Partili Cumhurbaşkanı ve yargı 17 Nisan'da devrede

CHP Genel Başkan Yardımcısı Bülent Tezcan, madde madde anayasa değişikliğini sadeleştirerek alan çalışmalarında yararlanılması amacıyla örgütlere gönderdi. 18 maddelik değişiklik en net anlaşılacak şekilde özetlendi. Maddelerden bazıları şöyle:

Mahkemelerin bağımsızlığına “tarafsızlık” ekleniyor.

-TBMM üye sayısı 600’e çıkıyor.

-Milletvekili seçilme yaşı 18’e iniyor.

-Başkan seçimi ile TBMM seçimi aynı günde yapılıyor. TBMM süresi beş yıla çıkıyor.

-TBMM’nin bakanları denetleme yetkisi kalkıyor. n Gensoru, sözlü soru önergesi kaldırılıyor.

-Başkan, parti başkanı olabiliyor, tarafsızlığı kaldırılıyor. Başkan adayı gözetme hakkı; siyasi parti gruplarına, son genel seçimlerde tek başına veya birlikte yüzde 5 almış partilere, yüz bin seçmene tanınıyor. Birinci turda başkan seçilememesi halinde ikinci turda yalnızca başkan seçimi yapılacağı düzenleniyor.

-Başkan kararname ile yasa çıkararak düzenleme yapabiliyor. Yürütme yetkisi tek başına başkana veriliyor. Başbakan ve Bakanlar Kurulu kaldırılıyor. Başkana, başkan yardımcıları ve bakanları, üst kademe kamu yöneticilerini atama, görevine son verme, milli güvenlik politikalarını belirleme yetkisi veriliyor.

-Başkanın yargılanabilmesi için; 301 oyla Meclis soruşturması istenmesi, 360 oyla soruşturma açılmasına karar verilmesi, 400 oyla Yüce Divan’a sevkine karar verilmesi şartı getiriliyor. 301 imzayla soruşturma istendikten sonra 360 oyla soruşturma açılmasına karar verilinceye kadar geçen sürede Meclis fesih yetkisi devam ediyor. Fesih yetkisi soruşturma açıldıktan sonra kaldırılıyor.

-Başkan, istediği kadar yardımcı ve bakan atayabiliyor. Yardımcı, vekâlet ederek tüm yetkileri kullanabiliyor. Yardımcı ve bakanlar vekil olamıyor. Başkana, kararname çıkararak bakanlıkların kurulmasına kaldırılmasına, görev ve yetkilerine, merkezi idarenin nasıl şekilleneceğine tek başına karar verip istediği düzenlemeyi yapma yetkisi veriliyor. Bölge yönetimleri kurulabilmesinin önü açılıyor.

-Başkana gerekçesiz Meclis’i fesih hakkı, 360 oyla erken seçim alma yetkisi veriliyor.

-OHAL süresince başkan, hiçbir sınırlamaya tabi olmadan temel hak ve özgürlükler, kişi hak ve ödevleri ile siyasi hak ve ödevlere ilişkin tüm alanlarda kararname ile düzenleme yapabiliyor.

-HSYK 13 kişiye indiriliyor, 6’sını başkan atıyor, 7’sini Meclis. Sistem başkanın partisinin çoğunluğu alması üzerine kurgulandığından bu üyeler de başkanın arzusuna göre seçilecek.

-Meclis’in bütçe yetkisi fiilen elinden alınıyor. Başkana yeni bütçe yapılmadan ülkeyi yönetme hakkı tanınıyor.