ÖSYM yeniden yapılandırılıyor

Komisyon, teklifi alt komisyon metni üzerinden görüştü. Teklife göre, ÖSYM'nin adı ''Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı'' şeklinde değiştirilecek. Başkanlık, idari ve mali özerkliğe sahip, YÖK ile ''ilgili'', merkezi Ankara'da bulunan özel bütçeli bir kuruluş olacak.

Başkanlık, başta yüksek öğretim kurumlarında ön lisans, lisans veya lisansüstü öğrenim görecek adayların puan sıralamasına göre tespiti veya yerleştirilmesi ile yüksek öğretim kurumlarında atama veya yükselmelerde esas alınan sınavlar olmak üzere, her türlü bilim, yetenek veya yabancı dil sınavları ile gerektiğinde yerleştirme işlemlerini yapacak.

Görevlerini bağımsız olarak yerine getirecek Başkanlığa, hiçbir organ, makam, merci veya kişi talimat veremeyecek. Kurumun Başkanı, devlet üniversitelerinde görev yapan profesör unvanına sahip öğretim üyelerinden, YÖK'ün önereceği 3 aday arasından müşterek kararname ile 4 yıllığına atanacak. Süresi dolan başkan, bir defaya mahsus olmak üzere yeniden atanabilecek.

Görev süresi dolmadan başkanın görevine son verilemeyecek, ancak atanmak için gerekli şartları taşımadığı ya da kaybettiğinin tespit edilmesi veya görevini yerine getiremeyeceğinin YÖK Genel Kurulu kararıyla tespit edilmesi ve resmi sağlık kurulu raporu ile belgelenmesi halinde görev süresi dolmadan atandığı usule göre görevden alınabilecek. Başkanlığın karar organı yönetim kurulu, başkan ve yardımcıları dahil 7 üyeden oluşacak ve görev süreleri 4 yıl olacak.

ÖSYM başkan ve yardımcıları, tam zamanlı görev yapacak ve lisansüstü tez danışmanlığı hariç hiçbir kurum ve kuruluşta ücretli iş yapamayacak. Başkanlıkta sözleşme ile yerli ve yabancı uzman istihdam edilebilecek. Bunların sayısı tüm üniversitelerdeki öğretim elemanlarının yüzde 5'ini geçemeyecek.

2 yıl süreyle görev yapamayacak

Başkan ve diğer ilgili görevliler, görevlerinin sona ermesinden itibaren 2 yıl süreyle, başkanlık tarafından yapılan sınavlara yönelik hazırlık kursları veya yayınlarla ilgili faaliyet gösteren özel hukuk hükümlerine tabi tüzel kişiliklerde ya da bunların iştiraklerinde görev alamayacak, bu tür işlere ortak olamayacak ve bu tüzel kişilerden ya da iştiraklerden gelir sağlayacak ya da sağlayabilecek doğrudan ya da dolaylı ilişkiye giremeyecek. Bunların eşleri, çocukları ile ikinci dereceye kadar kan ve kayın hısımları, bunların görevleri süresince, başkanlık tarafından yapılan sınavlara yönelik hazırlık kursları veya yayınlarla ilgili faaliyet gösteren kamu kurum ve kuruluşları dışındaki tüzel kişiliklerde ya da bunların iştiraklerinde görev alamayacak ya da bu tür işlere ortak olamayacak ve bu tüzel kişilerden ya da iştiraklerden gelir sağlayacak ya da sağlayabilecek doğrudan ya da dolaylı ilişkiye giremeyecek. Başkanlık personeli, ayda 60 saati geçmemek üzere fazla mesai yapabilecek.
 

