaya aykırı olduğuna dayandırdığını kaydeden Soğancı, Kurul'un, 5710 sayılı Yasa'daki "Ayrıca santralın faaliyeti süresince oluşacak atıkların taşınması, depolanması ve/veya bertaraf edilmesi ile ilgili her türlü finansal maliyetlerin ve santralın işletme süresinin sonunda işletmeden çıkarma masraflarının karşılanması için oluşturulacak hesapların her birine 0.15 cent/kWh (ABD Doları cinsinden) katkı payı ödemekle yükümlüdür" düzenlemesine de atıfta bulduğunu kaydetti.

"Kurul, Danıştay'ın yarışmaya katılacaklarda aranacak şartlar maddesininin iptalini yerinde buldu"

Soğancı, "Kurul, AKP Hükümeti'nin yönetmelik aracılığıyla dolaylı yoldan kamuya yük bindiren düzenlemesini iptal etmiştir. Kurul, Danıştay 13. Dairesi'nin yönetmeliğin 'yarışmaya katılacaklarda aranacak şartlar' başlıklı 7. maddesindeki yarışmaya teklif verenlerin nükleer santral işletmeciliği deneyimi olan şirketlerle 'anlaşma yapılacağına dair niyet mektuplarının bulunması', süpervizörlük anlaşması yapılmasına yönelik olarak da 'veya anlaşma yapılacağına dair niyet mektuplarının bulunması' yönündeki ibarelerin yürütmesini durdurmasını da yerinde buldu" dedi.

Soğancı, tek katılımcı olmasına rağmen devam ettirilen, teklif fiyatı yüksek olmasına rağmen aynı şirketten hukuken geçersiz tekliflerle sonuçlandırılmaya çalışılan, yaratılan hukuki karmaşa içerisinde süre uzatımına gidilen nükleer santral ihalesinin, yargının verdiği yönetmeliğe ilişkin yürütmeyi durdurma kararıyla hukuken sona erdiğini belirtti.