OECD raporunda hava kirliliği

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) tarafından hazırlanan, ''Çevresel Performans İnceleme Raporu: Türkiye'' raporunda, ''Bazı kent ve sanayi bölgelerinde kükürtdioksit ve azotoksit parçacıklardan kaynaklanan yerel hava kirliliğinin ulusal hava kalitesi standartlarını aştığı'' ifade edildi.
Raporda, ''inceleme döneminde Türkiye'nin kükürtdioksit ve karbonmonoksit emisyonlarının ekonomik kalkınmadan ayrılması konusunda önemli bir gelişme kaydettiği'' vurgulandı.

Evsel ısınma için yüksek oranda kükürt içeren kömür kullanımının yasaklandığına ve bunun yerine kentlerde üst düzeyde doğalgaz kullanımının yaygınlaştırıldığına dikkat çekilen raporda, Türkiye'nin ayrıca, önemli bir linyit işleme kapasitesi geliştirdiği belirtildi.

''Yeni Enerji Verimlilik Kanunu'' ve ''Elektrik Üretimi için Yeni Enerji Kaynaklarının Kullanımına ilişkin Kanun''un, enerji verimliliğini ve yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımını desteklemeyi amaçladığı belirtilen raporda, doğal gaz, LPG ve biyodizelin vergi oranlarının diğer yakıt türlerine göre daha düşük olduğu ifade edildi.

Kömür yakıtlı tüm elektrik santrallerinin, ''baca gazı kükürt giderme üniteleri'' ile donatıldığı kaydedilen raporda, şöyle devam edildi:
''Ulaştırma sektöründe, motorlu taşıtlardan kaynaklanan emisyonlara ilişkin çeşitli düzenlemeler ve motorlu yakıtlara ilişkin kalite standartları, taşıt filolarının yenilenmesini teşvik ederek, katalitik konvertörlü araç sayısı oranının artmasını sağlamıştır. Kurşunlu benzin kullanımı 2004 yılında yasaklanmıştı. Yüksek vergiler ve bölgedeki tedarik koşulları nedeniyle Türk benzin ve dizel fiyatları (bugünkü döviz kurlarına göre) OECD üyesi ülkeler arasında en yüksek seviyelerde yer almaktadır.
Ancak daha yapılacak çok şey bulunmaktadır. Bazı kent ve sanayi bölgelerinde kükürtdioksit ve azotoksit parçacıklarından kaynaklanan yerel hava kirliliği ulusal hava kalitesi standartlarını aşmaktadır. İnceleme döneminde, orta ölçekli katı yakıtlı tesislerin kükürtdioksit emisyon standartlarının güçlendirilmiş olmasına rağmen, yüksek kükürtlü petrol kullanan elektrik santrallerinin emisyon standartları hala AB düzenlemeleri ile karşılaştırıldığında hafif kalmaktadır. 2000-2001 yıllarındaki dikkat çekici bir düşüşün ardından, kara yolu yük ve yolcu trafiğinin ikisi de hızla artmış ve şehir merkezlerindeki de dahil olmak üzere önemli bir kirlilik kaynağını oluşturmuştur.''

Bazı motor yakıtlarına ve taşıtlara uygulanan vergilerin hava kalitesi üzerindeki etkilerini gösteremediği vurgulanan raporda, şu görüşlere yer verildi:
''Mesela, yüksek kükürtlü dizel yakıta uygulanan vergi oranı düşük kükürtlü yakıta uygulanandan daha düşüktür. Karbondioksit emisyonları artmaya devam etmektedir. Elektrik fiyatlarına ilişkin çapraz sübvansiyonlar bulunmaktadır. Türkiye'nin, Avrupa'da ısıtma için güneş enerjisini geniş çaplı olarak kullanan ilk ülke olmasına rağmen, yenilenebilir kaynakların ısıtma potansiyeli etkin bir biçimde kullanılmamaktadır. Demir yolu ağının önemli bir şekilde güncellenmesine rağmen, demir yolu yük trafiği artmamıştır ve demir yolu yolcu trafiği düşmüştür.''

"Standartlar AB mevzuatı ile uyumlu hale getirilsin"

Raporda, hava kirliliğine neden olan kimyasal maddelerin emisyonlarının azaltılmasına ilişkin bazı önerilere de yer verildi.

''Hava emisyonları ve yakıt kalitesi ile ilgili olanlar dahil olmak üzere düzenleyici standartların güçlendirilmesi, bu standartların AB mevzuatı ile uyumlu hale getirilmesi ve etkin ve verimli bir şekilde uygulanmalarının temin edilmesi gerektiğine'' işaret edilen raporda, öneriler şöyle sıralandı:

-Motorlu taşıtlar ve konutlar için daha temiz yakıtların kullanımının teşvik edilmesine devam edilmesi,

-Sabit ve hareketli kaynakların havaya emisyonlarının azaltılmasına yönelik ekonomik araçların geliştirilmesi, yakıtlara ve motorlu taşıtlara uygulanan mevcut vergilerin hava kirliliği azaltma hedeflerini destekleyecek şekilde incelenmesi ve revize edilmesi,

-Enerji, ulaştırma, sanayi, konut ve servis sektörlerinde enerji verimliliğin geliştirilmesine yönelik çabaların, hava kirliliğinin azaltılması ve sera gazı emisyonlarının kontrol altına alınması dahil olmak üzere ilgili çoklu faydaların elde edilmesini sağlayacak şekilde sürdürülmesi ve güçlendirilmesi,

-Hava emisyon envanterlerine yeni kirleticilerin eklenmesi, ortam hava kalitesi izlemenin geliştirilmesi, 'hava kalitesinin değerlendirilmesine' ilişkin yönetmelik tasarısının kabul edilmesi ve uygulanması dahil olmak üzere hava yönetimi bilgi tabanının geliştirilmesine yönelik çabaların sürdürülmesi ve güçlendirilmesi.