Elektronik ortamda sınav

Sınavlar, basılı veya elektronik ortamda ve adaylara soruların aynı anda sorulduğu eş zamanlı olarak yapılabilecek. Sınavlar ayrıca, alan ve zorluk düzeyine göre tasnif edilerek güvenli biçimde saklanan bir soru havuzundan, her bir adaya aynı ya da farklı zamanlarda, farklı soruların adayın verdiği cevaplara göre de değişebilen biçimde sorulmasına izin verecek şekilde, elektronik ortamda da gerçekleştirilebilecek. Elektronik ortamda yapılan sınavların kayıtları ile basılı ortamda yapılan sınavların cevaplarına ait elektronik veriler asgari 10 yıl süreyle arşivlenerek güvenli bir ortamda saklanacak. Sınavlarda kullanılan soru kitapçıkları, sınav sonuçlarının ilanından 1 yıl sonra, cevap kağıtları ise 2 yıl sonra imha edilebilecek.

Sınavlarla ilgili her türlü açıklama, başvuru ve sınav sonuçlarının adaylara duyurulması, başkanlığın internet sayfasında yapılacak. Bu duyurular tebliğ hükmünde olacak. Soruların hazırlanması, soru havuzunun oluşturulması ve şifrelenmesi, basılı veya elektronik ortamda yapılan sınav sorularının güvenliğinin sağlanması hususlarına ve sınav türlerine ilişkin usul ve esaslar ile sınavlarda görev alacakların uyması gereken hususlar yönetmelikle düzenlenecek.

Sınav soruları ile bunları hazırlamakla görevlendirilen kişilerin kimlikleri gizli tutulacak. Soru havuzundaki sorular, hiçbir koşul altında kısmen ya da tamamen üçüncü şahıslara verilemeyecek. Adli kovuşturmalarda soru havuzuna erişim için ise Bakanlar Kurulu'nun izni gerekecek. Sorular ve cevapları, yapılan sınav sona erdikten sonra Yönetim Kurulu kararıyla açıklanabilecek.
 

Sinyal karıştırıcı kullanılabilecek

Sınavların yapıldığı binalarda sınav öncesinde ve sınav sırasında ''sinyal karıştırıcı'' ve benzeri cihazlar kullanılabilecek. Sınav güvenliğinin sağlanması amacıyla, genel kolluk görevlileri ile bunların gözetiminde olmak üzere özel güvenlik görevlileri, herhangi bir emir veya karar olmasına bakılmaksızın, adayların ve sınavın yapıldığı binaya girme hakkına sahip olan diğer kişilerin üstünü ve eşyasını teknik cihazlarla, gerektiğinde el ile kontrol etmeye ve aramaya yetkili olacak. Görevli olması nedeniyle sınav süresince sınavın yapıldığı bina ve salonlara girmek isteyenler, sorulmaksızın kimliklerini gösterecek.
 

Cezalar

Gizli olan bilgileri, hukuka aykırı olarak elde eden veya elinde bulunduran kişi, fiili daha ağır cezayı gerektiren başka bir suç oluşturmadığı takdirde, 1 yıldan 4 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacak. Bu bilgileri ifşa eden kişilere, 2 yıldan 5 yıla kadar hapis ve 5 bin güne kadar adli para cezası verilecek. Sınavlarda, ses veya görüntü nakleden cihaz kullanarak kopya çeken veya kopya çekilmesine aracılık edenler, başka bir adayın yerine sınava giren veya kendi yerine bir başkasının sınava girmesine katkı sağlayanlar, kopya çektirilmesine imkan sağlayanlar, fiili daha ağır cezayı gerektiren başka bir suç oluşturmadığı takdirde, 1 yıldan 4 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacak.

