'Resimler iyi durumda'

Münih’teki bir apartman dairesinde ortaya çıkarılan ve Nazilerin yağmaladığı sanat yapıtlarından oldukları belirtilen 1500 kadar tabloyla ilgili olarak Alman yetkililerin dün Augsburg’da düzenlediği basın toplantısında, resimlerden bazılarının saydamları gösterildi ve soruşturmayı yürütenlerin tabloların mülkiyetiyle ilgili sorunu hâlâ açıklığa kavuşturmaya çalıştıkları açıklandı.

Başsavcı Reinhard Nemetz, Nazilerin söz konusu yapıtların önemli bir bölümünü özel koleksiyonlardan ya da çeşitli kurumlardan yağmaladıkları konusunda “somut kanıtlar” elde edildiği belirtirken, toplam değerinin 1 milyar Avro olduğu belirtilen tablolardan 121’inin çerçeveli, 1258’inin çerçevesiz olarak bulunduğunu vurguladı. Nemetz, olayın bugüne kadar soruşturmanın güvenliği açısından açıklanmadığını söyledi.

Basın toplantısında, soruşturmaya yardımcı olan ve saydam gösterisini düzenleyen sanat uzmanı Meike Hoffmann, “Nicedir kayıp olan, hatta yok edildikleri sanılan sanat yapıtlarını yeniden görmek, üstelik iyi durumda olduklarını görmek insanın kendini olağanüstü iyi hissetmesini sağlıyor” dedi.

Bu arada, İngiliz sanat uzmanı Anne Webber, 1500 sanat yapıtının “Buzdağının yalnızca görünen ucu” olduğunu belirterek, Nazilerin yağmaladığı yapıtların çoğunun henüz izinin bulunamadığını ileri sürdü. Avrupa’daki yağmalanmış sanat yapıtlarının bulunup asıl sahiplerine geri verilmesi için oluşturulan komisyonun üyelerinden Webber, Nazilerce el konulan ya da değerlerinden çok düşük fiyatlara kapatılan yapıtların yüzde 90’ının hâlâ kayıp olduğunu vurguladı.

Nazilerin 1930’lu ve 1940’lı yıllarda el koyduğu yaklaşık 1 milyar Avro değerindeki 1500 sanat yapıtı, 2011 yılında Münih’te bir eve düzenlenen baskın sonucunda ortaya çıkarılmış, ancak olay Focus dergisinin geçen pazar yayımladığı haber üzerine öğrenilmişti.

Nazilerin “yoz sanat” olarak niteleyerek el koydukları yapıtlar arasında Picasso, Matisse, Chagall, Otto Dix, Paul Klee, Oskar Kokoschka gibi ünlü sanatçıların tabloları bulunuyor. Tablolardan bazılarının da Yahudi sanat koleksiyoncularından çalındığı ya da çok düşük fiyatlara satılmak zorunda bırakıldığı belirtiliyor.

Focus dergisine göre, söz konusu tablolar o dönemde bir Alman sanat taciri tarafından satın alınmış, onun ölümünden sonra da oğlu Cornelius Gurlitt’e kalmıştı. Resimleri 50 yıldan fazla bir süre Münih’teki evindeki kirli ve karanlık odalarda saklayan Gurlitt, zaman zaman tablolardan bazılarını satarak yaşamını sürdürmüştü.