ÖYM önergesi kabul edildi

TBMM Genel Kurulu’nda ele alınan 3. Yargı Paketi Tasarısı’nın görüşmeleri sürerken, ÖYM’lerin kaldırılması konusunda haftalardır süren tartışmalar AKP Hükümeti’nin verdiği önergelerle son buldu. Önergelere göre ÖYM’ler mevcut süregelen davalar için kaldırılmazken, CMY’de yer alan ÖYM düzenlemesi TMY’ye de taşınarak, bölgesel uzmanlaşmış terör mahkemelerinin kurulmasının önü açıldı. Düzenlemeye göre, CMY 250, 251 ve 252. maddelerdeki ÖYM’lere ilişkin düzenlemeler TMY içine de alındı. Buna göre, TMY kapsamına giren suçlar dolayısıyla açılan davalar, Adalet Bakanlığı’nın teklifi üzerine HSYK tarafından yargı çevresi birden çok ili kapsayabilecek şekilde belirlenecek illerde görevlendirilecek bölgesel ağır ceza mahkemelerinde görülecek. Başka bir deyişle ÖYM’lerin kaldırılması yönündeki beklentiler boşa çıkarken, Türkiye genelindeki 8 olan ÖYM’lerin sayısı ve yetki alanının daha da artması sağlandı. Yeni kurulacak mahkemelerin başkan ve üyeleri adli yargı adalet komisyonu tarafından başka mahkemelerde görevlendirilemeyecek.

Mevcut davalar ÖYM’de devam edecek

Başka bir önergeyle de ÖYM’lerde süren davalara kesin hükümle sonuçlandırılıncaya kadar mevcut mahkemeler tarafından bakılmaya devam edilmesi, bu davalara yetkisizlik veya görevsizlik kararı verilemeyeceği hüküm altına alındı. Buna göre, mevcut Ergenekon, Balyoz ve KCK gibi süregelen davalar ÖYM’lerde görülmeye devam edilecek. CMY’deki ÖYM’ye göre belirlenen Cumhuriyet Savcıları görevlerine, HSYK tarafından TMY kapsamında yeni görevlendirilecek Cumhuriyet savcıları göreve başlayına kadar devam edecekler.

Savcılara başka görev verilemeyecek

Düzenlemeye göre, TMY kapsamında kurulacak bölgesel ağır ceza mahkemeleri Anayasa Mahkemesi ve Yargıtay’ın yargılayacağı kişilere ilişkin ile askeri mahkemelerin görevlerine ilişkin alanlara giremeyecek. TMY kapsamındaki suçlara ilişkin soruşturma HSYK tarafından görevlendirilen Cumhuriyet savcılarınca bizzat yapılacak, bu savcılar başka mahkemelerde ya da işlerde görevlendirilemeyecek.  Düzenlemeye göre, bölge terör mahkemelerinin savcıları, TMY’de düzenlenen “devletin birliği ve ülke bütünlüğünü bozmak”, “anayasayı ihlal”, “yasama organına, hükümete karşı suçlar”, “Türkiye Cumhuriyeti Hükümetine karşı silahlı isyan”, “silahlı örgüt suçları”nın görev sırasında veya görevden dolayı işlenmesi halinde de soruşturma yapacak.

MİT zırhı yeni mahkemelerde de olacak

Söz konusu suçların görev sırasında veya görevden dolayı işlenmesi halinde de yapılacak soruşturmada Milli İstihbarat Teşkilatı Yasası’nda gerçekleştirilen soruşturma izninin Başbakan’ın iznine bağlı olması hükmü geçerli olacak. Buna göre Başbakan’ın görevlendirdiği kamu görevlilerine ilişkin soruşturma zırh altında olurken, diğer bütün kamu görevlilerinin soruşturulmasının önü açılıyor.

Tutuklama ve teknik takibe ayrı hakim karar verecek

Düzenlemeyle yürütülen soruşturmamlarda hakim tarafından verilmesi gerekli kararları almak, bu kararlara karşı yapılan itirazları incelemek ve yalnızca bu işlere bakmak üzere yeteri kadar kadar hakim görevlendirilecek. Buna göre “özgürlükler hakimi” olarak tanımlan sisteme geçilerek; tutuklamaya, telefon dinlemeye ve takip gibi kararlara soruşturmaya bakan hakimin dışında farklı hakimler karar verecek.

Gözaltı süresi 24 saatten 48 saate çıkacak

CMY’de düzenlenen gözaltı süresi 24 saatten 48 saate çıkarılırken, soruşturmanın amacının tehlikeye düşmesi gerekcesiyle gözaltına alınan ya da gözaltı süresi uzatılan kişinin durumu hakkında Cumhuriyet savcısının emriyle yalnızca bir yakınına bilgi verilecek. Başka bir deyişle “gizli gözaltına almaların” önü açılacak.

Tutuklama süresine yeni düzenleme

Önergeyle TCY’de düzenlenen “devletin güvenliğine” ve “anayasal düzene” karşı işlenen tüm suçlarda tutuklama süresi iki katına çıkarılacak. TMY kapsamında uzmanlamış mahkemelerinde açılan davalara adli tatilde de bakılacak. Güvenliğin sağlanması amacıyla duruşmanın başka bir yerde yapılmasına karar verilebilecek. Düzenmeyle TCY’de yer alan “örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenen uyuşturucu ve uyarıcı madde imal ve ticareti suçu veya suçtan kaynaklanan mal varlığı devrini aklama suçu”, “haksız ekonomik çıkar sağlamak amacıyla kurulmuş örgütün faaliyeti çerçevesinde cebir ve tehdit uygulanarak işlenen suçlar” ile “temel milli yararlara karşı hakaret, halkı askerlikten soğutma, askerleri itaatsizliğe teşvik, savaşta yalan haber yayma, seferberlikle ilgili görevin ihmali, düşmandan unvan ve benzeri payeler kabulü, askeri yasak bölgelere girme” suçları hariç, açılan davalar, ağır ceza mahkemelerinde görülecek.  Çocuklar, bu madde hükümleri uyarınca kurulan mahkemelerde yargılanamayacak. Bu mahkemelere özgü soruşturma ve kovuşturma hükümleri çocuklar için uygulanmayacak.