Sınav sonuçlarını adayın lehine veya aleyhine olacak şekilde değiştiren kişilere, fiili daha ağır cezayı gerektiren başka bir suç oluşturmadığı takdirde, 3 yıldan 8 yıla kadar hapis cezası verilecek. Sınavda kopya çektiği tespit edilen adayın sınavı, Yönetim Kurulu kararı ile iptal edilecek. Bu aday, sınavın yapıldığı tarihten itibaren 2 yıl süreyle Başkanlık tarafından yapılan hiçbir sınava aday olarak başvuramayacak ve giremeyecek. Sınavı iptal edilenlerin, iptal kararı verilmeden önce, bu sınavdaki başarısına dayalı olarak bir kamu görevine atanmış veya sair bir hak iktisap etmiş olması halinde, ilgili kurum yetkilileri tarafından görevine derhal son verilecek ve sağlanan hak geri alınacak. Bu tür suçların bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, verilecek cezalar yarı oranında artırılacak.

Gizlilik ihlali suretiyle soruların elde edilmiş olmasından yararlanarak kopya çektiği için kendisiyle ilgili sınavın iptaline karar verilen adayın, soruların kimler tarafından temin edildiği ve ne suretle eline geçtiği hususunda bilgi vermesi halinde, Yönetim Kurulu kararıyla, sınava giriş yasağının süresi kısaltılabileceği gibi yasak tamamen de kaldırılabilecek. ÖSYM'nin yeniden yapılandırılması 1 yıl içinde tamamlanacak. Bu sürede yürürlükteki mevzuat uygulanacak.

Vakıf üniversiteleri kuruluyor

Teklifle, İstanbul Gelişim Üniversitesi, Alanya Hamdullah Emin Paşa Üniversitesi, Üsküdar Üniversitesi, Bursa Orhangazi Üniversitesi, Türk Hava Kurumu Üniversitesi, Ankara Bilge Üniversitesi, Altın Koza Üniversitesi ve Gedik Üniversitesi adlarıyla yeni vakıf üniversiteleri kurulması da öngörülüyor. Tüm lise ve dengi okul mezunları, Polis Meslek Yüksekokulları ile akademilerine girebilecek. Yürürlükteki düzenlemeye göre, ''genel lise, erkek teknik öğretim, kız teknik öğretim, ticaret ve turizm öğretimine bağlı okul'' mezunları bu okullara girebiliyorlardı. ÖSYM'ye 260, YÖK'e de 35 kadro tahsis edilecek. Bazı mevcut üniversitelere de kadrolar verilecek.

Görüşmeler

CHP'li milletvekilleri, ÖSYM'nin satın alacağı mal ve hizmetlerin, Kamu İhale Kanunu dışında tutulmasını eleştirdi. ÖSYM Başkanı Ali Demir, ÖSYM'nin bazı durumlarda hızlı ve esnek satın alma yapması gerektiğini ifade etti. Komisyon Başkanı Mehmet Sağlam da daha önceden de ÖSYM'nin bu kanunun dışında olduğunu anımsattı. Kolluk kuvvetlerinin, ÖSYM'nin yaptığı sınavlarda görev aldıkları zaman, asli görevlerini yaptıkları gerekçesiyle ücret almamaları yönünde verilen önerge, kabul edilmedi.

CHP İstanbul Milletvekili Nur Serter'in, İstanbul Gelişim Üniversitesi kurucuları hakkında bilgi verilmesini istemesi tartışmalara neden oldu. Milli Eğitim Bakanı Nimet Çubukçu, daha önceden haber verilmesi durumunda bu bilgilerin ulaştırılabileceğini ancak amacın bilgi almak değil, komisyon çalışmalarını engellemek olduğunu söyledi. Bu üniversitelerle ilgili bilgilerin bir kaç klasör tuttuğunu ve buraya getirilmesinin fiziken imkansız olduğunu kaydeden Çubukçu, ''Hiç bir bilginin saklanması mümkün değil. Bilgi Edinme Kanunu çerçevesinde de bu bilgilere rahatlıkla ulaşılabilir'' dedi.

CHP'li Serter, tüm lise mezunlarının polis meslek yüksekokulu ve akademilere girebilmesine ilişkin maddeyi eleştirirken, ''düzenlemenin, mesleki teknik eğitim alanların, kendi alanlarında kalmasını engelleyeceğini'' savundu.